
Temat interpretacji
Skutki podatkowe wniesienia wkładu niepieniężnego do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015r., poz. 613) oraz § 4 pkt 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. poz.643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów, uwzględniając prawomocny od dnia 7 października 2015r. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego sygn. akt III SA/Wa 2139/12 z dnia 13 lutego 2015r. (data wpływu 29 grudnia 2015r.) stwierdza, że - stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 19.12.2011r. (data wpływu 22.12.2011r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zasad określenia przychodu z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część - jest prawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 22 grudnia 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zasad określenia przychodu z tytułu objęcia udziałów w spółce kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.
W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.
Wnioskodawca . Wnioskodawca jest właścicielem składników majątkowych,
których m. in. wzrost wartości, zwiększenie ochrony prawnej,
gospodarcze wykorzystanie oraz znaczenie dla działalności Wnioskodawcy
wymagają, by znalazły się w odrębnym podmiocie. W związku z tym
Wnioskodawca rozważa reorganizację prowadzonej działalności. W tym celu
Wnioskodawca planuje powołanie osobnej spółki posiadającej osobowość
prawną Wnioskodawca
nie będzie jedynym wspólnikiem Spółki. Spółka zostanie utworzona wraz z
innym podmiotem W zamian za wniesiony aport, Wnioskodawca obejmie udziały w
Spółce. Udziały będą obejmowane po cenie wyższej od ich wartości
nominalnej; powstała z tego tytułu nadwyżka (agio) zostanie przekazana
na kapitał zapasowy Spółki. Wnoszony wkład niepieniężny nie będzie
stanowił przedsiębiorstwa Wnioskodawcy, ani zorganizowanej części tego
przedsiębiorstwa. Rozważany podział wkładu wnoszonego
przez Wnioskodawcę, tj. przeznaczenie części wartości wkładu na kapitał
zakładowy, a pozostałej części na kapitał zapasowy, wynika z przesłanek
o charakterze ekonomiczno-prawnym, w tym z następujących; W akcie założycielskim Spółki wkład niepieniężny zostanie
wyceniony według wartości rynkowej. Z uwagi na konieczność zachowania
ustalonego między stronami parytetu obaj Wspólnicy - w zamian za swoje
wkłady - otrzymać mają udziały mające określoną wartość nominalną,
reprezentujące określoną ilość praw głosów, udział w jej zyskach i w
wartości likwidacyjnej. Oznacza to, że Wnioskodawca może być zmuszony
przekazać część wartości swojego wkładu na kapitał zapasowy Spółki
(agio), a nie na kapitał zakładowy Spółki. Kapitał
zakładowy będzie określał zakres gwarancji wypłacalności Spółki w
stosunku do jej kontrahentów (co wyznacza wysokość kapitału
zakładowego). Intencją Wnioskodawcy i Wspólnika jest określenie tego
zobowiązania w wartości nominalnej, a nie rynkowej wartości wkładów.
Dodatkowo, Wspólnicy nie mogą wykluczyć, że forma prawna Spółki nie
będzie przewidywała w ogóle jakiegokolwiek minimalnego kapitału
zakładowego - zależnie od miejsca siedziby Spółki. Wnioskodawca
zauważa, że w wielu jurysdykcjach dla spółek posiadających osobowość
prawną nie istnieje wymóg minimalnej wysokości kapitału zakładowego co
w praktyce sprowadza się do tego, że taki kapitał zakładowy może
wynosić np. symboliczne 1 EURO. Ma to miejsce np. w przypadku wybranych
spółek z ograniczoną odpowiedzialnością tworzonych we Francji czy
Niemczech lub w przyszłości na terenie całej Unii Europejskiej, gdy
uchwalone zostaną przepisy regulujące działanie europejskiej spółki
prywatnej - Societas Priyata Europaea (Komisja Europejska 25 czerwca
2008 r. przedłożyła wniosek o rozporządzeniu Rady w sprawie statutu
europejskiej spółki prywatnej, o minimalnym kapitale zakładowym 1 EUR).
W takiej sytuacji Wspólnicy nie będą zainteresowani zbędnym dla
codziennej, operacyjnej działalności Spółki, określaniem zbyt dużej
wysokości nominalnej kapitału zakładowego. Odpowiednia wysokość wartości emisyjnej może być gwarantem
uzyskania zgody walnego zgromadzenia oraz właściwego przeprowadzenia
emisji udziałów, bez pokrzywdzenia dotychczasowych/innych wspólników.
Oznaczenie odpowiedniej wysokości ceny emisyjnej - jeśli dokonywane
przez zarząd - jest również konieczne, by uchronić członów zarządu
przed zarzutem działania na szkodę spółki lub działania w celu
pokrzywdzenia wspólnika. Celem ekonomicznym
Wspólników, jako racjonalnie gospodarczo działających podmiotów, jest
założenie Spółki przy możliwie niskich kosztach założenia. Okoliczności
gospodarcze nie wymagają wysokiego kapitału zakładowego. Zatem,
przeznaczenie części wkładów na kapitał zapasowy, umożliwi Wspólnikom
realizację ww. celu, w szczególności będą bowiem zobowiązani do zapłaty
niższego podatku od kapitału, opłat notarialnych, itp.. W związku z powyższym zadano następujące pytanie. Czy, jeżeli wartość przedmiotu wkładu
niepieniężnego (w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego
zorganizowana część) wnoszonego przez Wnioskodawcę na pokrycie
obejmowanych udziałów w Spółce będzie określona w wartości rynkowej to
obejmując udziały z tzw. agio (tj. po cenie emisyjnej wyższej od
wartości nominalnej z uwagi na m. in. zachowanie proporcji wartości
wkładów wspólników względem ustalonej proporcji udziału w kapitale
zakładowym Spółki, praw głosów, udziale w wartości likwidacyjnej),
Wnioskodawca powinien rozpoznać przychód w wysokości wartości
nominalnej objętych udziałów i organ podatkowy nie będzie miał
możliwości szacowania przychodu w innej wysokości, niż wartość
nominalna... Zdaniem Wnioskodawcy, powinien on
rozpoznać przychód w wysokości wartości nominalnej udziałów objętych za
wkład niepieniężny (inny niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana
część). Okoliczności tej nie zmienia fakt, że Wnioskodawca otrzyma
udziały o wartości nominalnej niższej niż wartość wkładu / przedmiotu
aportu. Stanowisko Wnioskodawcy znajduje podstawę w
art. 12 ust. 1 pkt 7 updop. Przepis ten stanowi, że: przychodem jest
nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce kapitałowej albo wkładów w
spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż
przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust 1-3
updop stosuje się odpowiednio. W myśl art. 14 ust. 1 updop przychodem z
odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4 i
5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak
cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej
tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości
wartości rynkowej. Art. 14 ust. 2 updop określa sposób ustalenia
wartości rynkowej, o której mowa w art. 14 ust. 1 tej ustawy. Natomiast
art. 14 ust. 3 updop stanowi, że gdy wartość wyrażona w cenie
określonej w umowie odpłatnego zbycia bez uzasadnionej przyczyny
znacznie, odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, organ
podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania
przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości
rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany
wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny
znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi
wartości z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. W ocenie Wnioskodawcy organ podatkowy uprawniony będzie do
zastosowania art. 14 ust. 1-3 updop, jedynie w sytuacji, gdy wnoszący
wkład, niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego
zorganizowana część zaniży bez uzasadnionej przyczyny jego wartość.
