
Temat interpretacji
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 17 grudnia 2007 r. (data wpływu do tut. Biura 18 grudnia 2007 r.) uzupełnionym w dniu 18 stycznia 2008 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:
- możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego poprzez emisję akcji jest nieprawidłowe,
- możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z upublicznieniem akcji jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 18 grudnia 2007 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:
- możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z podwyższeniem kapitału zakładowego poprzez emisję akcji,
- możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z upublicznieniem akcji.
Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 08 stycznia 2008 r. wezwano do
ich uzupełnienia. Uzupełniony wniosek wpłynął do tut. Biura w dniu 18 stycznia 2008 r.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:
W dniu 22 marca 2007 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy podatnika podjęło uchwałę o podwyższeniu kapitału zakładowego o kwotę 20 mln. zł w drodze emisji 20 mln. szt. akcji serii D, zbyciu ich w ofercie publicznej, dematerializacji oraz o ubieganiu się o dopuszczenie tych akcji do obrotu na rynku regulowanym (GPW). Podwyższenie kapitału zostało zarejestrowane przez sąd w dniu 3 sierpnia 2007 r.
W oparciu o wymogi rozporządzenia Komisji (WE) nr 809/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. powstał prospekt emisyjny akcji, który następnie został przedstawiony Komisji Nadzoru Finansowego (KNF) do zatwierdzenia. Prospekt został zatwierdzony przez KNF w dniu 11 lipca 2007 r. Po decyzji KNF, akcje serii D zostały zdematerializowane i zarejestrowane w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych (KDPW), co pozwoliło na przeprowadzenie oferty publicznej, w wyniku której wszystkie akcje serii D zostały objęte. W dniu 26 lipca 2007 r. podatnik złożył wniosek na GPW o dopuszczenie praw do akcji oraz akcji serii D do obrotu na rynku podstawowym. Wniosek został przyjęty i w dniu 31 lipca 2007 nastąpiło pierwsze notowanie akcji. Podwyższenie kapitału zostało zarejestrowane przez sąd w dniu 3 sierpnia 2007 r. Wymienione wyżej czynności wynikały z wymogów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych. W związku z dokonanym procesem podatnik poniósł wydatki na:
- Podniesienie kapitału zakładowego:
a) opłaty notarialne,
b) podatek od czynności cywilno-prawnych. - Doradztwo prawne w procesie wprowadzania akcji do
publicznego obrotu.
- Wykonanie prospektu emisyjnego:
a) przygotowanie prospektu emisyjnego zgodnie z Rozporządzeniem Komisji (WE) nr 809/200 przez dom maklerski,
b) wydanie raportu poświadczającego i opinii do prospektu przez biegłego rewidenta,
c) wydanie opinii prawnych stanowiących część prospektu,
d) ogłoszenie dotyczące dostępności projektu,
e) przygotowanie do druku, druk i dystrybucję prospektu emisyjnego. - Przeprowadzenie publicznej oferty akcji:
a) działania promocyjne związane z emisją akcji -wsparcie w procesie sprzedaży przez agencje PR,
b) prowizje z tytułu przeprowadzenia subskrypcji akcji oraz pełnienie funkcji oferenta przez dom maklerski,
c) proces sprzedaży akcji. - Skierowanie akcji do obrotu na rynku regulowanym (GPW):
a) opłatę za wniosek o dopuszczenie papierów wartościowych do obrotu giełdowego - wniosek o dopuszczenie praw do akcji serii D,
b) opłatę za wniosek o dopuszczenie akcji serii D do obrotu giełdowego,
c) opłatę za wprowadzenie do obrotu giełdowego praw do akcji serii D,
d) opłatę za notowania praw do akcji serii D,
e) opłatę za dopuszczenie do obrotu giełdowego praw do akcji serii D,
f) opłatę za dopuszczenie do obrotu giełdowego akcji serii D,
g) opłatę za wprowadzenie akcji serii D do obrotu giełdowego,
h) opłatę ewidencyjną. - Rejestrację i ewidencję akcji serii D w krajowym Depozycie Papierów Wartościowych:
a) opłatę z tytułu przyjęcia do depozytu praw do akcji serii D,
b) opłatę z tytułu przyjęcia do depozytu akcji serii D.
Konieczność ponoszenia opłat wymienionych w pkt 5 wynika z Regulaminu GPW, natomiast wymienionych w pkt. 6 z Regulaminu KDPW. Ww. koszty, zgodnie z art. 36 ust. 2b ustawy o rachunkowości, zostały pokryte w całości z nadwyżki wartości emisji nad wartością nominalną akcji. Ponadto z tytułu uczestnictwa akcji serii D w obrocie giełdowym Spółka ponosić będzie corocznie opłaty za notowanie
akcji serii D na rynku podstawowym oraz opłaty za przechowywanie akcji serii D w rejestrach OPW.
