Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym przedmiot aportu, a także poszczególne jego elementy, nie stanowią przedsiębiorstwa lub ... - Interpretacja

Interpretacja indywidualna z dnia 02.01.2013, sygn. IPTPB3/423-343/12-2/KJ, Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Temat interpretacji

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym przedmiot aportu, a także poszczególne jego elementy, nie stanowią przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu przepisów ustawy o CIT i w związku z tym Wnioskodawca osiągnie przychód w wyniku wniesienia aportu w wysokości wartości nominalnej wydanych w zamian za aport udziałów?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 5a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (), reprezentowanej przez (), przedstawione we wniosku z dnia 1 października 2012 r. (data wpływu 3 października 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie skutków podatkowych wniesienia aportu do spółki kapitałowej jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 października 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych oraz podatku od towarów i usług.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej również: Spółka) w ramach prowadzonych działań restrukturyzacyjnych zamierza wnieść w formie wkładu niepieniężnego część posiadanych składników majątku do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością M. w zamian za udziały tej spółki (dalej: aport).

W skład aktywów, które mają zostać wniesione do M. w formie wkładu niepieniężnego (dalej: przedmiot aportu) wchodzić będzie prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej położonej w P., dla której prowadzona jest księga wieczysta nr (), wraz z posadowionymi na niej budynkami i budowlami stanowiącymi własność Spółki. Niektóre z tych budynków i budowli były przedmiotem najmu lub dzierżawy (w całości lub części) w przeszłości. Obecnie budynki i budowle nie są wynajmowane. Spółka zawarła umowy na dostawę wody i odprowadzanie ścieków, energii elektrycznej oraz gazu do nieruchomości.

Ponadto przedmiotem aportu będą prawa autorskie do dokumentacji projektowych oraz prawo własności egzemplarzy posiadanej przez Spółkę dokumentacji projektowej dotyczącej modernizacji obiektów handlowych wskazanych powyżej.

Wraz z aportem planowane jest również przeniesienie przez Spółkę na rzecz M.:

decyzji administracyjnych związanych z prowadzonymi na nieruchomościach inwestycjami (decyzji o warunkach zabudowy, pozwoleń na budowę, decyzji środowiskowej), oraz

uprawnień z tytułu rękojmi udzielonych na rzecz Spółki przez wykonawców robót budowlanych na terenie nieruchomości.

Ponadto, wraz z aportem M. wstąpi w prawa i obowiązki wynikające z umowy kredytu zawartej przez Spółkę na nabycie nieruchomości będącej przedmiotem aportu (kredyt ten został także udzielony na remont dachu na tej nieruchomości). Niemniej jednak wraz z przedmiotem aportu nie zostaną przeniesione do M. istniejące, powstałe do dnia aportu zobowiązania i wierzytelności wynikające z tej umowy, w tym także te o charakterze pieniężnym. W szczególności M. nie będzie zobowiązany do zapłaty rat kredytu za okres do dnia aportu. Podmiotem zobowiązanym do uregulowania należności w tym zakresie będzie Spółka.

Jednocześnie, wraz z przedmiotem aportu nie będą przenoszone na M. prawa i obowiązki z innych umów, w tym umów na dostawę mediów takich jak woda, prąd, gaz, itp. Umowy te zostaną rozwiązane przez Spółkę i M. zawrze nowe umowy w tym zakresie z dostawcami poszczególnych usług. Przedmiotem aportu nie będą także jakiekolwiek zobowiązania i wierzytelności Spółki wynikające z tych umów, w tym w szczególności jakiekolwiek zobowiązania pieniężne Spółki. Do uregulowania tych zobowiązań będzie zobowiązana Spółka.

Poza wskazanymi powyżej składnikami majątkowymi w skład przedmiotu aportu nie będą natomiast wchodzić inne środki trwałe Wnioskodawcy, takie jak sprzęt komputerowy oraz wyposażenie budynków wchodzących w skład przedmiotu aportu, które na co dzień wykorzystywane są przez Wnioskodawcę. Przedmiotem aportu nie będą także inne nieruchomości należące do Spółki, tj. udział w prawie użytkowania nieruchomości gruntowej położonej w L., dla której prowadzana jest księga wieczysta nr () wraz z udziałem w prawie własności elementów infrastruktury osiedla (drogi, chodniki) stanowiącymi budowle w rozumieniu przepisów prawa. W skład przedmiotu aportu nie wejdą żadne inne prawa i obowiązki Spółki, poza wskazanymi powyżej. Przedmiotem aportu nie będą także żadne powstałe do dnia aportu zobowiązania i wierzytelności pieniężne. Przedmiotem aportu nie będą także inne składniki niezwiązane z nieruchomościami, takie jak posiadane przez Wnioskodawcę prawa i obowiązki w spółce osobowej oraz udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wnioskodawca wskazuje ponadto, że wraz z aportem żadni pracownicy zatrudnieni w Spółce nie staną się pracownikami M., a tym samym nie dojdzie do przejścia zakładu pracy Spółki na M. w rozumieniu art. 23¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm., dalej: Kodeks pracy).

Wnioskodawca nie prowadzi analityki finansowo-księgowej pozwalającej na przyporządkowanie działalności związanej z przedmiotem aportu przychodów, kosztów, zobowiązań i należności odrębnie od innych pozycji. Nie są również prowadzone oddzielne rachunki bankowe przeznaczone do rozliczeń związanych z działalnością związaną z przedmiotem aportu. Tym samym w Spółce nie jest prowadzona odrębna ewidencja zdarzeń gospodarczych pozwalająca na przyporządkowanie przedmiotowi aportu czy też poszczególnym jego elementom przychodów, kosztów, należności i zobowiązań. W szczególności, nie występuje także wydzielenie strumieni finansowych związanych z przedmiotem aportu od strumieni finansowych wynikających z posiadania praw i obowiązków w spółce osobowej oraz udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością.

Ponadto brak jest również w Spółce wydzielenia odrębnych działów, wydziałów, departamentów czy też innych jednostek organizacyjnych związanych z działalnością prowadzoną w ramach przedmiotu aportu. Do działalności związanej z przedmiotem aportu nie są też przydzieleni pracownicy Spółki, w których zakres obowiązków nie wchodziłyby zadania inne niż związane z przedmiotem aportu.

Wnioskodawca w chwili obecnej nie prowadzi działalności polegającej na wynajmie budynków, budowli i gruntów (lub ich części) wchodzących w skład przedmiotu aportu.

Wnioskodawca zaznacza, że zarówno On, jak i M. są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku VAT, a przedmiot aportu wykorzystywany będzie w M. do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy prawidłowe jest stanowisko Wnioskodawcy, zgodnie z którym przedmiot aportu, a także poszczególne jego elementy, nie stanowią przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu przepisów ustawy o VAT i w związku z tym wniesienie aportu nie stanowi zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części przez co do aportu mają zastosowanie przepisy ustawy o VAT...

