Temat interpretacji

Czy kosztem uzyskania przychodów będzie zgłoszona przez nabywców uznana przez Sąd wartość roszczenia określona na podstawie operatów szacunkowych?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012, poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej () w upadłości likwidacyjnej, przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2012 r. (data wpływu 3 lipca 2012 r.), uzupełnionym pismem z dnia 1 października 2012 r. (data wpływu) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zgłoszonej przez użytkowników lokali mieszkalnych i uznanej przez Sąd wartości roszczenia jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 lipca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług.

Z uwagi na braki wniosku, pismem z dnia 18 września 2012 r., nr IPTPP2/443-572/12-2/JS, IPTPB3/423-250/12-2/KJ, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów, na podstawie art. 169 § 1 i § 2 w związku z art. 14h ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), wystąpił do Wnioskodawcy o jego uzupełnienie. W odpowiedzi na ww. wezwanie w dniu 1 października 2012 r. wpłynęło uzupełnienie wniosku.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W lipcu 2009 r. została ogłoszona upadłość Spółki. Syndyk masy upadłości dokonując przeglądu ksiąg wieczystych i innych dokumentów stwierdził, iż na stanie Wnioskodawcy znajdują się trzy lokale mieszkalne, które nie występowały w ewidencji księgowej firmy.

W wyniku analizy stwierdzono, że ww. lokale zostały sprzedane w październiku 1998 r. i grudniu 1999 r. na podstawie rachunków uproszczonych ze stawką VAT 0, bez sporządzenia aktów notarialnych.

Wystawione rachunki ujęto jako przychód ze sprzedaży - należność zapłacono w całości. W tym samym czasie lokale zostały zasiedlone.

Syndyk Masy Upadłości w roku 2012 zamierza dokonać przeniesienia własności ww. lokali mieszkalnych na podstawie aktów notarialnych, zaliczając na poczet ceny wartość roszczenia o przeniesienie własności, wpisanego do księgi wieczystej.

W uzupełnieniu wniosku Wnioskodawca wskazał, że:

• planowane przeniesienie własności odbędzie się na rzecz osób, którym wystawiono trzy rachunki uproszczone: dla dwóch odbiorców w dniu 30 października 1998 r. i dla jednego w dniu 31 grudnia 1999 r.;

• wydanie przedmiotowych lokali na rzecz osób, które były stronami transakcji udokumentowanej rachunkami uproszczonymi nastąpiło w dniu ich wystawienia;

• nie zawierał umów na korzystanie z przedmiotowych lokali z osobami, którym wystawiono rachunki uproszczone;

• właścicielem ww. lokali ujawnionych w księgach wieczystych jest Wnioskodawca;

• nie występował o należność za zajmowane lokale;

• nie występował w ramach postępowania sądowego przeciwko osobom, którym wystawiono rachunki uproszczone o wydanie ww. lokali;

• sprzedaż nw. lokali dokonana była w ramach pierwszego zasiedlenia na podstawie rachunków uproszczonych:
  1. dla lokalu nr 1 w dniu 30 października 1998 r.
  2. dla lokalu nr 2 w dniu 30 października 1998 r.
  3. dla lokalu nr 3 w dniu 31 grudnia 1999 r.,

- wobec powyższego sprzedaż omawianych lokali korzystać będzie ze zwolnienia z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 10, ponieważ dokonana będzie na rzecz pierwszego nabywcy;

• w stosunku do poszczególnych lokali przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego;

• poszczególne lokale zostały oddane do użytkowania po wybudowaniu i nie ponoszono wydatków na ich ulepszenie;

• powierzchnia każdego z ww. lokali nie przekracza 150 m2;

• klasyfikacja przedmiotowej infrastruktury PKOB-1122 budynki o trzech lub więcej mieszkaniach;

• rodzajem czynności doprowadzającej do przeniesienia własności będzie sprzedaż lokali mieszkalnych;

• planowane przeniesienie własności przedmiotowych lokali na podstawie aktu notarialnego odbędzie się na rzecz osób, którym wystawiono rachunki uproszczone w październiku 1998 r. oraz grudniu 1999 r.;

• do przychodów podatkowych zostanie zaliczona wartość ujęta w fakturze sprzedaży wystawionej na podstawie aktu notarialnego;

• do kosztów uzyskania przychodów zostanie zaliczona uznana przez sąd wartość roszczenia użytkowników lokali;

• wydatki związane ze sprzedażą omawianych lokali zostały zaliczone do kosztów w okresach, w których wystawiono rachunki uproszczone stanowiące przychody podatkowe;

• wartość roszczeń wynika z operatów szacunkowych opracowanych przez biegłych rzeczoznawców uznanych przez Sąd Rejonowy w () Wydział Gospodarczy do spraw upadłościowych i naprawczych jako należna wierzytelność wobec użytkowników lokali.

W związku z powyższym zadano następujące pytania

(po uzupełnieniu wniosku):

1. Czy sprzedaż omawianych mieszkań korzysta ze zwolnienia od podatku VAT jako dostawa budynków, budowli lub ich części, jeżeli okres od pierwszego zasiedlenia wynosi ponad 10 lat...
2. Czy ww. sprzedaż stanowić będzie przychód ze sprzedaży w 2012 r....
3. Czy kosztem uzyskania przychodów będzie zgłoszona przez nabywców uznana przez Sąd wartość roszczenia określona na podstawie operatów szacunkowych...

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 3.