Zdarzenie przyszłe:
Przed podniesieniem kapitału zakładowego opisanym wyżej, kapitał zakładowy podatnika wynosił 57 mln. zł i dzielił się na akcje imienne serii A, B i C. W dniu 20 września 2007 r. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy podatnika podjęło uchwałę o zmianie struktury kapitału zakładowego poprzez zamianę 27 mln. szt. akcji imiennych serii A na 26 322 854 akcji zwykłych na okaziciela serii A1 oraz 677 146 akcji imiennych serii A2. Akcje serii B i C również zostały w wyniku uchwały NWZA zamienione na akcje na okaziciela. Równocześnie NWZA podjęło uchwałę w sprawie ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym i dematerializacji dotychczasowych akcji Spółki serii A1, B i C. W dniu 4 grudnia 2007 roku został złożony do KNF wniosek o zatwierdzenie prospektu emisyjnego w związku z wprowadzeniem tych akcji do obrotu regulowanego. Jak
z powyższego wyjaśnienia wynika, nie będzie miało miejsca podwyższenie kapitału zakładowego. W procesie upublicznienia akcji serii A1, B i C podjęte być muszą działania identyczne jak te, które zostały opisane w stosunku do zdarzenia zaistniałego, opisanego wyżej. Powstaną też kategorie wydatków wymienione w pkt. 3, 5 i 6.
Dlatego też Spółka wnosi o przyjęcie do zdarzenia przyszłego działań i wydatków wymienionych w opisie emisji akcji serii D.
W związku z powyższym zadano następujące pytania:
Zdaniem wnioskodawcy uzasadniona jest odpowiedź twierdząca na oba postawione pytania.Zgodnie z art. 15. ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zdanie pierwsze: Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Tak więc, aby określony koszt został uznany za koszt dla celów podatkowych muszą mieć miejsce następujące przesłanki:
- poniesienie kosztu, przez które rozumie się ujęcie kosztu w księgach rachunkowych na podstawie otrzymanej faktury (rachunku) albo na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku) z wyjątkiem sytuacji, gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszt rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów
- celowość kosztu rozumiana jako zamiar osiągnięcia przychodu obecnie lub w przyszłości poprzez utrzymanie źródła przychodów (przedsiębiorstwa) w dłuższym okresie,
- dany koszt nie został zawarty w katalogu wydatków, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
Nie ulega wątpliwości, że w opisanych zdarzeniach (obecnym i przyszłym) przesłanki wymienione w pkt 1 i 3 zostały spełnione. Wydatki koszty zostały lub będą poniesione i nie zostały wymienione w art. 16. ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Jeśli chodzi o przesłankę wymienioną w pkt 2, to niewątpliwie, zgodnie z art. 12. ust 4 pkt 4 i 11, do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na powiększenie kapitału zakładowego ani też nadwyżki ceny emisyjnej akcji nad ich wartością, nominalna., przekazanych na kapitał zapasowy. Nie występuje więc bezpośredni związek między poniesionymi kosztami a przychodem roku podatkowego.
Jednak zgodnie z gramatyczną wykładnią art. 15 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są również koszty poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Zgodnie z tą wykładnią nie musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy przychodem danego roku podatkowego a poniesionym w tym samym okresie kosztem dla możliwość jego potrącenia. Takie stanowisko znajduje potwierdzenie w treści art. 15. ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Koszty poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów ze swej istoty są kosztami poniesionymi w celu uzyskania przychodów w późniejszych okresach. Istotne jest aby całokształt czynności podatnika kwalifikowanych jako dążenie do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów stwarzał racjonalne przesłanki, że przychody te mogą zostać osiągnięte, poniesione w związku z tym koszty nie tylko mają lub mogą mieć wpływ na osiągany przychód, ale również mają wpływ na zabezpieczenie dalszej działalności podatnika. Takie podejście znajduje potwierdzenie w orzeczeniu WSA z dnia 21 stycznia 2004 r. l SA/Łd 984-986/2003. Sąd wskazał iż: Cel, o którym mowa w art. 15 ust. 1, oznacza dążenie do osiągnięcia jakiegoś założonego stanu rzeczy i to dążenie możliwe do spełnienia. Jest to tzw. zamiar kierunkowy (...). W takim rozumieniu wprowadzenie akcji spółki do publicznego obrotu nie służy wyłącznie podniesieniu jej kapitałów, a nawet to podwyższenie nie musi wystąpić (przykładem opis zdarzenia przyszłego). W związku z tym koszty z tym związane nie są kosztami, które należałoby wiązać tylko z przychodami, o których mowa w art. 12 ust 4 pkt. 4 i 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Objecie akcji, zgodnie z art. 431 § 2 Kodeksu spółek handlowych, nastąpić może również w drodze złożenia oferty i jej przyjęcia przez oznaczonego adresata (subskrypcja prywatna) lub zaoferowania dotychczasowym akcjonariuszom, którym służy prawo poboru (subskrypcja zamknięta). Te formy obejmowania akcji są zdecydowanie łatwiejsze i nie wymagają poniesienia takich kosztów jak emisja publiczna. Prowadzić więc to może do wniosku, że publiczna emisja akcji jest nieracjonalna. Przecież czas pozyskania kapitału wydłuża się a koszty poniesione z tego tytułu pomniejszają kapitał uzyskany z emisji. Jednak powstało prawo o publicznym obrocie, odpowiednie instytucje do organizowania i nadzoru tego obrotu oraz poszerzająca się wciąż lista spółek notowanych na GPW.