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie nr 2.

Wniosek Spółki w zakresie pytania nr 1 zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem Wnioskodawcy, przedmiot aportu, a także poszczególne jego elementy, nie stanowią przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i w związku z tym Wnioskodawca osiągnie przychód w wyniku wniesienia aportu w wysokości wartości nominalnej otrzymanych w zamian za aport udziałów.

Wnioskodawca wskazuje, iż uzasadnienie własnego stanowiska przedstawione poniżej odnosi się do obu pytań Wnioskodawcy zawartych w niniejszym wniosku z uwagi na tożsamość definicyjną przedsiębiorstwa i jego zorganizowanej części w ustawie o VAT i ustawie o CIT.

Definicja przedsiębiorstwa i zorganizowanej części przedsiębiorstwa

Zgodnie z art. 4a pkt 3 ustawy o CIT ilekroć w ustawie jest mowa o przedsiębiorstwie oznacza to przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej jako: Kodeks cywilny).

Ustawa o VAT nie definiuje natomiast pojęcia przedsiębiorstwa. W konsekwencji, aby ocenić zakres przedmiotowy pojęcia przedsiębiorstwa na gruncie ustawy o VAT niezbędne jest uwzględnienie stanowiska wypracowanego w doktrynie i praktyce prawa podatkowego, zgodnie z którym również dla celów ustawy o VAT dla wyznaczenia zakresu znaczeniowego pojęcia przedsiębiorstwa należy posłużyć się przepisami Kodeksu cywilnego. W rezultacie, Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż zarówno dla celów podatku dochodowego od osób prawnych jak i dla celów podatku od towarów i usług pojęcie przedsiębiorstwa powinno być rozumiane zgodnie z jego definicją zawartą w art. 55¹ Kodeksu cywilnego.

W myśl regulacji zawartej w tym przepisie, przedsiębiorstwem jest zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych, przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmujący w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa);
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości;
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych;
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne;
koncesje, licencje i zezwolenia;
patenty i inne prawa własności przemysłowej;
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne;
tajemnice przedsiębiorstwa;
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo jako przedmiot czynności prawnej, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym, co oznacza, że najistotniejsze dla przedmiotowego zagadnienia jest ustalenie, czy przenoszony majątek stanowi na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, że zdolny jest do realizacji zadań gospodarczych przypisywanych przedsiębiorstwu. W tym miejscu należy zaznaczyć, że zgodnie z art. 55² Kodeksu cywilnego, czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Natomiast w odniesieniu do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, ustawodawca zdecydował się wprowadzić jednakową definicję tego pojęcia do ustawy o VAT i ustawy o CIT. Zgodnie z art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i art. 4a pkt 4 ustawy o CIT przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zatem, w świetle powyższej definicji, aby zespół składników majątkowych mógł stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny zostać spełnione następujące warunki:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;
zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;
składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych (wyodrębnienie funkcjonalne);
zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie i realizujące ww. zadania gospodarcze.

Powyższe oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których w przyszłości będzie można prowadzić odrębną działalność (np. po zbyciu na rzecz innego podmiotu), lecz pewnym zorganizowanym zespołem tych składników. Podstawowym wymogiem jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań. Warunkiem niezbędnym jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie, które to wydzielenie ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej.

Zgodnie z praktyką organów podatkowych, co potwierdza interpretacja indywidualna prawa podatkowego z dnia 18 maja 2011 r. wydana przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi nr IPTPP2/443-30/11-3/BM: O wyodrębnieniu organizacyjnym można mówić, gdy zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w strukturze tego przedsiębiorstwa, np. dział, wydział, oddział, itp. Takie organizacyjne wydzielenie powinno być dokonane na podstawie statutu, regulaminu lub aktu o podobnym charakterze. Ocena ta musi być dokonywana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

W odniesieniu do wyodrębnienia finansowego praktyka organów podatkowych również wypracowała jednolite stanowisko, które przykładowo zawarł Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 12 kwietnia 2011 r. nr IBPP3/4441-23/11/IK: Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W sytuacji wyodrębnienia finansowego możliwe jest oddzielenie finansów przedsiębiorstwa od finansów jego zorganizowanej części. Zorganizowana część przedsiębiorstwa jest w stanie samodzielnie prowadzić działalność i istnieć niezależnie od przedsiębiorstwa głównego. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa (tak aby można było przejąć funkcje gospodarcze).

Jak wynika z treści art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, organizacyjne i finansowe wyodrębnienie musi istnieć w ramach istniejącego przedsiębiorstwa. Nie jest zatem wystarczające, aby zbywane składniki majątkowe utworzyły przedsiębiorstwo u nabywcy. Zbywane składniki majątkowe muszą stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa u zbywcy.

Organy podatkowe również wypowiadają się w kwestii wyodrębnienia funkcjonalnego. Zgodnie z rozpowszechnionym poglądem, który również wyrażony został w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 16 marca 2011 r. nr ILPP2/443-2032/10-2/AD: Odnośnie wyodrębnienia funkcjonalnego, to kryterium to sprowadza się do ustalenia, czy wyodrębniona organizacyjnie całość jest w stanie przejąć zadania oraz samodzielnie funkcjonować na rynku. Nie budzi bowiem wątpliwości to, iż aby wydzielona część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za zorganizowany zespół składników niematerialnych i materialnych, musi ona posiadać potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe: materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Innymi słowy aby część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe: materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą zatem umożliwić nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Takie rozumienie zorganizowanej część przedsiębiorstwa odnajduje potwierdzenie w indywidualnych interpretacjach wydanych przez władze podatkowe. Przykładowo w interpretacji z dnia 18 czerwca 2009 r., nr IPPB5/423-152/09-2/MB, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził, iż: Aby zatem w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiejkolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego. Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

Przedmiot aportu jako zespół składników majątkowych.

W ocenie Wnioskodawcy, mając na uwadze przedstawione powyżej uregulowania, aport nie będzie stanowił czynności prawnej, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa.

2.1. Przedmiot aportu a przedsiębiorstwo.

Dla oceny czy składniki majątku wchodzące w skład przedmiotu aportu stanowią przedsiębiorstwo, niezbędne jest zestawienie ustawowej definicji przedsiębiorstwa z przedmiotem aportu. Definicja zawarta w Kodeksie cywilnym wymienia składniki majątku oraz mówi o pewnym związku funkcjonalnym i organizacyjnym pomiędzy nimi. Chociaż wyliczenie zawarte w art. 55¹ Kodeksu cywilnego nie ma charakteru enumeratywnego, przez co dla rozstrzygnięcia czy daną masę majątkową można uznać za przedsiębiorstwo rozstrzygające nie jest to, czy zawiera określone składniki majątku wymienione w tym przepisie, to same nieruchomości nie mogą być uznane za przedsiębiorstwo.