Dokonanie przez organ podatkowy wyceny wkładu, a następnie określenie
przychodu wspólnika w wysokości innej niż wartość nominalna
obejmowanych udziałów musi być zatem poprzedzone stwierdzeniem, że
wnoszony aport z jednej strony nie został należycie oszacowany. Tym
samym, jeżeli wartość przedmiotu wkładu będzie określona precyzyjnie w
wysokości wartości rynkowej, to pomimo wystąpienia agio organ podatkowy
nie będzie uprawniony do weryfikacji wysokości przychodu takiego
wspólnika. W przedmiotowej sprawie przepis art. 14
ust. 1-3 updop nie będzie miał zastosowania, gdyż aport, w tym składnik
majątkowy zostanie wyceniony według jego wartości rynkowej - w tym celu
Wnioskodawca uzyska wyceny od profesjonalnych podmiotów, a ustalenie
wartości nominalnej w takiej, a nie innej wysokości będzie uzasadnione.
Tym samym nie zaistnieją przesłanki oszacowania przychodu w innej
wysokości, niż w wysokości wartości nominalnej udziałów Spółki objętych
w zamian za aport. Nie można także twierdzić, że
odpowiednie stosowanie art. 14 ust. 1-3 updop miałoby polegać na
ustalaniu przychodu wspólnika zawsze w wysokości wartości rynkowej
obejmowanych udziałów lub akcji. Jeżeli bowiem ustawodawca jako zasadę
przewidywałby przyjmowanie wartości rynkowej, to nie wskazywałby w
przepisach, że przychodem wspólnika wnoszącego do spółki kapitałowej
wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego
zorganizowana część jest nominalna wartość obejmowanych udziałów lub
akcji. Taki zabieg byłby bezcelowy i kłóciłby się z regułą racjonalnego
ustawodawcy. Analizowane przepisy dotyczą zarówno sytuacji pokrywania
kapitału zakładowego aportem przy zawiązywaniu spółki, jak i przy
podwyższaniu jej kapitału. Powyższe stanowisko
zostało potwierdzone w szeregu interpretacji indywidualnych wydanych z
upoważnienia Ministra Finansów oraz w orzeczeniach sądów
administracyjnych. W interpretacji z 6 czerwca 2011
r., sygn. IPPB3/423-324/11-2/JG, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie
uznał za prawidłowe stanowisko podatnika, zgodnie z którym jeśli aport
wniesiony do spółki kapitałowej ma postać wkładu niepieniężnego to u
udziałowca wnoszącego taki wkład powstanie przychód. Wartość tego
przychodu zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 usta o CIT równa będzie
nominalnej wartości udziałów objętych w zamian za aport. Jeśli chodzi o
odpowiednie stosowanie art. 14 ustawy o CIT w stosunku do przepisu
określającego ustalanie przychodu z tytułu objęcia udziałów w zamian za
aport w wysokości wartości nominalnej udziałów należy zauważyć, iż
ustawodawca przewidując odpowiednie stosowanie nie dopuścił możliwości
ustalania przychodu z tego tytułu w wysokości innej niż wartość
nominalna udziałów. Z kolei w interpretacji
indywidualnej z 6 lipca 2011 r., sygn. IPPB3/423-333/11-4/JG, wydanej z
wniosku Spółki, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie potwierdził, że w
przypadku wniesienia wkładu niepieniężnego, innego niż przedsiębiorstwo
lub jego zorganizowana część do spółki kapitałowej z siedzibą w Polsce,
przychodem Spółki będzie wartość nominalna udziałów obejmowanych w
zamian za taki wkład niepieniężny Podobne stanowisko
zostało wyrażone w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w
Gdańsku, z 22 kwietnia 2008 r., sygn. akt I SA/Gd 917/07, w którym sąd
ten stwierdził, że Użycie przez ustawodawcę pojęcia nominalna wskazuje,
ze wykluczona jest jakakolwiek możliwość ustalania wartości udziału w
oparciu o ceny rynkowe. Ustawodawca bowiem wyraźnie i jednoznacznie
stwierdził, że w takim wypadku brana może być jedynie pod uwagę wartość
ściśle już określona w umowie spółki.. WSA w Rzeszowie zgodził się z
podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych (przepisy updop
dotyczące komentowanego zagadnienia korespondują z określonymi
przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), że
przychodem może być tylko nominalna wartość otrzymanych udziałów/akcji,
nawet jeśli odbiega ona od wartości rynkowej, a kwota odpowiadająca
nadwyżce ponad wartość nominalną udziałów/akcji przelewana na kapitał
zapasowy nie podlega opodatkowaniu. Zgodnie z poglądem tego sądu,
wyrażonym w wyroku z 14 września 2010 r., sygn. akt I SA/Rz 419/10 w
art. 17 ust. 1 pkt 9 cyt. ustawy ustawodawca wyraźnie określił - jak
wskazano wyżej - jako przychód z kapitałów pieniężnych nominalną
wartość udziałów /akcji/ w spółce - osobie prawnej objętych w zamian za
wkład niepieniężny, czyli wartość tytularną, formalną, istniejącą tylko
z nazwy. Treść powyższego przepisu nie budzi wątpliwości
interpretacyjnych i skoro wyraźnie wskazuje na nominalną wartość akcji
/udziałów/jako przychodu, to tylko taka wartość może być brana pod
uwagę i wobec tego brak jest podstaw prawnych do tego, by ta wartość
mogła być ustalana w innej wysokości tj. w szczególności poprzez
ustalanie wartości obejmowanych akcji /udziałów/ w oparciu o ceny
rynkowe. Jeśli bowiem wartość nominalna jest wartością wskazaną
/określoną/, to równocześnie nie można dopuszczać możliwości oceny
tejże wartości w stosunku do wartości określonej w jakikolwiek inny
sposób, a w szczególności jako wartości rynkowej. Stosowanie, nawet
odpowiednie postanowień art. 19 cyt. ustawy Także Naczelny Sąd Administracyjny, w wyroku z 19 stycznia
2011 r., sygn. II FSK 1691/09, potwierdził, że przychodem przy aporcie
(innym, niż przedsiębiorstwo czy jego zorganizowana część), jest zawsze
wartość nominalna obejmowanych w zamian udziałów/akcji. Skoro zatem za
koszt uzyskania przychodów w wypadku zbycia udziałów lub akcji uznaje