Doprowadza to do wniosku, że istotne cele publicznej emisji akcji nie sprowadzają się jedynie, bądź nie sprowadzają się wcale do podniesienia kapitałów własnych spółki. Na stronie internetowej GPW, w zakładce Dlaczego giełda?, w przytoczonym niżej fragmencie, można znaleźć dość skondensowaną odpowiedź na tak postawiona tezę: Równolegle z pierwszą ofertą publiczną spółka może wyemitować opcje na akcje dla pracowników spółki lub akcje przeznaczone do objęcia przez uprawnionych pracowników w ramach programu motywacyjnego. Taka emisja może być pozapłacową formą pobudzenia aktywności pracowników - nie wpływającą w sposób znaczący na koszty działalności spółki. Dodatkowo - notowanie na Giełdzie Papierów Wartościowych pomaga w pozyskiwaniu finansowania z innych źródeł (np. z kredytów bankowych) bowiem spółki giełdowe postrzegane są jako spółki o większym prestiżu. Szczególne znaczenie ma sam efekt marketingowy związany z wprowadzeniem akcji na Giełdę.
Nazwa spółki wraz z aktualnym kursem akcji przekazywana jest codziennie w prasie, pojawia się w mediach elektronicznych o zasięgu międzynarodowym (TV, Internet). Ogólna dostępność sporządzanych przez emitentów raportów bieżących i okresowych przyspiesza procedury związane z pozyskiwaniem kredytów. Dla podatnika nie ma żadnej wątpliwości, że skutkiem zacytowanych przyczyn jest nie tylko zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów ale również i jego rozwój, gwarantujący systematyczny wzrost przychodów. Podstawowym celem podatnika związanym z upublicznieniem akcji wszystkich emisji przede wszystkim była reklama, zarówno jej wyrobów jak i samej marki, logo i znaków firmowych. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 16 stycznia 1998 r. (sygn. akt l SA/Gd 326/96), stwierdził że: "Reklama może dotyczyć nie tylko oferowanych towarów, ale także samej firmy i jej znaku (...). Nie ulega więc wątpliwości, że w tym kontekście, prospekt emisyjny jest materiałem reklamowym, a wszelkie
działania związane z jego rozpowszechnieniem są działaniami reklamowymi. Także wszelkie działania (konferencje, artykuły prasowe, plakaty itp.) informujące o wejściu spółki na giełdę w swej podstawowej treści promowały podatnika. Celowi temu służy również uczestnictwo w sesjach giełdowych (notowania). W celu utrzymywania odpowiedniego kursu akcji, który decyduje o wycenie spółki, prowadzone są również działania o charakterze promocyjnym, a sam fakt uczestnictwa w obrocie stanowi okazję do takich działań. W przypadku podatnika wymierny wpływ działań zmierzających do uczestnictwa na GPW na wysokość przychodów jest widoczny już obecnie. W trzech miesiącach poprzedzających ofertę wysokość przychodów ze sprzedaży wyniosła niespełna 44 mln. zł. W takim samym okresie po ofercie wyniosła nieco mniej niż 50 mln. zł. Obecnie nie budzi żadnej wątpliwości, że wydatki na reklamę stanowią koszt uzyskania przychodów. Jeżeli podatnik podejmuje czynności reklamowe lub reprezentacyjne i są one powiązane
z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą tak że mogą one choćby tylko w pośredni sposób, wpłynąć na możliwe do uzyskania przez tego podatnika przychody, to ponoszone w związku z tym wydatki uznać należy za ukierunkowane na uzyskanie przychodu (tzn. ponoszone w celu uzyskania przychodu).