W szczególności Wnioskodawca podkreśla, że M. w drodze aportu nie nabędzie:

zobowiązań Wnioskodawcy, w tym zobowiązań pieniężnych związanych z przedmiotem aportu;

ruchomości Wnioskodawcy związanych z działalnością prowadzoną przez Wnioskodawcę przy wykorzystaniu przedmiotu aportu;

wszystkich nieruchomości posiadanych przez Wnioskodawcę;

pracowników Wnioskodawcy;

ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej Wnioskodawcy;

oznaczenia indywidualizującego przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części;

koncesji i zezwoleń Wnioskodawcy (takich bowiem nie ma w majątku Wnioskodawcy);

patentów i innych praw własności przemysłowej Wnioskodawcy (takich bowiem nie ma w majątku Wnioskodawcy);

tajemnic przedsiębiorstwa Wnioskodawcy;

innych składników majątkowych związanych z wynajmem nieruchomości wchodzących w skład przedmiotu aportu.

Powyższe wyłączenia wskazują, że w opisywanym zdarzeniu przyszłym przedmiotem aportu nie jest przedsiębiorstwo, gdyż czynność prawna, której przedmiotem jest przedsiębiorstwo odnosić się powinna do całego przedsiębiorstwa. W przedstawionym zdarzeniu przyszłym powyższe nie ma miejsca, gdyż majątek Spółki, który stanowił jedno przedsiębiorstwo zostaje podzielony na części. Z części stanowiącej przedmiot aportu wyłączone zostały tak istotne z jej punktu widzenia elementy jak ruchomości oraz pracownicy, co uniemożliwia samodzielne funkcjonowanie tej masy majątkowej.

Ponadto, w ocenie Wnioskodawcy, stanowiące przedmiot aportu składniki majątku nie stanowią zorganizowanego zespołu składników materialnych i niematerialnych, w związku z czym nie dają możliwości prowadzenia (kontynuowania) działalności gospodarczej bez dodatkowych elementów.

Tym samym przedmiot aportu, zdaniem Wnioskodawcy, z uwagi na tak liczne wyłączenia składników majątku z masy majątkowej oraz fakt, że nie są one na tyle zorganizowane by samodzielnie umożliwiać prowadzenie (kontynuowanie) działalności gospodarczej, nie może być uznany za przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

W szczególności samodzielne prowadzenie działalności uniemożliwia brak:

majątku ruchomego, który mógłby posłużyć do prowadzenia działalności gospodarczej,

personelu związanego z tą działalnością;

ksiąg i dokumentów pozwalających na prowadzenie ewidencji zdarzeń gospodarczych w odniesieniu do przedmiotu aportu;

zawartych umów najmu odnoszących się do przedmiotu aportu.

Według Wnioskodawcy również zdaniem doktryny istotne wyłączenia oraz brak możliwości prowadzenia działalności sprawia, że zbywanych składników majątkowych nie można uznać za przedsiębiorstwo: Czynnością zbycia przedsiębiorstwa nie jest natomiast sprzedaż pewnych jego składników majątkowych, nawet jeśli stanowiły one znaczącą część wartości przedsiębiorstwa. W tym przypadku bowiem zbywca nie pozbywa się przedsiębiorstwa, lecz części swojego majątku stanowiącego towar - który wchodzi w skład przedsiębiorstwa. Zachowuje więc aktualność wyrok NSA z dnia 6 października 1995 r. (SA/Gd 1959/94, Pr. Gosp. 1996, nr 3, s. 30), w którym stwierdzono: Sprzedaż poszczególnych elementów przedsiębiorstwa, choćby nawet przedstawiały one znaczną wartość w porównaniu z wartością całego przedsiębiorstwa, nie stanowi podstawy do uznania, iż faktycznie nastąpiła jego sprzedaż. Podobnie, jeżeli z przedmiotu zbycia wyłączone są istotne elementy przedsiębiorstwa, jak np. firma, patenty, prawa autorskie, to mamy do czynienia ze sprzedażą składników majątkowych, a nie ze sprzedażą przedsiębiorstwa (tak też NSA w wyroku z dnia 26 lutego 2010 r., I FSK 150/09, LEX nr 607537). (Komentarz do art. 6 ustawy o VAT, A. Bartosiewicz R. Kubacki, VAT. Komentarz, Lex, 2011, wyd. V).

Podobnie, również w tej kwestii wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 27 kwietnia 2011 r. nr ILPP1/443-173/11-3/AK: Zatem, przedsiębiorstwem w rozumieniu Kodeksu cywilnego jest takie przedsiębiorstwo, które jest zorganizowane i wyposażone w składniki zapewniające realizowanie celów gospodarczych, jest samodzielnym podmiotem prawa funkcjonującym w obrocie gospodarczym. Ponadto nie można traktować jako przedsiębiorstwo wyodrębnionej gospodarczo części będącej zespołem składników majątkowych i niemajątkowych, jeżeli nie będzie obejmować ksiąg i dokumentów związanych z prowadzeniem działalności.

Powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, uniemożliwia uznanie, że składająca się na przedmiot aportu masa majątkowa stanowi na tyle zorganizowany i samodzielny zespół składników majątkowych, że umożliwiać będzie prowadzenie działalności gospodarczej jedynie w oparciu o te składniki. W ocenie Wnioskodawcy, w żadnym wypadku nie można zatem uznać, że przedmiot aportu stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

2.2. Przedmiot aportu a zorganizowana część przedsiębiorstwa.

Zdaniem Wnioskodawcy składniki majątku wchodzące w skład przedmiotu aportu nie stanowią również zorganizowanej części przedsiębiorstwa, gdyż przedmiot aportu nie spełnia ustawowych przesłanek zawartych w definicji tego pojęcia, tj. nie stanowi masy majątkowej wydzielonej finansowo, organizacyjnie i funkcjonalnie, która umożliwiłaby funkcjonowanie jako oddzielne przedsiębiorstwo.

Wyodrębnienie organizacyjne.

W opisanym zdarzeniu przyszłym wchodząca w skład przedmiotu aportu masa majątkowa nie została w żaden sposób wydzielona w strukturze organizacyjnej Spółki. Nie stanowi ona odrębnego działu, wydziału, czy też oddziału, lecz zespół składników majątkowych przedsiębiorstwa. Tym samym w ocenie Wnioskodawcy nie można mówić o jakimkolwiek wyodrębnieniu organizacyjnym zespołu składników majątkowych wchodzących w skład przedmiotu aportu. Co więcej, wyodrębnienie organizacyjne masy majątkowej składającej się z samych nieruchomości, bez przyporządkowania im prawa ruchomości i pracowników, nie miałoby żadnego uzasadnienia ekonomicznego i byłoby wyodrębnieniem sztucznym.