się tylko ich nominalną wartość z dnia ich objęcia, nieuzasadnione
byłoby odmienne określanie ich wartości w celu określenia przychodu
powstałego z tytułu objęcia tych udziałów lub akcji.. Zatem, zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji gdy wartość rynkowa
przedmiotu aportu przewyższa wartość nominalną objętych w zamian akcji
lub udziałów, natomiast nadwyżka jest wykazana jako agio i przekazana
na kapitał zapasowy, Wnioskodawca powinien dla celów pdop wykazać
przychód w wysokości nominalnej wartości akcji lub udziałów objętych w
zamian za wkład niepieniężny. W przedmiotowej sprawie
różnica między wartością przedmiotu aportu a wartością nominalną
wydawanych w zamian udziałów jest dodatkowo wynikiem odpowiedniego
określenia udziału Wspólników w kapitale Spółki, jej zyskach, wartości
likwidacyjnej czy prawa głosów. To z kolei stanowi uzasadnioną
przyczynę wyłączenia możliwości szacowania przychodu po stronie
Wnioskodawcy. Wspólnicy ustalili, że skoro wartość wkładu Wspólnika
jest niższa, niż wartość przedmiotu aportu Wnioskodawcy, Wnioskodawca
musi dostosować wartość nominalną objętych przez siebie udziałów i
związanych z nimi praw (np. uprzywilejowanie co do dywidendy lub praw
głosu) do wartości udziałów i związanych z nimi praw obejmowanych przez
drugiego Wspólnika. W przeciwnym razie drugi Wspólnik może nie
przystąpić do Spółki. Zatem, sposób zaliczenia wartości przedmiotu
aportu na kapitał zakładowy (część nominalną udziałów Wnioskodawcy)
oraz agio Spółki jest uzasadniony ekonomicznie i prawnie. Powyższe uzasadnienie dla podziału umówionej wartości
aportu na kapitał zakładowy oraz zapasowy, a także konsekwencje dla
wspólników nowoutworzonej spółki z tytułu objęcia udziałów w jej
kapitale (tj. powstania przychodu w wartości nominalnej obejmowanych
udziałów) potwierdzają organy podatkowe, przykładowo: Dyrektor Izby
Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 25 czerwca 2010
r., sygn. IPPB3/423-211/10- 2/AG uznał za prawidłowe stanowisko
podatnika i odstąpił od uzasadnienia, podobnie Dyrektor Izby Skarbowej
w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 8 października 2010 r sygn.
IPPB3/423-489/10-2/AG, a także na gruncie updof Dyrektor Izby Skarbowej
w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 17 grudnia 2010 r sygn.
IBPBI//2/415-1012/10/CJS. Także zmniejszenie kosztów
założenia Spółki stanowi uzasadnioną przyczynę planowanego podziału
wartości wkładu niepieniężnego na pokrycie kapitału zakładowego i
kapitału zapasowego Spółki. Wnioskodawca uważa, że ze względów
gwarancyjnych kapitał zakładowy Spółki nie musi pozostawać wysoki.
Zdaniem Wnioskodawcy samodzielny zapis kapitału zakładowego w rejestrze
sądowym spółki nie dostarcza wystarczających do podejmowania decyzji
informacji. Żeby cokolwiek się o spółce dowiedzieć, konieczne jest co
najmniej badanie bilansu, rachunku wyników oraz przepływów pieniężnych.
W konsekwencji wartość nominalna kapitału zakładowego nie ma z punktu
widzenia osób trzecich, pozostających ze Spółką w relacjach
gospodarczych, decydującego znaczenia. Kreowanie w nadmiernej wysokości
wartości tego kapitału nie ma w ocenie Wnioskodawcy żadnego
uzasadnienia prawnego i ekonomicznego - z punktu widzenia samej Spółki
najważniejsze jest wyposażenie jej w środki umożliwiające prowadzenie
jej działalności gospodarczej, a te znajdą się na kapitale rezerwowym
(zapasowym) Spółki, powstałym z tzw. agio emisyjnego. W konsekwencji
Wnioskodawca nie jest zainteresowany generowaniem dodatkowych kosztów
związanych z utworzeniem Spółki, a które to koszty mogą być pochodną
wysokości kapitału zakładowego. Wnioskodawca zauważa
również, że inna interpretacja updop w komentowanym zakresie nie będzie
przystawać do realiów ekonomicznych, prawnych i gospodarczych Cena
(wartość) emisyjna to pojęcie zawsze towarzyszące spółkom kapitałowym,
w szczególności spółkom, których walory znajdują się w obrocie
publicznym. Obejmowanie udziałów po określonej wartości emisyjnej,
która może być wyższa od wartości nominalnej tych udziałów, stanowi
zwyczajową praktykę w obrocie gospodarczym. Dodatkowo, jeżeli nie będzie istniał wymóg określonej
wysokości minimalnej kapitału zakładowego Spółki, udziały w większości
wypadków będą obejmowane o określonej wartości emisyjnej, wyższej od
wartości nominalnej. Taki jest bowiem skutek wprowadzania do systemów
prawnych spółek z pomijalną, symboliczną wysokością tego
kapitału. Wnioskodawca uznaje, że inna wykładnia art.
12 ust. 1 pkt 7 updop będzie prowadzić do negatywnych konsekwencji dla
utrwalonych w obrocie oraz prawnie i gospodarczo uzasadnionych
transakcji (jak obejmowanie udziałów za cenę większą, od ich wartości
nominalnej) i naruszy zasadę bezpieczeństwa obrotu prawnego. Po rozpatrzeniu przedmiotowego wniosku organ podatkowy
wydał w dniu 20 marca 2012r. interpretację indywidualną przepisów prawa
podatkowego nr IPPB3/423-1086/11-2/PK1 uznając stanowisko przedstawione
przez podatnika za nieprawidłowe. Uzasadniając swoje
stanowisko organ stwierdził, że w tożsamej sprawie Spółki (o tożsamości
rozpatrywanej sprawy przesądza tożsamość składających się na nią
czterech następujących elementów: podmiotu, przedmiotu, stanu
faktycznego oraz stanu prawnego), została wydana interpretacja
indywidualna z dnia 18.11.2011r. nr IPPB3/423-729/11-3/PK1 (data
odbioru 25.11.2011r.), która została następnie zaskarżona do
wojewódzkiego sądu administracyjnego. Organ ww. interpretacji uznał
stanowisko Spółki przedstawione we wniosku za nieprawidłowe.
Rozpatrując ponowny wniosek w tożsamej sprawie, w tym samym stanie
prawnym, organ podatkowy, aby prawidłowo wykonać obowiązek nałożony na
niego w art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej w zakresie oceny stanowiska
Wnioskodawcy, może odnosząc się tylko raz do takiego stanowiska,
podtrzymać stanowisko zawarte w wydanej już interpretacji. Organ
interpretacyjny zauważa jednocześnie, iż jedyna różnica jaka zachodzi
pomiędzy złożonymi przez Spółkę wnioskami sprowadza się do wskazania
uzasadnionych przyczyn, które przesądzać mają o braku uprawnień organu
podatkowego do szacowania przychodu zgodnie z art. 12 ust.l pkt 7 w zw.
z art. 14 ust. 1-3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym
od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397). Niemniej
jednak różnica ta nie pozbawia wniosku przymiotu tożsamości dotyczącej
meritum sprawy, co nakazuje w obliczu wyżej wskazanego obowiązku (art.
14c § 1 OP) podtrzymanie dotychczasowego stanowiska organu. Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym
od osób prawnych przychodami,z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14,
jest w szczególności nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce
kapitałowej albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład
niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo lub jego
zorganizowana część; przepisy art. 14 ust. 1-3 stosuje się
odpowiednio. W myśl art. 14 ust. 1 ww. ustawy,
przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z
zastrzeżeniem ust. 4 i 5, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej
w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie
odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa
organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Na
mocy ust. 2 tego artykułu, wartość rynkową o której mowa w ust. 1,
rzeczy lub praw majątkowych określa się na podstawie cen rynkowych
stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i
gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia
oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia. Stosownie
natomiast do art. 14 ust. 3 omawianej ustawy, jeżeli wartość wyrażona w
cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych
rzeczy lub praw, organ podatkowy wezwie strony umowy do zmiany tej
wartości lub wskazania przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie
odbiegającej od wartości rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi,
niedokonania zmiany wartości lub niewskazania przyczyn, które
uzasadniają podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości rynkowej,
organ podatkowy określi wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub
biegłych. Jeżeli wartość określona w ten sposób odbiega co najmniej o
33% od wartości wyrażonej w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych
ponosi zbywający. Jak wynika z art. 12 ust. 1 pkt 7
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, objęcie udziałów (akcji)
w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż przedsiębiorstwo
bądź jego zorganizowana część jest czynnością skutkującą powstaniem
przychodu po stronie podmiotu wnoszącego aport będącego podatnikiem
podatku dochodowego od osób prawnych. Przychodem tym jest nominalna
wartość udziałów w spółce, objętych w zamian za wkład niepieniężny.
Powołany przepis odsyła jednocześnie do unormowań art. 14 ust. 1-3
omawianej ustawy, nakazując ich odpowiednie stosowanie. Regulacja zawarta w art. 14 odnosi się do przychodu ze
zbycia rzeczy lub praw majątkowych, statuując zasadę, że przychodem z
tego tytułu jest wartość określona przez strony w umowie jako cena
zbycia. Jednocześnie, pozwala organom podatkowym, w przypadku
spełnienia wskazanych w ustawie przesłanek, na określenie przychodu w
innej wysokości - odpowiadającej wartości rynkowej przedmiotu zbycia.
Rolą organów podatkowych nie jest przy tym określenie wartości
wyrażonej w cenie, ale wartości rynkowej zbywanej rzeczy bądź prawa
majątkowego. W odniesieniu do przychodu z objęcia
udziałów w spółce kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny w postaci
innej niż przedsiębiorstwo albo jego zorganizowana część przepisy art.
14 ust. 1-3 są stosowane odpowiednio. Odpowiednie zastosowanie przepisu
oznaczać może zarówno stosowanie go bezpośrednio bądź z modyfikacjami
uwzględniającymi specyfikę sytuacji/zdarzenia/instytucji, do której
mają mieć odpowiednie zastosowanie. Przepis stosowany odpowiednio nie
może bowiem burzyć konstrukcji prawnej, zastosowanej w przepisach
regulujących daną instytucję. Rozważając zakres
odesłania, zawartego w art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym
od osób prawnych, należy podkreślić podobieństwo przeniesienia na
spółkę kapitałową własności rzeczy lub praw majątkowych w zamian za
obejmowane udziały (akcje) oraz przeniesienia własności rzeczy lub praw
majątkowych w zamian za cenę określoną w umowie obligacyjnej. W obu
przypadkach dochodzi do odpłatnego zbycia składnika majątku.
Odpłatnością za przeniesienie na spółkę przedmiotu aportu (ceną zbycia
określoną przez strony) są udziały (akcje) o określonej wartości
nominalnej obejmowane przez podatnika. Jeżeli zatem
cena ta bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości
rynkowej zbywanych rzeczy lub praw, przychód może zostać określony
przez organ podatkowy w wysokości uwzględniającej wartość rynkową
przedmiotu zbycia/przedmiotu aportu (art. 14 ust. 1 w zw. z art. 12
ust. 1 pkt 7 ustawy podatku dochodowym od osób prawnych). Sposób
określania wartości rynkowej zbywanych składników majątku normuje przy
tym art. 14 ust. 2 ww. ustawy, natomiast zasady postępowania organu
podatkowego w sytuacji, gdy wartość wyrażona w cenie określonej w
umowie znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw -
art. 14 ust. 3 tej ustawy. Innymi słowy, zasadą jest,
że przychodem z objęcia udziałów w zamian za wkład niepieniężny w innej
postaci niż przedsiębiorstwo albo jego zorganizowana część jest wartość
nominalna udziałów objętych w zamian za ten wkład. Możliwość ustalenia
przychodu w innej wysokości jest natomiast odstępstwem od tej zasady -
uprawnieniem przysługującym właściwym organom podatkowym, w sytuacji,
gdy wartość nominalna obejmowanych udziałów, t.j. wartość przedmiotu
aportu określona w cenie jego zbycia w sposób znaczny (dość duży,
istotny, wyróżniający się) odbiega od wartości rynkowej przedmiotu
wkładu i jednocześnie nie znajduje to uzasadnionych (opartych na
obiektywnych racjach, podstawach) przyczyn. Ustawa
nie określa przy tym warunków uznania omawianej różnicy wartości
nominalnej udziałów i wartości przedmiotu wkładu za znaczną. Oceniając
tę kwestię, organ powinien w szczególności rozważyć kwestię relacji
wartości, jakie pojawiły się w związku z daną operacją objęcia
udziałów. Ustawodawca nie wskazał również, jakie
okoliczności uzasadniać mogą istnienie ww. znacznej różnicy wartości.
Podatnik może zatem powoływać wszelkie powody/argumenty/racje,
stanowiące zasadny powód istotnego zróżnicowania wartości nominalnej
objętych udziałów w stosunku do wartości przedmiotu wnoszonego wkładu.
W szczególności, w określonych sytuacjach, gdy objęcie udziałów wiąże
się z wystąpieniem tzw. agio, wnoszonego na kapitał zapasowy spółki
kapitałowej, racjonalną przyczyną tego zróżnicowania może być relacja
wartości nominalnej udziałów do ich ceny emisyjnej, o ile wartość
przedmiotu wkładu została oszacowana według wartości rynkowej. Należy przy tym podkreślić, że ocena, czy w danym stanie
faktycznym aport został wyceniony według wartości rynkowej, doszło do
powstania znacznej różnicy wartości nominalnej udziałów oraz wartości
rynkowej przedmiotu wkładu oraz czy istniały uzasadnione przyczyny jej
powstania, pozostaje w gestii właściwego organu podatkowego i jest
dokonywana w ramach stosownej procedury. Kompetencja organów
podatkowych do odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 ustawy o
podatku dochodowego od osób prawnych, dla potrzeb ustalenia przychodu z
art. 12 ust. 1 pkt 7 tej ustawy została w sposób wyraźny wskazana przez
ustawodawcę w treści tych przepisów. Wobec
powyższego, nie można zaakceptować stanowiska prezentowanego przez
Wnioskodawcę, że - wbrew literalnemu brzmieniu art. 12 ust. 1 pkt 7
ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - organ podatkowy nie
będzie uprawniony do weryfikacji przychodu wspólnika. Podkreślić bowiem
należy, iż na podstawie art. 14 ust. 1 zdanie 2 w sytuacji ziszczenia
się dyspozycji zawartej w niniejszym przepisie organ podatkowy będzie
uprawniony do określenia wysokości przychodu. Tym samym, kwestia
poprawności ustalenia wartości przedmiotu wkładu należeć będzie do
organu podatkowego, który jedynie w sytuacji, gdy wartość transakcji
wyrażona w cenie określonej w umowie będzie bez uzasadnionej przyczyny
znacznie odbiegać od wartości rynkowej, uprawniony będzie do określenia
przychodu w wartości rynkowej. Gdyby bowiem przyjąć interpretację
analizowanych przepisów odmawiającą kompetencji organów podatkowych do
weryfikacji wartości transakcji polegającej na wniesieniu wkładu
niepieniężnego w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego
zorganizowana część w zamian za objęcie udziałów w spółce kapitałowej,
część regulacji art. 12 ust. 1 pkt 7 byłaby de facto martwa,
niestosowalna, co naruszałby jedno z podstawowych założeń prawidłowej
wykładni przepisów - racjonalność ustawodawcy. W szczególności, gdyby
ustawodawca chciał, ażeby problemowe odesłanie dotyczyło jedynie części
art. 14 albo gdyby jego wolą było całkowite wyłączenie możliwości
ustalania przychodu z objęcia udziałów w zamian za aport w postaci
innej niż przedsiębiorstwo albo jego zorganizowaną część w wysokości
innej niż wartość nominalna obejmowanych udziałów, wyartykułowałby to
odpowiednio poprzez stosowne sformułowanie odesłania albo brak
odesłania w art. 12 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy. Nakaz
odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 1-3 omawianej ustawy nie prowadzi
natomiast do ustalania przez organ innej niż określona przez strony
transakcji wartości nominalnej udziałów, ani do automatycznego
ustalania przychodu z każdego objęcia udziałów (akcji) w zamian za
wkład niepieniężny, o którym mowa w ar. 12 ust. 1 pkt 7 tej ustawy, w
wartości rynkowej przedmiotu aportu. W szczególności, przepisy te nie
ingerują w treść czynności pomiędzy wspólnikiem a spółką, ale skupiają
się wyłącznie na skutkach podatkowych tych czynności. Jednocześnie, podkreślić należy, że ocena, czy różnica
pomiędzy wartością nominalną obejmowanych udziałów a wartością rynkową
wnoszonego aportu jest znaczna, czy istnienie tej ewentualnej znacznej
różnicy jest uzasadnione oraz czy strony transakcji prawidłowo ustaliły
wartość rynkową przedmiotu wkładu - t.j. definitywne potwierdzenie
braku przesłanek odpowiedniego zastosowania w przedmiotowej sprawie
art. 14 ust. 1-3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - nie
może zostać dokonane w ramach postępowania w sprawie wydania pisemnej
interpretacji przepisów prawa podatkowego. Ocena ta pozostaje w gestii
właściwego organu podatkowego (w szczególności organ podatkowy może
prowadzić postępowanie dowodowe w tym zakresie). Podsumowując, w opisanym przypadku wniesienia przez
Wnioskodawcę do spółki kapitałowej wkładu niepieniężnego w postaci
innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, którego
wartość ustalona przez strony transakcji będzie wyższa niż wartość
nominalna objętych przez Wnioskodawcę udziałów, przychodem Wnioskodawcy
będzie wartość nominalna objętych udziałów, z zastrzeżeniem art. 14
ust. 1-3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (art. 12 ust. 1
pkt 7 tej ustawy). We wskazanych w niniejszej interpretacji
indywidualnej okolicznościach, będzie bowiem istnieć możliwość
ustalenia przychodu Wnioskodawcy z tego tytułu na poziomie innym niż
wartość nominalna objętych udziałów spółki kapitałowej, na podstawie
odpowiednio stosowanego art. 14 ust. 1-3 omawianej ustawy. Ustosunkowując się do powołanych przez Spółkę wyroków
stwierdzić należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych
sprawach, podobnie jak orzeczenia przeciwne do stanowiska Spółki, np.
wyrok WSA w Szczecinie z 10.02.2011 r. sygn. akt I SA/Sz 963/10, czy
też wyrok WSA w Poznaniu z 9.11.2010r., sygn. akt I SA/Po 587/10. Odnosząc się natomiast do przytoczonych we wniosku
argumentów, mających w ocenie Wnioskodawcy przesądzić, iż zaistniała
uzasadniona przyczyna określona w art. 14 ust. 1 zdanie 2 ustawy
stwierdzić należy, iż norma prawna zawarta w niniejszym przepisie ma
charakter proceduralny pomimo, iż została zawarta w przepisach ustawy o
podatku dochodowym od osób prawnych, a zatem w normach-co do zasady- o
charakterze materialnoprawnym. Za powyższą tezą przemawia wykładnia
literalna art. 14 ust.l zd. 2 ustawy, w którym ustawodawca wyraźnie
wskazał, iż przychód, w sytuacji gdy cena bez uzasadnionej przyczyny
znacznie odbiega od wartości rynkowej określa organ podatkowy. W
konsekwencji, przyjąć należy, iż pod pojęciem określa ustawodawca
zawarł obowiązek organów podatkowych do wydania odpowiedniego
rozstrzygnięcia, które w istocie ma mieć charakter wymiarowy, tj.
określający prawidłową wysokość przychodu. Skoro charakter takiego
rozstrzygnięcia leży poza kompetencjami organu interpretacyjnego, to
tym samym organ ten nie jest władny dokonać oceny stanowiska
Wnioskodawcy w zakresie przesądzenia o zaistnieniu w niniejszej sprawie
uzasadnionych przyczyn, które ex lege wyłączyłyby stosowanie przepisów
art. 14 ust. 1-3 ustawy. Podkreślić należy, iż brak
podstaw prawnych do badania norm o charakterze proceduralnym wynika z
samej istoty postępowania interpretacyjnego, a w szczególności zakresu
spraw objętych tym postępowaniem. Wyznaczony on jest treścią art. 14b
ust. 1 ustawy Ordynacja Podatkowa, zgodnie z którym Minister właściwy
do spraw finansów publicznych na pisemny wniosek zainteresowanego,
wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów
praw podatkowego (interpretację indywidualną). Treść powołanego
przepisu nakazuje przyjąć, iż przedmiotem interpretacji indywidualnej
są przepisy prawa podatkowego, przy czym znaczenie tego pojęcia
ograniczone jest jedynie do unormowań o charakterze materialnoprawnym,
a nie proceduralnym. Powyższe rozumienie zakresu
pojęcia przepisów prawa podatkowego należy poszukiwać w kontekście
przepisów postępowania interpretacyjnego, uregulowanych w Dziale II,
Rozdziale la, ustawy Ordynacja Podatkowa, a w szczególności w zakresie
uprawnień ochronnych wynikających z wydanej w tymże postępowaniu
interpretacji indywidualnej. W tym miejscu wskazać
należy, iż pojęcie przepisy prawa podatkowego" należy rozumieć, zgodnie
z treścią art. 3 pkt 2 ustawy Ordynacja Podatkowa. Zwrot ten obejmuje
swym zakresem przepisy ustaw podatkowych, postanowienia ratyfikowanych
przez Rzeczpospolitą Polską umów o unikaniu podwójnego opodatkowania
oraz ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską innych umów
międzynarodowych dotyczących problematyki podatkowej, a także przepisy
aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych. Art. 3 pkt
1 ustawy Ordynacja Podatkowa precyzuje z kolei termin ustawy
podatkowe", który odnosi się do ustaw dotyczących podatków, opłat oraz
niepodatkowych należności budżetowych określających podmiot, przedmiot
opodatkowania, powstanie obowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania,
stawki podatkowe oraz regulujących prawa i obowiązki organów
podatkowych, podatników, płatników i inkasentów, a także ich następców
prawnych oraz osób trzecich. Zakres ochrony
udzielanej podatnikowi w razie zastosowania się do wydanej
interpretacji indywidualnej regulują przepisy art. 14k-14n oraz art.
14p ustawy Ordynacja Podatkowa. Statuują one zasadę nieszkodzenia
Wnioskodawcy w przypadku zastosowania się do wydanej interpretacji
indywidualnej, której istotą jest materialnopranwe zwolnienie bądź
ograniczenie w zakresie materialnoprawnego obowiązku zapłaty podatku i
uiszczenia odsetek od zaległości podatkowej. Konstrukcja ochrony
prawnej przewidziana w przywołanych przepisach Ordynacji Podatkowej
prowadzi do wniosku, iż przedmiotem wykładni w ramach postępowania
interpretacyjnego mogą być jedynie normy o charakterze
materialnoprawnym. W jednym z prawomocnych orzeczeń Wojewódzki Sąd
Administracyjny w Łodzi stwierdził (cytat): Z powołanych przepisów
(art. 14k § 3, art. 141, art. 14m § 2, § 3 i § 4, art. 14n i art. 14p
ustawy Ordynacja Podatkowa.- przyp. organu), nie wynika jakakolwiek
ochrona natury procesowej. Gdyby przedmiotem interpretacji urzędowych
mogły być także przepisy procesowe ustawodawca przewidziałby
odpowiadającą im sferę ochrony prawnej. Ewentualne zastosowanie się do
interpretacji dotyczącej stosowania prawa regulującego procesowe
działania organów podatkowych oraz procesowe działania strony
postępowania podatkowego mogłoby mieć wpływ tylko na ocenę zgodności z
prawem decyzji bądź postanowienia organu podatkowego, którego nie można
utożsamiać z obowiązkiem zapłaty podatku i odsetek od zaległości
podatkowej (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 15 lutego 2011 r. sygn. akt.
I SA/Łd 1195/10). Dla poparcia powyższej argumentacji
niezbędna jest również analiza pojęć zaistniały stan faktyczny oraz
zdarzenie przyszłe zawartych w art. 14b § 2 ustawy Ordynacja Podatkowa.
Pojęcia te odpowiadają procesowemu pojęciu stanu faktycznego, który
zawarty jest w przepisach normujących postępowanie czy to przed
organami administracji publicznej, czy też przed sądami powszechnymi
oraz administracyjnymi. Istota tych postępowań sprowadza się do
dokonania właściwej subsumcji ustalonego stanu faktycznego (w przypadku
interpretacji prawa podatkowego-stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego
podanego przez Wnioskodawcę, co do którego nie prowadzi się
postępowania dowodowego) pod właściwe przepisy o charakterze
materialnoprawnym. Stan faktyczny nie może być zatem opisem sytuacji
procesowej, lecz jedynie opisem zdarzeń mogących rodzić skutki
materialnopranwe. (por. Jacek Brolik, Urzędowe interpretacje prawa
podatkowego" LexisNexis, Warszawa 2010, s. 184). Odnosząc powyższe do niniejszej sprawy stwierdzić należy,
iż kwestia stanowiąca przedmiot zapytania podatnika, w istocie dotyczy
norm o charakterze procesowym, regulującym postępowanie podatnika w
stosunku do organu podatkowego w zakresie możliwości korygowania
wysokości osiągniętego przychodu. Jednocześnie należy
wskazać, iż powołane w treści wniosku interpretacje indywidualne
przepisów prawa podatkowego pozostają bez znaczenia dla rozstrzygnięcia
niniejszego wniosku. Stwierdzić należy, iż zapadły one w indywidualnych
sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową
interpretację. W związku z powyższym rozstrzygnięciem
Spółka na mocy art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270
ze zm.) w dniu 13.04.2012r. wezwała organ podatkowy (data wpływu do
Biura KIP 17.04.2012r.) do usunięcia naruszenia prawa w zakresie
interpretacji indywidualnej przepisów podatkowych nr
IPPB3/423-1086/11-2/PK1. W odpowiedzi na powyższe
wezwanie do usunięcia naruszenia prawa organ podatkowy w piśmie z dnia
08.05.2012 r. nr IPPB3/423-1086/11-4/PK1 stwierdził brak naruszenia
prawa i w związku z tym brak podstaw do zmiany indywidualnej
interpretacji przepisów prawa podatkowego. Odpowiedź
na wezwanie do usunięcia naruszenia przepisów prawa doręczona została w
dniu 14.05.2012r. Na powyższą interpretację przepisów
prawa podatkowego w indywidualnej sprawie z dnia 20.03.2012r. Nr
IPPB3/423-1086/11-2/PK1 podatnik w dniu 8.06.2012r. (data wpływu do
Biura KIP 11.06.2012r.) złożył skargę z powodu jej niezgodności z
prawem. Zaskarżonej interpretacji indywidualnej
zarzucono naruszenie przepisów Wyrokiem z dnia 13 lutego
2013 r., sygn. akt III SA/Wa 2139/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w
Warszawie uchylił zaskarżoną interpretację. W
powyższym wyroku Sąd wskazał, iż podziela stanowisko tut. Sądu wyrażone
w wyroku z dnia 23 listopada 2012r. sygn. akt III SA/Wa 1051/12 (
dostępne na stronie http://orzeczenia.nsa.gov.pl ) dotyczącym
interpretacji indywidualnej Ministra Finansów wydanej w sprawie z
wniosku Skarżącej w podobnym stanie faktycznym, a dotyczącym
analogicznej kwestii spornej związanej z określeniem przychodu na
podstawie art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. z tytułu objęcia udziałów w
spółce kapitałowej w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż
przedsiębiorstwo lub zorganizowana część przedsiębiorstwa. Przepis art. 12 ust. 1 pkt 7 stanowi, że przychodami, z
zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w ustawie, są w szczególności, m.in.
nominalna wartość udziałów/akcji w spółce kapitałowej albo wkładów w
spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż
przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część; przepisy art. 14 ust.
1-3 stosuje się odpowiednio. Brak w u.p.d.o.p. oraz w
innych aktach prawnych definicji legalnej pojęcia "wartość nominalna"
zasadnym czyni odwołanie się do jego powszechnie przyjętego znaczenia.
Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN "wartość
nominalna" oznacza "wartość emisyjną banknotów, papierów wartościowych,
znaczków pocztowych itp. uwidocznioną na nich" (www.sjp.pwn.pl).
Analogiczne pojęcie ukształtowało się w piśmiennictwie, gdzie
definiując pojęcie "udział" wskazuje się, iż "...udział w kapitale
zakładowym spółki z o.o. jest to liczbowo ujęta wartość ekonomiczna,
stanowiąca cząstkę kapitału zakładowego i będąca odpowiednikiem
nominalnej (zadeklarowanej przez wspólnika w umowie bądź akcie
założycielskim spółki) wartości wkładu pieniężnego i/lub wkładu
niepieniężnego (wkładów niepieniężnych)" (S.Sołtysiński, A.Szajkowski,
A.Szumański, J. Szwaja Kodeks spółek handlowych. Komentarz (Wydawnictwo
C.H. Beck, Warszawa 2002; tom II, str. 29), a także w orzecznictwie
sądowym (np. wyrok SN z 3 grudnia 1999r., sygn. akt I CKN 266/98, Lex
nr 39870 oraz wyrok NSA z 29 września 2010 r., sygn. akt II FSK
1435/09, Lex nr 785103). Należy zatem uznać, iż
wartość nominalna to wartość uwidoczniona w określonym dokumencie
(nominale). Ponieważ w definicji tej wartości brak jest odniesień do
wartości rynkowej, wartość nominalna może odpowiadać wartości rynkowej,
ale też może od niej odbiegać. Wynika to także z przepisów k.s.h.,
dopuszczającego ustalenie wartości nominalnej udziałów (akcji) spółki
kapitałowej wydanych w zamian za wkład niepieniężny, w wysokości innej
niż ich wartość rynkowa. W świetle art. 154 § 3 oraz art. 309 § 1
k.s.h. udziały w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcje w
spółce akcyjnej nie mogą być obejmowane poniżej ich wartości
nominalnej, co a contrario oznacza, że ustawodawca dopuścił możliwość
objęcia udziałów lub akcji powyżej ich wartości nominalnej. Spółka
kapitałowa otrzyma wówczas nadwyżkę (agio), którą ma obowiązek przelać
na kapitał zapasowy (art. 154 § 3 oraz art, 396 § 2 k.s.h.). Przepis
art. 154 § 3 k.s.h. określa maksymalną wysokość wartości nominalnej
udziałów, nie wskazuje natomiast ich wartości minimalnej. Zdaniem Sądu, zarówno ww. przepis, jak i pozostałe
regulacje k.s.h., w żaden sposób nie obligują spółek kapitałowych do
ustalania wartości nominalnej udziałów w wysokości równej wartości
rynkowej przedmiotu aportu. Tym samym brak jest podstaw do przyjęcia
założenia, że wartość nominalna udziału, a w konsekwencji - przychodu,
powinna zasadniczo odpowiadać realnej wartości rynkowej (zbywczej)
przedmiotu aportu w momencie jego wnoszenia do spółki. Przepis art. 12 ust. 1 pkt 7 nakazuje odpowiednio stosować
przepisy art, 14 ust. 1-3. Zgodnie zaś z art. 14 ust. 1 przychodem z
odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych jest ich wartość
określona w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny
znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy (ub praw, przychód
ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa się na
podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego
samego gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia
zużycia oraz czasu i miejsca odpłatnego zbycia (ust. 2). Jeżeli wartość
wyrażona w cenie określonej w umowie znacznie odbiega od wartości
rynkowej tych rzeczy lub praw, organ podatkowy, w oparciu o art. 14
ust. 3, wezwie strony umowy do zmiany tej wartości lub wskazania
przyczyn uzasadniających podanie ceny znacznie odbiegającej od wartości
rynkowej. W razie nieudzielenia odpowiedzi, niedokonania zmiany
wartości lub niewskazania przyczyn, które uzasadniają podanie ceny
znacznie odbiegającej od wartości rynkowej, organ podatkowy określi
wartość z uwzględnieniem opinii biegłego lub biegłych. Jeżeli wartość
określona w ten sposób odbiega co najmniej o 33% od wartości wyrażonej
w cenie, koszty opinii biegłego lub biegłych ponosi zbywający (ust. 3).