Na tle przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje.
ad. 1.
Zgodnie z treścią art. 431 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks Spółek Handlowych (Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) podwyższenie kapitału zakładowego spółek akcyjnych wymaga zmiany statutu i następuje w drodze emisji nowych akcji lub podwyższenia wartości nominalnej dotychczasowych akcji. Oznacza to, iż wszelkie koszty ponoszone przez spółkę akcyjną przy jej założeniu lub rozszerzeniu pozostają w bezpośrednim związku z podwyższeniem kapitału zakładowego.
W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. nr 54, poz. 654 ze zm.) określonej w dalszej części skrótem ustawa o pdop przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Art. 12 ust. 4 pkt 4 ww. ustawy stanowi, iż do przychodów nie zalicza się przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego.
Wobec powyżej przytoczonych regulacji należy stwierdzić, iż przychody uzyskane z emisji akcji nie stanowią przychodu w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodu są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Zatem wszystkie poniesione wydatki, za wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowoskutkowym z przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Ponadto muszą to być wydatki, dzięki którym podatnik może osiągnąć przychód podlegający opodatkowaniu.
Wobec powyższych przypisów i stanu faktycznego opisane przez Spółkę wydatki dotyczące zamierzanej emisji akcji nie są związane z zarachowaniem czy zabezpieczeniem źródła przychodów. Ich celem jest bowiem pozyskanie kapitału zakładowego a więc konkretnego przychodu. Nie mogą stanowić kosztów wydatki, które co prawda nie są wymienione w art. 16 ust. 1 ww. ustawy, ale związane są z przysporzeniami nie uważanymi za przychód przez ustawodawcę (art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy). Ponadto z przepisu art. 7 ust. 3 pkt 1 i 3 ustawy o pdop wynika, iż przy ustaleniu dochodu stanowiącego podstawę opodatkowania nie uwzględnia się kosztów uzyskania przychodów ze źródeł przychodów, jeżeli dochody z tych źródeł nie
podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym lub są wolne od podatku.
Stanowisko Spółki jest zatem nieprawidłowe.
ad. 2.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, aby określony wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów muszą być spełnione równocześnie następujące warunki: wydatek został poniesiony przez podatnika w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów oraz nie został zaliczony do katalogu wydatków nie uznawanych do kosztów ujętego w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.
Zatem każdy racjonalny i prawidłowo udokumentowany wydatek, który jest bezpośrednio lub pośrednio związany z działalnością podatnika i ma lub może mieć wpływ na uzyskanie przychodów podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.
Ze stanu faktycznego przedstawionego przez Spółkę wynika, iż podjęła uchwałę w sprawie ubiegania się o dopuszczenie do obrotu na rynku regulowanym i dematerializacji dotychczasowych akcji serii A1, B i C, bez podwyższenia kapitału zakładowego.
Wprowadzenie dotychczasowych akcji do obrotu publicznego, nie jest związane ze zwiększeniem kapitału zakładowego. Korzyściami wynikającymi z wprowadzenia Spółki do obrotu publicznego są m.in.: wzrost prestiżu i wiarygodności firmy. Produkty i znaki towarowe zaczynają być rozpoznawalne, zwiększa się także zaufanie klientów dla Spółki. Przepis art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, że koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody (z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c). Sytuację kosztów innych niż bezpośrednio związane z przychodami reguluje przepis ust. 4d wskazanego artykułu. Zgodnie z jego brzmieniem, są one potrącalne w dacie ich poniesienia. W przypadku natomiast, gdy dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.
Biorąc powyższe zapisy ustawowe pod uwagę kosztami uzyskania przychodów są koszty zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, tj. dotyczące całokształtu działalności podatnika i związane z funkcjonowaniem firmy. W odniesieniu do kosztów, których nie można bezpośrednio powiązać z uzyskiwanymi przychodami, gdyż są związane z całokształtem działalności podatnika i nie dotyczą ściśle wyodrębnionego okresu, podlegają one zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu z chwilą ich faktycznego poniesienia.
W świetle powyższego wydatki związane z upublicznieniem akcji serii A1, B i C, bez podwyższenia kapitału zakładowego będą stanowić koszty uzyskania przychodów w dacie ich poniesienia.
Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego) przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym a w przypadku interpretacji dotyczącej zdarzenia przyszłego stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art.
47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.