Wyodrębnienie finansowe.

W przedstawionym zdarzeniu przyszłym brak jest w Spółce odpowiedniego przyporządkowania i ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych do składników majątku wchodzących w skład przedmiotu aportu. W związku z tym nie podlegają oddzieleniu finanse Spółki od finansów zbywanych w opisanym zdarzeniu przyszłym składników majątku. Tym samym nie są przypisane koszty i przychody oraz wierzytelności i zobowiązania do ww. masy majątkowej jak też do poszczególnych jej elementów. Ponadto, ze zbywanej masy majątkowej wyłączone są zobowiązania i wierzytelności Spółki. Spółka nie posiada również odrębnego rachunku bankowego służącego do obsługi składników majątkowych wchodzących w skład przedmiotu aportu.

Powyższe w ocenie Wnioskodawcy nie pozwala uznać, że w obrębie Spółki istniało jakiekolwiek wyodrębnienie finansowe masy majątkowej zbywanej w ramach aportu. Również w tym przypadku wyodrębnienie finansowe nie znajdowałoby sensu ekonomicznego i miałoby charakter sztuczny.

Wyodrębnienie funkcjonalne.

W opisanym zdarzeniu przyszłym wchodząca w skład przedmiotu aportu masa majątkowa nie jest w stanie bez istotnych zmian i uzupełnień, samodzielnie funkcjonować na rynku. Brak jakiegokolwiek prawa do ruchomości oraz pracowników, zdaniem Wnioskodawcy, nie pozwala sądzić, iż ma ona potencjalną zdolność do niezależnego działania gospodarczego jako samodzielny podmiot gospodarczy. Tym samym te składniki majątkowe nie umożliwią nabywcy podjęcie (kontynuowanie) działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Powyższe, zdaniem Wnioskodawcy, pozwala zatem twierdzić, że w opisanym zdarzeniu przyszłym składniki majątkowe wchodzące w skład przedmiotu aportu nie są wyodrębnione funkcjonalnie.

Podsumowując powyższe argumenty, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że przedmiot aportu nie spełnia przesłanek przewidzianych w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT oraz art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, tj. odpowiedniego wyodrębnienia organizacyjnego, finansowego i funkcjonalnego, przez co uznanie go za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy o VAT i ustawy o CIT jest niemożliwe.

A zatem, w opisanym zdarzeniu przyszłym nastąpi jedynie przeniesienie własności wybranych składników majątkowych, ich charakter nie umożliwia samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej. Nie posiadają one samodzielnego charakteru oraz nie są pewną wydzieloną organizacyjnie masą umożliwiającą prowadzenie działalności gospodarczej. W konsekwencji należy uznać, iż składniki, których własność jest przenoszona w ramach aportu nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Co więcej, w opisanym zdarzeniu przyszłym, w skład zbywanej masy majątkowej nie wchodzą zobowiązania pieniężne. Przepisy art. 2 pkt 27e ustawy o VAT oraz art. 4a pkt 4 ustawy o CIT wprost wskazują na zobowiązania jako niezbędny element zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Tym samym, zdaniem Wnioskodawcy, składniki majątku zbywane przez Spółkę nie mogą być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Na zobowiązania jako niezbędny element zorganizowanej części przedsiębiorstwa wskazują również organy podatkowe. W interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 27 kwietnia 2011 r. nr ILPP1/443-173/11-3/AK, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu wskazał: Biorąc pod uwagę opis sprawy oraz powołane przepisy należy stwierdzić, iż przeznaczony do sprzedaży przez Wnioskodawcę majątek nie spełnia definicji zorganizowanej części przedsiębiorstwa, wynikającej z art. 2 pkt 27e ustawy, ponieważ nie obejmuje całości zobowiązań. Tym samym nie spełnia wszystkich kryteriów wymienionych w tym przepisie.

Zdaniem organów podatkowych również same nieruchomości nie mogą być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Tak wypowiedział się przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z dnia 7 września 2010 r., nr: ITPP2/443-606/10/RS: Ww. nieruchomość nie posiada odrębności organizacyjnej, gdyż nie jest wyodrębniona w działalności Spółki jako dział, wydział, czy oddział. Nie został również wyodrębniony system księgowo-finansowy dotyczący ww. nieruchomości. Przedmiotem transakcji - jak wskazała Spółka we wniosku - nie będą wierzytelności, czy kredyt zaciągnięty na zakup tej nieruchomości. Istniejąca nieruchomość nie ma możliwości samodzielnie realizować zadań gospodarczych. W wyniku nabycia nieruchomości z mocy prawa na przyszłego nabywcę przejdzie jedynie umowa najmu powierzchni biurowej.

Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że przedmiotu zbycia nie można uznać za zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 27e ustawy o podatku od towarów i usług, gdyż zbywana nieruchomość nie stanowi organizacyjnie i finansowo wyodrębnionego w istniejącym przedsiębiorstwie zespołu składników majątkowych. Ponadto, przedmiotem zbycia nie są zobowiązania (kredyt) pomimo, że one występują. Wobec powyższego należy stwierdzić, że przedmiotem dostawy będą składniki majątkowe wchodzące w skład majątku przedsiębiorstwa podlegające opodatkowaniu wg zasad i stawek określonych w art. 41 i art. 43 ustawy.

Również w zdarzeniu przyszłym opisanym w niniejszym wniosku jedynie nieruchomości będą przedmiotem aportu. W świetle powyższych argumentów oraz praktyki organów podatkowych uzasadnione jest zatem, zdaniem Wnioskodawcy, by przedmiot aportu nie mógł być uznany za organizowaną część przedsiębiorstwa.

