Postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 11.10.2005, sygn. DP/P1/423-0096/3/05/AK, Pomorski Urząd Skarbowy

Temat interpretacji

POSTANOWIENIE

Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku, na podstawie art.14a §1 i §4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r., Nr 8, poz.60 z późn. zm.) po rozpatrzeniu wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.), w sprawie: sprzedaż wierzytelności kredytowej uznanej za nieściągalną i zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 i ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych

stwierdza, że

stanowisko przedstawione w tym wniosku jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

Bank posiada wierzytelność wynikającą z udzielonego i niespłaconego kredytu. Prowadzona przez bank egzekucja mająca na celu ściągnięcie tej wierzytelności okazała się bezskuteczna.

Wobec wystąpienia przesłanek uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności bank zgodnie z art. 16 ust. 2a ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych utworzył rezerwę na powyższą wierzytelność i uznał ją za koszt podatkowy pomniejszając o wysokość utworzonej rezerwy podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym.

W momencie ustalenia przesłanek nieściągalności wierzytelności określonych w art. 16 ust. 1 pkt 25 i ust.2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych bank przeniósł wierzytelność i odpowiadającą jej rezerwę do ewidencji pozabilansowej. Czynność ta nie spowodowała żadnych skutków w zakresie opodatkowania banku podatkiem dochodowym.

W przedstawionym stanie faktycznym wątpliwości budzą skutki podatkowe jakie powstaną w sytuacji gdy nieściągalność wierzytelności została udokumentowana zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 i ust. 2 ustawy z dnia 15.02.1992r. i zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, a następnie bank sprzeda tę wierzytelność.

Zdaniem Banku w przypadku uznania wierzytelności kredytowej za nieściągalną i odpisania jej w koszty podatkowe, jeżeli następnie wierzytelność ta zostanie sprzedana Bank nie będzie zobowiązany do powiększenia przychodu o kwotę straty na sprzedaży.

Na tle przedstawionego we wniosku stanu faktycznego Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Jak stanowi art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności wartość zwróconych wierzytelności, które uprzednio, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 lub 43, zostały odpisane jako nieściągalne lub umorzone i zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Na podstawie art. 12 ust. 1a ustawy z dnia 15.02.1992r. w razie zwrotu części wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 4, przychód ustala się proporcjonalnie do udziału zwróconej części wierzytelności w jej ogólnej kwocie.

Zgodnie z treścią art. 16 ust. 1 pkt 25 ustawy z dnia 15.02.1992r. (do którego odsyła art. 12 ust. 1 pkt 4 ww. ustawy) nie uważa się za koszt uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem:

1. wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2,
2. udzielonych przez jednostki organizacyjne uprawnione, na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, do udzielania kredytów (pożyczek) - wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek), pomniejszonych o kwotę nie spłaconych odsetek i równowartość rezerw na te kredyty (pożyczki), zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów,
3. strat poniesionych przez bank z tytułu udzielonych po dniu 1 stycznia 1997 r. gwarancji albo poręczeń spłaty kredytów i pożyczek, obliczonych zgodnie z pkt 25 lit. b).

Jak stanowi art. 16 ust. 2 za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:

a) oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub
b) umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub
c) ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Wierzytelność jest jednym z podstawowych pojęć prawa cywilnego. Terminem wierzytelność określa się należność ze strony wierzyciela, terminowi temu odpowiada pojęcie długu ze strony dłużnika. Wierzytelność oznacza ogół uprawnień przysługujących wierzycielowi - stronie, która na mocy stosunku prawnego może żądać wykonania określonych świadczeń od dłużnika.

Z kolei pod pojęciem odpłatne zbycie wierzytelności należy rozumieć wszystkie sytuacje, w których jedna ze stron umowy przenosi wierzytelność na inną osobę odpłatnie w zamian za zapłatę w pieniądzu lub przeniesienie własności innej rzeczy, bądź prawa.

W aspekcie podatkowym otrzymana zapłata za wierzytelność stanowi przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15.02.1992r. tylko wtedy, gdy uprzednio wartość należności z tytułu kredytu (pożyczki) była zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 i ust. 2 ustawy z dnia 15.02.1992r.

Jeżeli natomiast wartość kredytu (pożyczki) nie była zaliczona uprzednio do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, to w dacie zbycia wierzytelności wartość uzyskanej zapłaty za sprzedany kapitał nie stanowi przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 15.02.1992r. nie uważa się za koszt uzyskania przychodu strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio, na podstawie art. 12 ust. 3, została zarachowana jako przychód należny. Na podstawie powyższego przepisu straty w bankach powstałe w wyniku sprzedaży wierzytelności z tytułu kredytów (pożyczek) nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Odnosząc się do wniosku Podatnika tut. Organ stwierdza, iż w przypadku sprzedaży wierzytelności kredytowej uznanej za nieściągalną i zaliczonej do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 i ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wartość zwróconych wierzytelności, będzie stanowiła przychód banku stosownie do przepisów art. 12 ust. 1 pkt 4 i ust. 1a ustawy z dnia 15.02.1992r. Jednocześnie, jeśli bank na sprzedaży wierzytelności kredytowej poniesie stratę, to strata ta nie będzie stanowić kosztu uzyskania przychodu na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 15.02.1992r.

Zatem stanowisko, iż bank nie będzie zobowiązany do powiększenia przychodu o kwotę straty na sprzedaży w sytuacji, gdy nieściągalność wierzytelności została udokumentowana zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 i ust. 2 ustawy z dnia 15.02.1992r., a następnie bank sprzedał tę wierzytelność jest prawidłowe.