Temat interpretacji
W odpowiedzi na pismo z dnia 30.01.2003 r. znak: EF/85/2003 w sprawie zaliczenia wypłaconego odszkodowania do kosztów uzyskania przychodów w świetle ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), Drugi Urząd Skarbowy w Kielcach wyjaśnia, co następuje:
Z pisma Spółki oraz załączonych do niego dokumentów wynika, że w grudniu 2002 r. wypłaciła ona odszkodowanie właścicielom gruntów, z tytułu bezumownego korzystania z nich w okresie 10 lat. Grunty te są zabudowane w części budynkiem, należącym do Elektrociepłowni Kielce.
Analiza przedstawionego problemu nasuwa szereg wątpliwości, które mają znaczenie dla właściwego jego rozstrzygnięcia.
Fakt wypłacenia odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości wskazuje na to, że Spółka korzystała z tej nieruchomości nieodpłatnie. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 12 ust. 1 pkt 2 stanowi, że przychodem jest także wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń oraz przychodów w naturze. Przychód z nieruchomości udostępnionych nieodpłatnie został zdefiniowany w art. 13 ustawy - jest nim równowartość czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu lub dzierżawy nieruchomości, ustalona na podstawie przeciętnej wysokości czynszów, stosowanych w danej miejscowości przy najmie lub dzierżawie nieruchomości tego samego rodzaju. Z pisma nie wynika, czy nieodpłatne korzystanie z nieruchomości zostało w powyższy sposób rozliczone.
Wątpliwości budzi również czasookres, za jaki Spółka wypłaciła odszkodowania. Z pisma wynika, że obejmuje on 10 lat, podczas gdy Elektrociepłownia jako podmiot powstała w grudniu 1997 roku. Z aktu założycielskiego wynika, że jedynym wspólnikiem - założycielem były Zakłady Energetyczne Okręgu (...) S.A., które wniosły do Spółki (wówczas spółki z ograniczoną odpowiedzialnością) wkład niepieniężny w postaci zorganizowanego przedsiębiorstwa. Oznaczałoby to, że wypłacone przez Elektrociepłownię odszkodowania są w części spłatą zobowiązania za inny podmiot, będący w tym przypadku założycielem i jedynym wspólnikiem.
Spółka w swoim piśmie stwierdza, że Sąd Rejonowy w Kielcach postanowieniem z dnia 26 lutego 2002 r. przyznał spadkobiercom prawo do odszkodowania za bezumowne korzystanie z gruntów i na podstawie tego postanowienia oraz porozumienia zawartego ze spadkobiercami, Spółka wypłaciła odszkodowanie. Tymczasem przedmiotowe postanowienie wydane zostało w sprawie o dział spadku i poza rozstrzygnięciem spraw spadkowych przyznaje spadkobiercom "ekspektatywa prawa do odszkodowania za bezumowne korzystanie przez Elektrociepłownię K. z nieruchomości", co można inaczej określić jako prawo do wystąpienia wobec Elektrociepłowni z roszczeniem o wypłatę odszkodowania. Spółka dobrowolnie zawarła ze spadkobiercami porozumienie i wypłaciła im odszkodowania a następnie w styczniu 2003 roku zakupiła przedmiotowe grunty.
Z uwagi na powyższe wątpliwości, nie jest możliwe jednoznaczne udzielenie odpowiedzi na postawione pytanie. Należy też podkreślić, że Spółka w istocie nie wystąpiła o interpretację określonego przepisu prawa podatkowego, lecz o potwierdzenie, że poniesiony wydatek jest kosztem. Ponieważ w sprawie mogą mieć znaczenie również inne okoliczności, nieznane organowi podatkowemu, ale znane Spółce i mające wpływ na właściwe rozstrzygnięcie, tylko Spółka, mając pełną informację o stanie faktycznym może ustalić, czy dla celów podatku dochodowego określony wydatek jest kosztem. Ponadto w zakresie zaliczania wydatków do kosztów uzyskania przychodów, podatnik winien kierować się przepisami art. 15 i art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Zgodnie z generalną zasadą zawartą w art. 15 ust. 1 ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. W orzecznictwie sądy niejednokrotnie podkreślały, że użyte przez ustawodawcę pojęcie "koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów" oznacza, że podatnik ma możliwość odliczania dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć bezpośredni wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.