W związku z tym, zdaniem Wnioskodawcy, składniki majątku wchodzące w skład przedmiotu aportu nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Brak jest bowiem między nimi więzi organizacyjnej jaka wymagana jest by dana masa majątkowa mogła funkcjonować niezależnie w obrocie gospodarczym. W szczególności nie zachodzi w przypadku przedmiotu aportu taka sytuacja, iż któryś z jego elementów warunkuje wykorzystanie innego w jakikolwiek sposób. Co więcej, uznanie tych elementów za przedsiębiorstwo byłoby wprost sprzeczne z ustawową definicją tego pojęcia, co stanowiłoby naruszenie prawa podatkowego, gdyż w istotny sposób rozszerzałoby zakres transakcji niepodlegających ustawie o VAT o liczne inne transakcje zbycia składników majątku. Zdaniem organów podatkowych takie wyłączenie powinno być natomiast stosowane ściśle. Potwierdza to interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 12 lutego 2010 r., nr IPPP3/443-1167/09-3/MM: Stosownie do art. 6 pkt 1 ustawy o VAT przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Ze względu na szczególny charakter przepisu art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, winien być on interpretowany ściśle, co oznacza, że ma on zastosowanie wyłącznie w przypadku zbycia (a zatem wszelkich czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel) przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa) (...). Zatem składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów. Istotne jest aby w zbywanym przedsiębiorstwie zachowane zostały funkcjonalne związki pomiędzy poszczególnymi składnikami, tak żeby przekazana masa mogła posłużyć kontynuowaniu określonej działalności gospodarczej.

Podobne stanowisko zostało również przedstawione m.in. w interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 14 grudnia 2009 r. nr IBPP3/443-701/09/KO, a także interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29 września 2009 r. nr IPPP2/443-778/09-2/IK.

Analogicznie sytuacja kształtuje się również na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych. Należy bowiem zauważyć, że, zgodnie z utrwalonym poglądem doktryny i praktyki prawa podatkowego, uznanie określonej masy majątkowej za przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część oznacza, a contrario art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT, że wniesienie tej masy majątkowej w postaci wkładu niepieniężnego do spółki kapitałowej sprawia, iż po stronie spółki wnoszącej aport nie powstaje przychód podlegający opodatkowaniu w wyniku wniesienia tego aportu. Tym samym uznanie określonej masy majątkowej za przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część powoduje, iż wyłomu doznaje zasada powszechności opodatkowania. W świetle powyższego uznanie za przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa przedmiotu aportu, który zdaniem Wnioskodawcy nie spełnia ustawowych definicji tych pojęć, prowadziłoby do istotnego wyłączenia z zakresu przychodów w rozumieniu ustawy o CIT przysporzeń majątkowych związanych z wkładami niepieniężnymi do spółek kapitałowych. Powyższe naruszałoby zdaniem Wnioskodawcy zasadę powszechności opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych, gdyż wyjątki od tej zasady powinny być rozumiane ściśle.

Podsumowując powyższe argumenty, zdaniem Wnioskodawcy nie ma podstaw by uznać, że składniki majątku wnoszone przez Spółkę aportem do M. stanowić będą przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa przede wszystkim z uwagi na niespełnienie przesłanek zawartych w art. 55¹ Kodeksu cywilnego, art. 2 pkt 27e ustawy o VAT oraz art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

W ocenie Wnioskodawcy w opisanym zdarzeniu przyszłym składniki majątku wchodzące w skład przedmiotu aportu nie są na tyle zorganizowane by możliwe było ich funkcjonowanie jako samodzielny podmiot gospodarczy. Tym samym opisany w zdarzeniu przyszłym aport należy uznać za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.

Ponadto Wnioskodawca podkreśla, że obecnie nie prowadzi działalności w zakresie wynajmu budowli, budynków i gruntów (lub ich części) wchodzących w skład przedmiotu aportu. W związku z tym przedmiot aportu nie generuje żadnych przychodów, co dodatkowo potwierdza, iż nie ma zdolności do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym (co jest niezbędnym przymiotem przedsiębiorstwa i zorganizowanej części przedsiębiorstwa).

Zastosowanie do aportu przepisów ustawy o VAT.

Art. 6 pkt 1 wyłącza zastosowanie przepisów ustawy o VAT do transakcji zbycia przedsiębiorstwa i transakcji zbycia zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Jak Wnioskodawca wykazał powyżej, składniki majątku wnoszone Aportem przez Spółkę do M. w żaden sposób nie mogą zostać uznane za przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Tym samym w opisanym zdarzeniu przyszłym nie jest możliwe zastosowanie wyłączenia stosowania ustawy o VAT, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT do Transakcji, gdyż stanowi ona transakcję zbycia składników majątku i w związku z tym stosuje się do niej przepisy ustawy o VAT.

Powstanie przychodu w wyniku aportu.

A contrario art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o CIT w przypadku wniesienia wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa w zamian za udziały lub akcje beneficjenta aportu u podmiotu wnoszącego aport nie powstaje przychód. W przedstawionym zdarzeniu przyszłym przedmiot aportu zdaniem Wnioskodawcy nie będzie stanowił przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, co też Wnioskodawca wykazał powyżej. Tym samym w wyniku aportu Wnioskodawca osiągnie przychód w wysokości wartości nominalnej udziałów wydanych w zamian za aport.

Podsumowanie.

Podsumowując swoje stanowisko odnośnie zdarzenia przyszłego przedstawionego w niniejszym wniosku, Spółka stwierdza, iż w pełni uzasadnione jest uznanie aportu za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Uznanie przedmiotu aportu za przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa nie jest uprawnione, gdyż przedmiotowa masa majątkowa nie spełnia definicji przedsiębiorstwa i zorganizowanej części przedsiębiorstwa zawartych odpowiednio w art. 55 ¹ Kodeksu cywilnego, w art. 2 pkt 27e ustawy o VAT i art. 4a pkt 4 ustawy o CIT. Tym samym przyznanie przedmiotowi aportu przymiotu przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa stanowiłoby naruszenie obowiązujących przepisów oraz rozszerzałoby zakres wyłączeń spod obowiązywania ustawy o VAT oraz zakres przysporzeń majątkowych niestanowiących przychodów.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1, zgodnie z którym przedmiot aportu, a także poszczególne jego elementy, nie stanowią przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu przepisów ustawy o VAT i w związku z tym wniesienie aportu nie stanowi zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części przez co do aportu mają zastosowanie przepisy ustawy o VAT, jest zdaniem Wnioskodawcy w pełni uzasadnione. Podobnie również stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2, zgodnie z którym przedmiot aportu, a także poszczególne jego elementy, nie stanowią przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części w rozumieniu przepisów ustawy o CIT i w związku z tym Wnioskodawca w wyniku wniesienia aportu osiągnie przychód w wysokości wartości nominalnej udziałów otrzymanych w zamian za aport, jest zdaniem Wnioskodawcy w pełni uzasadnione.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 4a pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.) ilekroć w ustawie jest mowa o przedsiębiorstwie oznacza to przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Definicję pojęcia przedsiębiorstwa należy odnieść do przepisu art. 55^¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm. dalej K.c.). Stosownie do art. 55¹ K.c. przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności:

oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),
własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,
prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomość wynikające z innych stosunków prawnych,
wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,
koncesje, licencje i zezwolenia,
patenty i inne prawa własności przemysłowej,
majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,
tajemnice przedsiębiorstwa,
księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Zgodnie z przywołaną definicją, w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w skład przedsiębiorstwa wchodzą zarówno składniki materialne jak i niematerialne. Składniki te powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, że można mówić o nich, jako o zespole, a nie zbiorze pewnych elementów.