Wniosek Spółki w zakresie pytania nr 1 i nr 2 zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy, kosztem uzyskania przychodów będzie zgłoszona przez użytkowników, którym wystawiono rachunki uproszczone i uznana przez Sąd wartość roszczenia określona na podstawie sporządzonych przez biegłych rzeczoznawców operatów szacunkowych określających wartość rynkową.

W ewidencji księgowej uznane przez Sąd zgłoszenie wierzytelności użytkowników omawianych lokali zaksięgowano jako zobowiązanie, które w momencie sprzedaży należy odnieść jako koszt sprzedaży.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

O możliwości obciążenia podatkowych kosztów uzyskania przychodów wydatkami ponoszonymi przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych decydują przepisy ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ().

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (nie wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc, kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednie związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Kosztem uzyskania przychodów będzie zatem taki koszt, który spełnia łącznie następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,

• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,

• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,

• poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów,

• został właściwie udokumentowany,

• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, iż jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, iż w lipcu 2009 r. została ogłoszona upadłość Spółki. Syndyk masy upadłości dokonując przeglądu ksiąg wieczystych i innych dokumentów stwierdził, iż na stanie Wnioskodawcy znajdują się trzy lokale mieszkalne, które nie występowały w ewidencji księgowej firmy. W wyniku analizy stwierdzono, że ww. lokale zostały sprzedane w październiku 1998 r. i grudniu 1999 r. na podstawie rachunków uproszczonych ze stawką VAT 0, bez sporządzenia aktów notarialnych. Wystawione rachunki ujęto jako przychód ze sprzedaży - należność zapłacono w całości. W tym samym czasie lokale zostały zasiedlone. Syndyk Masy Upadłości w roku 2012 zamierza dokonać przeniesienia własności ww. lokali mieszkalnych na podstawie aktów notarialnych, zaliczając na poczet ceny wartość roszczenia o przeniesienie własności, wpisanego do księgi wieczystej.

Ponadto Wnioskodawca wskazał m.in., iż poszczególne lokale zostały oddane do użytkowania po wybudowaniu i nie ponoszono wydatków na ich ulepszenie. Rodzajem czynności doprowadzającej do przeniesienia własności będzie sprzedaż lokali mieszkalnych. Planowane przeniesienie własności przedmiotowych lokali na podstawie aktu notarialnego odbędzie się na rzecz osób, którym wystawiono rachunki uproszczone w październiku 1998 r. oraz w 1999 r. Do kosztów uzyskania przychodów zostanie zaliczona uznana przez sąd wartość roszczenia użytkowników lokali. Wydatki związane ze sprzedażą omawianych lokali zostały zaliczone do kosztów w okresach, w których wystawiono rachunki uproszczone stanowiące przychody podatkowe. Wartość roszczeń wynika z operatów szacunkowych opracowanych przez biegłych rzeczoznawców uznanych przez Sąd Rejonowy w () Wydział Gospodarczy do spraw upadłościowych i naprawczych jako należna wierzytelność wobec użytkowników lokali.

Wątpliwość Wnioskodawcy dotyczy kwestii możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zgłoszonej przez użytkowników, którym wystawiono rachunki uproszczone i uznanej przez Sąd wartości roszczenia określonej na podstawie sporządzonych przez biegłych rzeczoznawców operatów szacunkowych określających wartość rynkową. W ewidencji księgowej uznane przez Sąd zgłoszenie wierzytelności użytkowników omawianych lokali zaksięgowano jako zobowiązanie, które w momencie sprzedaży należy odnieść jako koszt sprzedaży.

W opinii Organu podatkowego do omawianej transakcji znajdą zastosowanie ogólne przepisy dotyczące ustalania kosztu podatkowego.

W konsekwencji, zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, w momencie zbycia przedmiotowych lokali, za koszt uzyskania przychodów może być uznany wydatek poniesiony przez Wnioskodawcę na zaspokojenie uznanych przez Sąd roszczeń użytkowników lokali.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym Spółka stwierdza ponadto, iż w ewidencji księgowej uznane przez Sąd zgłoszenie wierzytelności użytkowników omawianych lokali zaksięgowano jako zobowiązanie, które w momencie sprzedaży należy odnieść jako koszt sprzedaży.

Odnosząc niniejsze zdarzenie przyszłe do przepisów prawa podatkowego należy stwierdzić, iż w omawianej sytuacji przez poniesienie kosztów dla celów podatkowych przyjmuje się ich ujęcie w księgach jako koszt na podstawie odpowiedniego dowodu księgowego. Z postanowień art. 15 ust. 4e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, iż elementem decydującym o momencie rozpoznania kosztów uzyskania przychodów jest data, na którą dany koszt został prawidłowo ujęty w księgach rachunkowych. Ponadto z przepisu tego wynika, że podstawą do ujęcia kosztu jest faktura (rachunek) albo inny dowód wówczas, gdy nie ma faktur. Przy czym zasady te nie dotyczą rezerw i biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Jeśli więc dla celów rachunkowych podatnik ujmuje jako koszt w prowadzonych przez siebie księgach rachunkowych ponoszone wydatki, wówczas dla celów podatku dochodowego od osób prawnych zasadne jest przyjęcie, iż jest to koszt poniesiony w rozumieniu podatkowym.

Należy ponadto wyjaśnić, że zgodnie z art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749), przedmiotem interpretacji indywidualnej są przepisy prawa podatkowego. Wobec tego, tutejszy Organ nie dokonał oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego i stanowiska Wnioskodawcy w kontekście prawidłowości ujmowania opisanych zdarzeń gospodarczych w ewidencji rachunkowej Spółki. Kwestia ta jest bowiem regulowana przepisami o rachunkowości.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 297 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi