Temat interpretacji

31.05.2007r. wpłynął do organu podatkowego wniosek Podatnika o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, który uzupełniono 1.06.2007r., 2.07.2007r., 3.07.2007r. oraz 31.07.2007r.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Spółka zawarła umowę z Biurem Maklerskim, na mocy której, powierzyła Biuru Maklerskiemu określone środki finansowe do inwestowania w imieniu i na rzecz Spółki w akcje notowane na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych, obligacje, jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych, czy też inne instrumenty finansowe. Wnioskodawca wskazuje, iż podpisał umowę o zarządzanie indywidualnym portfelem instrumentów finansowych (papierów wartościowych).

Spółka w ramach podpisanej umowy o zarządzanie portfelem maklerskich instrumentów finansowych zleciła inwestowanie powierzonych Domowi Maklerskiemu aktywów (środków pieniężnych) wg następujących strategii:

- do 40% środków inwestowanych w akcje na rynku pierwotnym i wtórnym,

- wolne środki inwestowane w dłużne papiery wartościowe.

Spółka udzieliła Domowi Maklerskiemu pełnomocnictwa do zarządzania portfelem maklerskich instrumentów finansowych, które upoważnia ten podmiot między innymi do:

1) dokonywania kupna i sprzedaży aktywów wchodzących w skład zarządzanego portfela (tj. akcji i obligacji Skarbu Państwa),

2) dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku pieniężnym objętym umową, w tym dokonywania przelewów środków pieniężnych z i na rachunek Spółki, o ile jest to konieczne przy czynnościach zarządzania.

Wnioskodawca ma otwarty w Domu Maklerskim rachunek inwestycyjny, tj. rachunek papierów wartościowych i rachunek pieniężny, których historia przedstawiana jest w okresach kwartalnych. Jak wskazuje Podatnik, okres rozliczeniowy ustalono w umowie na 1 kwartał jest to odcinek czasu stosowany przy obliczaniu opłat za zarządzanie i prowizji od zysku osiągniętego na portfelu, należnych Domowi Maklerskiemu. Na koniec każdego kwartału Dom Maklerski przesyła Spółce raport z wykonania umowy o zarządzanie, który obejmuje:

1) informacje o składzie i łącznej wartości portfela Spółki oraz wartości poszczególnych aktywów wchodzących w skład portfela, wg stanu na początek i koniec kwartału,

2) zestawienie zawartych transakcji i dokonanych inwestycji,

3) wskazanie wysokości pobranych opłat i prowizji wraz z tytułami, z jakich zostały pobrane,

4) wskazanie dywidend, odsetek i innych pożytków powiększających wartość zarządzanego portfela,

5) informacje o ewentualnych zmianach zasady wyceny aktywów wchodzących w skład portfela.

Opłaty, o których mowa w pkt 3 to:

- opłata stała pobierana od wartości portfela na początku każdego okresu rozliczeniowego,

- prowizja pobierana na koniec każdego okresu rozliczeniowego od zysku osiągniętego na portfelu, tj. nadwyżki wartości portfela na koniec okresu rozliczeniowego ponad wyższą z dwóch następujących wartości: osiągniętą wcześniej nadwyżkę wartości portfela, od której pobrano prowizję od zysku lub wartością początkową portfela.

Za opłaty za zarządzanie i prowizję od zysku Dom Maklerski wystawia Spółce fakturę VAT na koniec okresu rozliczeniowego, tj. kolejnego kwartału, stosując 22% stawkę podatku.

Wnioskodawca wskazuje, iż umowa o świadczenie usług brokerskich przez Dom Maklerski w zakresie zarządzania portfelem maklerskich instrumentów finansowych została zawarta na czas nieokreślony.

Spółka przyjęła okres inwestowania 1 rok. W tym czasie aktywa znajdujące się na rachunku inwestycyjnym są wyłącznie w zarządzaniu przez Dom Maklerski w oparciu o indywidualną strategię inwestycyjną zleconą przez Spółkę. Po upływie założonego okresu inwestowania Spółka zamierza zlecić sprzedaż akcji i obligacji Skarbu Państwa i przelać środki uzyskane z ich sprzedaży z rachunku inwestycyjnego na rachunek bieżący Spółki. Wnioskodawca wskazuje, iż w przypadku wygaśnięcia umowy o zarządzanie portfelem papierów wartościowych, zamierza on zbyć cały portfel papierów wartościowych, tj. zbyć wszystkie obligacje i akcje.

W związku z tak przedstawionym stanem faktycznym, Spółka zwróciła się o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy opłata za zarządzanie portfelem stanowi koszt uzyskania przychodu oraz w jaki sposób i w którym momencie ustalić dochód lub stratę z tytułu zarządzania portfelem dla celów podatku dochodowego?

Wnioskodawca stoi na stanowisku, iż w przedstawionym stanie faktycznym, do ustalenia przychodów z tytułu wycofania środków z rachunku inwestycyjnego zastosowanie znajduje art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym, za przychody przyjmuje się w szczególności otrzymane pieniądze (...). Zatem, w opinii Podatnika, przychód stanowi kwota uzyskana ze zbycia instrumentów finansowych (realizacji lub rezygnacji z realizacji wynikających z nich praw), w związku z likwidacją rachunku inwestycyjnego. Zdaniem Spółki, dniem uzyskania przychodów jest dzień wycofania środków z rachunku inwestycyjnego na jej rachunek bieżący.

Spółka wskazuje, iż do ustalenia kosztów uzyskania przychodów zastosowanie znajduje art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zdaniem Spółki, do kosztów uzyskania przychodów należy zaliczyć również kwotę netto faktury za usługi zarządzania portfelem papierów wartościowych wydatek powyższy nie został wymieniony w art. 16 ust. 1 ustawy podatkowej, co więcej, przychód został uzyskany w wyniku zarządzania portfelem przez biuro maklerskie, co oznacza, iż występuje związek przyczynowo-skutkowy między uzyskanym przychodem, a usługą zarządzania.

W opinii Wnioskodawcy, kwota netto faktury za zarządzanie portfelem papierów wartościowych, zgodnie z art. 15 ust. 4 ww. ustawy, stanowi koszt uzyskania przychodów w tym roku, którego dotyczy, tj. w roku, w którym osiągnięto przychód podlegający opodatkowaniu.

Podatnik stoi na stanowisku, iż opłaty za zarządzanie portfelem papierów wartościowych stanowią koszt bezpośredni uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia portfela papierów wartościowych. Spółka wskazuje, iż jest ona w stanie wykazać rzeczywistą wysokość kosztu z tytułu ww. wydatków, obciążającego przychód podatkowy uzyskany z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, bez stosowania kluczy obliczeniowych. W przedstawionej sytuacji, koszt uzyskania przychodu powstanie w dniu likwidacji rachunku inwestycyjnego (wygaśnięcia umowy o zarządzanie).

Ustosunkowując się do przedstawionej powyżej kwestii, stwierdza się co następuje:

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów, z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy podatkowej, przychodami z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Dokonując analizy przytoczonego powyżej przepisu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy, stwierdzić należy, iż użyte w nim sformułowanie otrzymane, oznacza, że pieniądze lub wartości pieniężne muszą zostać faktycznie postawione do dyspozycji Podatnika tj. wpłynąć na jego rachunek bankowy, bądź też mają być faktycznie przez niego uzyskane w inny sposób (np. poprzez zapłatę gotówkową).

Z opisanego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego wynika, iż w czasie trwania umowy o zarządzanie portfelem maklerskich instrumentów finansowych, aktywa znajdujące się na rachunku inwestycyjnym są wyłącznie w zarządzaniu przez Dom Maklerski.

Stosownie do powyższego, uznać należy, iż w przedstawionym stanie faktycznym, momentem powstania przychodu z tytułu zbycia akcji i obligacji Skarbu Państwa z rachunku inwestycyjnego, będzie moment postawienia środków pieniężnych uzyskanych z ich sprzedaży do dyspozycji Podatnika, a więc dzień wpływu tych środków na rachunek bieżący Spółki.

Co do zasady, zgodnie z art. 15 ustawy podatkowej, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...).

Kosztem uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki, których celem jest zarówno osiągnięcie przychodów, zabezpieczenie albo zachowanie źródła przychodów i to zarówno w zakresie kosztów bezpośrednich, jak i pośrednich, związanych z uzyskiwanymi przychodami o ile nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy podatkowej.

Stosownie natomiast do art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Dokonując interpretacji przytoczonego przepisu, stwierdzić należy, że jako "wydatki na nabycie (objęcie)" należy traktować te z nich, które w sposób bezpośredni i konieczny związane są z zakupem akcji lub udziałów drugiego podmiotu, tj. takie, bez których poniesienia nie byłoby możliwe ich skuteczne nabycie, np. zapłacona cena.

W przedstawionym stanie faktycznym kosztem uzyskania przychodów z tytułu odpłatnego zbycia akcji oraz obligacji Skarbu Państwa będą wydatki na nabycie akcji oraz obligacji w dacie powstania przychodu z ich odpłatnego zbycia.

Organ podatkowy pragnie natomiast wskazać, iż nie stanowią kosztów nabycia akcji albo obligacji Skarbu Państwa, opłaty jakie Spółka płaci podmiotowi wykonującemu usługę zarządzania pakietami (portfelami) instrumentów finansowych. Zarządzanie bowiem to oparty na wiedzy, doświadczeniu i umiejętnościach cały proces podejmowania decyzji i ich realizacji co zrobić, w jakim momencie oraz perspektywie czasowej, z danym instrumentem finansowym. Zatem należy uznać, że opłaty za zarządzanie portfelami instrumentów finansowych pobrane z Państwa rachunków pieniężnych, o których mowa we wniosku nie mieszczą się w definicji kosztów określonych we wskazanym przepisie art. 16 ust. 1 pkt 8.

Stosownie do powyższego, poniesienie wydatków na opłaty za usługi zarządzania portfelem papierów wartościowych, rozpatrywać należy w świetle przytoczonego powyżej art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Skoro Spółka wskazuje, iż cyt. przychód został uzyskany w wyniku zarządzania portfelem przez biuro maklerskie, co oznacza, iż występuje związek przyczynowo-skutkowy między uzyskanym przychodem a usługą zarządzania, to uznać należy, iż opisane powyżej wydatki będą mogły stanowić koszty uzyskania przychodów, jako odpowiadające kryteriom wynikającym z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Ustalając moment uznania danego wydatku za koszt podatkowy, rozstrzygnąć należy, czy istnieje możliwość powiązania tego wydatku z przychodem osiągniętym w roku podatkowym. Podatnik może bowiem ponosić koszty, które bezpośrednio wiążą się z konkretnymi przychodami osiągniętymi w roku podatkowym - przy czym Podatnik musi dysponować wiedzą, popartą materiałem dowodowym (konkretną dokumentacją), iż występuje powiązanie określonego kosztu ze wskazanym przychodem - lub też może ponosić koszty mające jedynie pośredni wpływ na osiągane przez podatnika przychody.

Stosownie do powyższego, tutejszy organ podatkowy pragnie wskazać, iż jeżeli w przedstawionym stanie faktycznym istnieje możliwość jednoznacznego przypisania ponoszonych kosztów z tytułu opłat za zarządzanie portfelem papierów wartościowych do określonego przychodu uzyskiwanego przez Spółkę, to uznać należy, że poniesione wydatki na ww. opłaty, stanowić będą mogły koszty bezpośrednie uzyskania przychodów.

Zgodnie natomiast z regulacją przepisu art. 15 ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c.

Odnosząc się do powyższego, koszty z tytułu opłat za zarządzanie portfelem papierów wartościowych, stanowić będą koszt uzyskania przychodów w roku w którym osiągnięty zostanie odpowiadający im przychód.

Przedmiotowa interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia tego zdarzenia.