Analizując powyższe należy wywieść, iż przedsiębiorstwo dla celów prawa podatkowego należy rozumieć jako ogół praw podmiotowych, stosunków faktycznych (np. zakresu i walorów dostawców i klienteli czyli odbiorców, opinii o przedsiębiorstwie czyli jego renomy, lokalizacji, stopnia ściągalności jego wierzytelności itd.) oraz różnych innych wartości (np. systemu organizacyjnego, doświadczeń w zakresie działalności przedsiębiorstwa, jakości znanej i stosowanej technologii itd.), jakie prowadzący przedsiębiorstwo (jego właściciel) sam lub ze współpracującymi osobami wiąże w zorganizowany zespół majątkowy.

Przy tym należy jednak wyraźnie zaznaczyć, iż definitywnej oceny przedmiotu czynności prawnej dokonuje sam podatnik, który jest w pełni zorientowany, czy składniki majątku będące przedmiotem czynności prawnej stanowią przedsiębiorstwo, o którym mowa w przytoczonych powyżej przepisach Kodeksu cywilnego.

Z kolei, w art. 4a pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ustawodawca zdefiniował: zorganizowana część przedsiębiorstwa - oznacza to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Aby zatem określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, musi odznaczać się pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. Powyższe oznacza, że zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa nie jest suma poszczególnych aktywów i pasywów, przy pomocy których w przyszłości, będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz pewnym zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką te składniki majątkowe odgrywały w funkcjonowaniu istniejącego przedsiębiorstwa.

O wyodrębnieniu organizacyjnym można mówić, gdy zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowi odrębną jednostkę organizacyjną w strukturze tego przedsiębiorstwa, np. dział, wydział, oddział, itp. Takie organizacyjne wydzielenie powinno być dokonane na podstawie statutu, regulaminu lub aktu o podobnym charakterze. Ocena ta musi być dokonywana według podstawowego kryterium tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Wyodrębnienie finansowe oznacza sytuację, gdy sposób prowadzenia ewidencji rachunkowej przedsiębiorstwa pozwala na przyporządkowanie majątku, przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a ściślej do realizowanych przez nią zadań gospodarczych. Nie należy jednak utożsamiać tego pojęcia z pełną samodzielnością finansową.

Wyodrębnienie funkcjonalne należy natomiast rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż Wnioskodawca w ramach prowadzonych działań restrukturyzacyjnych zamierza wnieść w formie wkładu niepieniężnego część posiadanych składników majątku do M. w zamian za udziały tej spółki. W skład aktywów, które mają zostać wniesione do M. w formie wkładu niepieniężnego, wchodzić będzie prawo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej, wraz z posadowionymi na niej budynkami i budowlami stanowiącymi własność Spółki. Niektóre z tych budynków i budowli były przedmiotem najmu lub dzierżawy (w całości lub części) w przeszłości. Obecnie budynki i budowle nie są wynajmowane. Spółka zawarła umowy na dostawę wody i odprowadzanie ścieków, energii elektrycznej oraz gazu do nieruchomości. Ponadto przedmiotem aportu będą prawa autorskie do dokumentacji projektowych oraz prawo własności egzemplarzy posiadanej przez Spółkę dokumentacji projektowej dotyczącej modernizacji obiektów handlowych wskazanych powyżej. Wraz z aportem planowane jest również przeniesienie przez Spółkę na rzecz M. decyzji administracyjnych związanych z prowadzonymi na nieruchomościach inwestycjami (decyzji o warunkach zabudowy, pozwoleń na budowę, decyzji środowiskowej), oraz uprawnień z tytułu rękojmi udzielonych na rzecz Spółki przez wykonawców robót budowlanych na terenie nieruchomości. Ponadto, wraz z aportem M. wstąpi w prawa i obowiązki wynikające z umowy kredytu zawartej przez Spółkę na nabycie nieruchomości będącej przedmiotem aportu (kredyt ten został także udzielony na remont dachu na tej nieruchomości). Niemniej jednak wraz z przedmiotem aportu nie zostaną przeniesione do M. istniejące, powstałe do dnia aportu zobowiązania i wierzytelności wynikające z tej umowy, w tym także te o charakterze pieniężnym. W szczególności M. nie będzie zobowiązany do zapłaty rat kredytu za okres do dnia aportu. Podmiotem zobowiązanym do uregulowania należności w tym zakresie będzie Spółka. Jednocześnie, wraz z przedmiotem aportu nie będą przenoszone na M. prawa i obowiązki z innych umów, w tym umów na dostawę mediów takich jak woda, prąd, gaz, itp. Umowy te zostaną rozwiązane przez Spółkę i M. zawrze nowe umowy w tym zakresie z dostawcami poszczególnych usług. Przedmiotem aportu nie będą także jakiekolwiek zobowiązania i wierzytelności Spółki wynikające z tych umów, w tym w szczególności jakiekolwiek zobowiązania pieniężne Spółki. Do uregulowania tych zobowiązań będzie zobowiązana Spółka. Poza wskazanymi powyżej składnikami majątkowymi w skład przedmiotu aportu nie będą natomiast wchodzić inne środki trwałe Wnioskodawcy, takie jak sprzęt komputerowy oraz wyposażenie budynków wchodzących w skład przedmiotu aportu, które na co dzień wykorzystywane są przez Wnioskodawcę. Przedmiotem aportu nie będą także inne nieruchomości należące do Spółki, tj. udział w prawie użytkowania nieruchomości gruntowej wraz z udziałem własności elementów infrastruktury osiedla (drogi, chodniki) stanowiącymi budowle w rozumieniu przepisów prawa. W skład przedmiotu aportu nie wejdą żadne inne prawa i obowiązki Spółki, poza wskazanymi powyżej. Przedmiotem aportu nie będą także żadne powstałe do dnia aportu zobowiązania i wierzytelności pieniężne. Przedmiotem aportu nie będą także inne składniki niezwiązane z nieruchomościami, takie jak posiadane przez Wnioskodawcę prawa i obowiązki w spółce osobowej oraz udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Wnioskodawca wskazuje ponadto, że wraz z aportem żadni pracownicy zatrudnieni w Spółce nie staną się pracownikami M., a tym samym nie dojdzie do przejścia zakładu pracy Spółki na M. w rozumieniu art. 23¹ ustawy Kodeks pracy. Wnioskodawca nie prowadzi analityki finansowo-księgowej pozwalającej na przyporządkowanie działalności związanej z przedmiotem aportu przychodów, kosztów, zobowiązań i należności odrębnie od innych pozycji. Nie są również prowadzone oddzielne rachunki bankowe przeznaczone do rozliczeń związanych z działalnością związaną z przedmiotem aportu. Tym samym w Spółce nie jest prowadzona odrębna ewidencja zdarzeń gospodarczych pozwalająca na przyporządkowanie przedmiotowi aportu czy też poszczególnym jego elementom przychodów, kosztów, należności i zobowiązań. W szczególności nie występuje także wydzielenie strumieni finansowych związanych z przedmiotem aportu od strumieni finansowych wynikających z posiadania praw i obowiązków w spółce osobowej oraz udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością. Ponadto brak jest również w Spółce wydzielenia odrębnych działów, wydziałów, departamentów czy też innych jednostek organizacyjnych związanych z działalnością prowadzoną w ramach przedmiotu aportu. Do działalności związanej z przedmiotem aportu nie są też przydzieleni pracownicy Spółki, w których zakres obowiązków nie wchodziłyby zadania inne niż związane z przedmiotem aportu. Wnioskodawca w chwili obecnej nie prowadzi działalności polegającej na wynajmie budynków, budowli i gruntów (lub ich części) wchodzących w skład przedmiotu aportu. Wnioskodawca zaznacza, że zarówno On, jak i M. są zarejestrowanymi czynnymi podatnikami podatku VAT, a przedmiot aportu wykorzystywany będzie w M. do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem VAT.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest w szczególności nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1-3 stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 14 ust. 1 ww. ustawy, przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.

Na mocy ust. 2 tego artykułu, wartość rynkową, o której mowa w ust. 1, rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia.

Stosownie natomiast do art. 14 ust. 3 omawianej ustawy, jeżeli wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający.

Jak wynika z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, objęcie udziałów (akcji) w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo bądź jego zorganizowana część jest czynnością skutkującą powstaniem przychodu po stronie podmiotu wnoszącego aport będącego podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Przychodem tym jest nominalna wartość udziałów w spółce, objętych w zamian za wkład niepieniężny. Powołany przepis odsyła jednocześnie do unormowań art. 14 ust. 13 omawianej ustawy, nakazując ich odpowiednie stosowanie.

Regulacja zawarta w art. 14 odnosi się do przychodu ze zbycia rzeczy lub praw majątkowych, statuując zasadę, że przychodem z tego tytułu jest wartość określona przez strony w umowie jako cena zbycia. Jednocześnie, pozwala organom podatkowym, w przypadku spełnienia wskazanych w ustawie przesłanek, na określenie przychodu w innej wysokości - odpowiadającej wartości rynkowej przedmiotu zbycia. Rolą organów podatkowych nie jest przy tym określenie wartości wyrażonej w cenie, ale wartości rynkowej zbywanej rzeczy bądź prawa majątkowego.

W odniesieniu do przychodu z objęcia udziałów w spółce kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo albo jego zorganizowana część przepisy art. 14 ust. 1-3 są stosowane odpowiednio. Odpowiednie zastosowanie przepisu oznaczać może zarówno stosowanie go bezpośrednio bądź z modyfikacjami uwzględniającymi specyfikę sytuacji/zdarzenia/instytucji, do której mają mieć odpowiednie zastosowanie. Przepis stosowany odpowiednio nie może bowiem burzyć konstrukcji prawnej, zastosowanej w przepisach regulujących daną instytucję.

Rozważając zakres odesłania, zawartego w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, należy podkreślić podobieństwo przeniesienia na spółkę kapitałową własności rzeczy lub praw majątkowych w zamian za obejmowane udziały (akcje) oraz przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych w zamian za cenę określoną w umowie obligacyjnej. W obu przypadkach dochodzi do odpłatnego zbycia składnika majątku. Odpłatnością za przeniesienie na spółkę przedmiotu aportu (ceną zbycia określoną przez strony) są udziały (akcje) o określonej wartości nominalnej obejmowane przez podatnika. Jeżeli zatem cena ta bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej zbywanych rzeczy lub praw, przychód może zostać określony przez organ podatkowy w wysokości uwzględniającej wartość rynkową przedmiotu zbycia/przedmiotu aportu (art. 14 ust. 1 w zw. z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy podatku dochodowym od osób prawnych). Sposób określania wartości rynkowej zbywanych składników majątku normuje przy tym art. 14 ust. 2 ww. ustawy, natomiast zasady postępowania organu podatkowego w sytuacji, gdy wartość wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw - art. 14 ust. 3 tej ustawy.

Innymi słowy, zasadą jest, że przychodem z objęcia udziałów/akcji w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo albo jego zorganizowana część jest wartość nominalna udziałów/akcji objętych w zamian za ten wkład. Możliwość ustalenia przychodu w innej wysokości jest natomiast odstępstwem od tej zasady - uprawnieniem przysługującym właściwym organom podatkowym, w sytuacji, gdy wartość nominalna obejmowanych udziałów/akcji, tj. wartość przedmiotu aportu określona w cenie jego zbycia w sposób znaczny (dość duży, istotny, wyróżniający się) odbiega od wartości rynkowej przedmiotu wkładu i jednocześnie nie znajduje to uzasadnionych (opartych na obiektywnych racjach, podstawach) przyczyn.

Ustawa nie określa przy tym warunków uznania omawianej różnicy wartości nominalnej udziałów i wartości przedmiotu wkładu za znaczną. Oceniając tę kwestię, organ podatkowy powinien w szczególności rozważyć kwestię relacji wartości, jakie pojawiły się w związku z daną operacją objęcia udziałów/akcji.

Ustawodawca nie wskazał również, jakie okoliczności uzasadniać mogą istnienie ww. znacznej różnicy wartości. Podatnik może zatem powoływać wszelkie powody/argumenty/racje, stanowiące zasadny powód istotnego zróżnicowania wartości nominalnej objętych udziałów w stosunku do wartości przedmiotu wnoszonego wkładu. W szczególności, w określonych sytuacjach, gdy objęcie udziałów wiąże się z wystąpieniem tzw. agio, wnoszonego na kapitał zapasowy spółki kapitałowej, racjonalną przyczyną tego zróżnicowania może być relacja wartości nominalnej udziałów do ich ceny emisyjnej, o ile wartość przedmiotu wkładu została oszacowana według wartości rynkowej.

Należy przy tym podkreślić, że ocena, czy w danym stanie faktycznym aport został wyceniony według wartości rynkowej, doszło do powstania znacznej różnicy wartości nominalnej udziałów oraz wartości rynkowej przedmiotu wkładu oraz czy istniały uzasadnione przyczyny jej powstania, pozostaje w gestii właściwego organu podatkowego i jest dokonywana w ramach stosownej procedury. Kompetencja organów podatkowych do odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych, dla potrzeb ustalenia przychodu z art. 12 ust. 1 pkt 7 tej ustawy została w sposób wyraźny wskazana przez ustawodawcę w treści tych przepisów.

Nakaz odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 omawianej ustawy nie prowadzi natomiast do ustalania przez organ innej niż określona przez strony transakcji wartości nominalnej udziałów, ani do automatycznego ustalania przychodu z każdego objęcia udziałów (akcji) w zamian za wkład niepieniężny, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 tej ustawy, w wartości rynkowej przedmiotu aportu. W szczególności, przepisy te nie ingerują w treść czynności pomiędzy wspólnikiem a spółką, ale skupiają się wyłącznie na skutkach podatkowych tych czynności.

Wykładnia art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych prowadzi bowiem do wniosku, że przychodem ze wskazanego objęcia Udziałów, co do zasady jest wartość nominalna objętych Udziałów, jednakże w określonych w art. 14 ust. 1-3 w zw. z art. 12 ust. 1 pkt 7 omawianej ustawy okolicznościach, wartość tego przychodu może zostać ustalona przez organ podatkowy w oparciu o wartość rynkową przedmiotu aportu.

Odnosząc powyższe do analizowanego przypadku wniesienia przez Wnioskodawcę wkładu niepieniężnego w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, należy podkreślić, że sam fakt objęcia przez Wnioskodawcę Udziałów o wartości nominalnej niższej od wartości rynkowej wnoszonego aportu, nie stanowi przesłanki dla ustalenia przychodu Wnioskodawcy z tego tytułu w wartości innej niż nominalna wartość Udziałów objętych w zamian za aport, na podstawie art. 14 ust. 1-3 w zw. z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Jak bowiem wyjaśniono powyżej, kwestia ustalenia problemowego przychodu w wartości innej niż wartość nominalna objętych Udziałów jest związana z oceną: znaczności różnicy pomiędzy wartością nominalną obejmowanych Udziałów a wartością rynkową wnoszonego aportu, przyczyn jej powstania, a także prawidłowości oszacowania przedmiotu aportu.

Należy jednocześnie podkreślić, że ocena, czy różnica pomiędzy wartością nominalną obejmowanych Udziałów a wartością rynkową wnoszonego aportu jest znaczna, czy istnienie tej ewentualnej znacznej różnicy jest uzasadnione oraz czy strony transakcji prawidłowo ustaliły wartość rynkową przedmiotu wkładu - tj. definitywne potwierdzenie braku przesłanek odpowiedniego zastosowania w przedmiotowej sprawie art. 14 ust. 1-3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie może zostać dokonane w ramach postępowania w sprawie wydania pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego. Ocena ta pozostaje w gestii właściwego organu podatkowego (w szczególności organ podatkowy może prowadzić postępowanie dowodowe w tym zakresie). Jednocześnie, w sytuacji, gdy wniesienie wkładu przybiera postać wkładu niepieniężnego - tak jak ma to miejsce w niniejszej sprawie - należy zwrócić uwagę na ograniczenie, przy ustalaniu wartości przychodu, wynikające z odesłania zawartego w art. 12 ust. 1 pkt 7 do odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1 - 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy przy tym wskazać, iż Spółka może dowolnie kształtować warunki umów cywilnoprawnych. Organy podatkowe nie mają prawa ingerować w sferę swobody zawierania umów cywilnoprawnych, natomiast wyłącznie oceniają ich skutki prawnopodatkowe.

Z odesłania zawartego w art. 12 ust. 1 pkt 7 do odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1 - 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, iż ustalenie nominalnej wartości udziału, a w konsekwencji również przychodu, nie może odbywać się na zasadzie dowolności. Wartość ta powinna zasadniczo odpowiadać realnej wartości rynkowej (zbywczej) przedmiotu aportu w momencie jego wnoszenia do spółki.

W związku z powyższym, w momencie objęcia przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny, po stronie Wnioskodawcy powstanie przychód równy wartości nominalnej objętych udziałów. Jednocześnie, należy mieć na uwadze fakt, iż odsyłając do odpowiedniego stosowania przepisów art. 14 ust. 1 - 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawodawca upoważnia organy podatkowe do weryfikacji określonej w umowie ceny w przypadku, gdy nominalna wartość objętych w powyższy sposób udziałów odbiega od wartości rynkowej aportu. Ocena, czy różnica tych wartości jest znaczna należy do organu podatkowego, bowiem przepisy nie wskazują kryteriów jej dokonania. Przepisy podatkowe nie definiują jednak uzasadnionej przyczyny, o której mowa w przepisie art. 14 ww. ustawy. Chodzi w nim o przyczynę uzasadnioną względami ekonomicznymi. Każdy więc przypadek zastosowania tego przepisu wymaga indywidualnej oceny, czy w sprawie wystąpiła powyższa przesłanka, czy też nie. Przykładowo, jeżeli podatnik wnoszący wkład niepieniężny do spółki kapitałowej tylko część wartości tego wkładu przeznacza na kapitał zakładowy takiej spółki, zaś część na kapitał zapasowy i w konsekwencji wartość nominalna otrzymanych udziałów lub akcji jest niższa od ich wartości emisyjnej, a zasadniczą przesłanką takiego działania jest chęć wykazania przychodu w niższej wysokości, w związku z treścią art. 12 ust. 1 pkt 7ww. ustawy, to brak byłoby uzasadnionej przyczyny do odstąpienia przez organ podatkowy od szacowania przychodu takiego podatnika.

Podsumowując, w opisanym przypadku wniesienia przez Wnioskodawcę do spółki kapitałowej wkładu niepieniężnego w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, przychodem Wnioskodawcy będzie wartość nominalna objętych udziałów, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 1-3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1 pkt 7 tej ustawy).

Końcowo wskazać należy, iż definitywnej oceny przedmiotu czynności prawnej dokonuje sam podatnik, który jest w pełni zorientowany, czy przekazywane w ramach tej czynności składniki majątkowe wypełniają definicję przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Podkreślić należy, że niniejsza interpretacja została wydana w oparciu o przedstawione we wniosku zdarzenie przyszłe, co oznacza, iż w przypadku, gdy w toku postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, bądź skarbowej zostanie określony odmienny stan faktyczny, interpretacja nie wywoła w tym zakresie skutków prawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Łodzi, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Piotrkowie Trybunalskim, ul. Wronia 65, 97-300 Piotrków Trybunalski.

Wniosek ORD-IN

Treść w pliku PDF 614 kB

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi

Źródło: INFOR

Newsletter

Drukuj

Skopiuj link

Zgłoś błąd na stronie