Jednocześnie, stosownie do art. 14 ust. 4, przepisy art. 12 ust. 4 pkt
7, 9 i 10 stosuje się odpowiednio. Jak już Sąd
wskazał, z literalnego brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. wynika
natomiast wprost, że przychodem jest nominalna wartość udziałów (akcji)
w spółce kapitałowej objętych w zamian za wkład niepieniężny w innej
postaci niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. W ocenie Sądu, "odpowiednie" stosowanie przepisów art. 14
ust. 1-3 nie może prowadzić do wniosku, że organy podatkowe mają prawo
ustalić przychód Skarżącej z tytułu obejmowanych udziałów lub akcji, w
wysokości innej niż wartość nominalna objętych udziałów. W świetle
regulacji zawartych w k.s.h., wartość nominalna jest bowiem wielkością
stałą, wynikającą z umowy bądź statutu spółki, a zmiana jej wysokości
może nastąpić wyłącznie w drodze stosownej decyzji organu spółki, tj.
zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenie akcjonariuszy spółki.
Wartości tej nie może zmienić organ podatkowy, którego ustawodawca nie
upoważnił do weryfikacji wartości nominalnej udziałów lub akcji. Skoro zatem w art. 12 ust. 1 pkt 7 u.p.d.o.p. przewidziano,
że przychodem jest nominalna wartość udziałów (akcji) objętych w zamian
za aport inny niż w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej
części, a więc wartość umownie określona przez strony, nie można uznać
za zasadne stanowiska Organu interpretacyjnego, zgodnie z którym
"odpowiednie" stosowanie art. 14 ust. 1-3 sprowadzałoby ustalania
przychodu wspólnika według wartości innej niż wartość nominalna
przyjęta w spółce kapitałowej. Wskazana przez
Ministra Finansów możliwość "odpowiedniego1 stosowania przepisu nie
pozwała osiągnąć skutku, który nie podważałby jednoznacznego wskazania
wartości nominalnej obejmowanych udziałów jako przychodu wspólnika oraz
istoty wartości nominalnej udziałów wynikającej z ich znaczenia jako
elementu kapitału zakładowego spółki. Tymczasem, jak
wskazano także w zaskarżonej interpretacji, odpowiednie stosowanie
przepisu musi uwzględniać specyfikę sytuacji, zdarzenia czy też
instytucji, do którego ma być zastosowane. Należy
podkreślić, że ocena zakresu odpowiedniego stosowania przepisu przy
określaniu skutków podatkowych powinna uwzględniać również systematykę
i cele regulacji, w obrębie której dany przepis ma być odpowiednio
zastosowany. Dlatego też zasadnie Skarżąca podniosła, że w praktyce -
co wynika z unormowań k.s.h. - wartość nominalna prawie zawsze będzie
różniła się od wartości rynkowej. Uwzględnić również
należało wskazany przez Skarżącą w ślad za orzecznictwem, związek
zachodzący pomiędzy przepisami art. 12 ust. 1 pkt 7 oraz art. 15 ust.
1k pkt 1 u.p.d.o.p. Zgodnie z art. 15 ust. 1 k pkt 1
u.p.d.o.p. w przypadku odpłatnego zbycia udziałów lub akcji w spółce
albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny, na
dzień zbycia tych udziałów (akcji), wkładów, koszt uzyskania przychodów
ustala się w wysokości nominalnej wartości objętych udziałów (akcji),
wkładów z dnia ich objęcia - jeżeli udziały (akcje), wkłady zostały
objęte w zamian za wkład niepieniężny w innej postaci niż
przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Zarówno art. 15 ust. 1 k
pkt 1, jak i art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy odnoszą się do tej samej
wartości przypisanej udziałom (akcjom), tj, wartości nominalnej, nie
zaś wartości rynkowej. Oba te przepisy zostały wprowadzone mocą tej
samej ustawy z dnia 9 czerwca 2000 r. o zmianie ustawy o podatku
dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 60, poz. 700). Przepis art. 15 ust. 1 k pkt 1 jest konsekwencją
wprowadzenia art. 12 ust. 1 pkt Nie sposób zaś
przyjąć, że na potrzeby ustalenia przychodu w momencie objęcia udziałów
ustawodawca nakazał wartość Stanowisko takie zajęte
zostało również w wyroku WSA w Warszawie z 7 grudnia 201 Ir. sygn. akt
Ili SA/Wa 1087/11;( dostępne na stronie internetowej http://orzeczenia.
nsa.gov.pl.). Jest ono także prezentowane w orzecznictwie sądów
administracyjnych dotyczącym analogicznego uregulowania zawartego w
art. 17 ust. 1 pkt 9 i ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób
fizycznych (wyroki NSA: z 19 kwietnia 2006r. sygn. akt II FSK 558/05; z
25 listopada 2008r. sygn. akt II FSK 1165/07; z 19 stycznia 2011 r.
sygn. akt II FSK 1691/09; dostępne na stronie internetowej
http://orzeczenia.nsa.gov.pl ). W świetle powyższego,
zdaniem Sądu, rację ma Skarżąca twierdząc, iż wynikająca z art. 12 ust.
1 pkt 7 możliwość odpowiedniego stosowania art. 14 ust. 3 dotyczy wyłącznie ustalania wartości rynkowej przedmiotu
zbycia, a zatem określenia wartości rynkowej aportu, nie zaś wartości
obejmowanych udziałów (akcji). Przyznane organom podatkowym prawo
określania w postępowaniu podatkowym wartości rynkowej aportu
ograniczone jest do sytuacji, gdy podana wartość rynkowa jest
nierealna. Podkreślić przy tym należy, że we wniosku
o wydanie interpretacji Skarżąca jednoznacznie wskazała, że planowany
przez nią wkład niepienężny, zostanie wyceniony według wartości
rynkowej, a udziały obejmowane będą po cenie wyższej od ich wartości
nominalnej. W tak opisanym zdarzeniu przyszłym przepis art. 14 ust. 1
-3 nie mógłby mieć w ogóle zastosowania. Prawidłowe
było zatem stanowisko Skarżącej, zgodnie z którym powinna ona rozpoznać
przychód w wysokości równej wartości nominalnej udziałów objętych w
zamian za wkład niepieniężny nie stanowiący ani przedsiębiorstwa ani
też jego zorganizowanej części, a okoliczności tej nie zmienia fakt, iż
otrzyma udziały o wartości nominalnej niższej niż wartość wkładu (
przedmiotu aportu ). Kwestionując to stanowisko i
przyjmując, że we wskazanych okolicznościach będzie istnieć możliwość
ustalenia przychodu Skarżącej na podstawie art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p
Minister Finansów naruszył przepis prawa materialnego, tj. art. 12 ust.
1 pkt 7 w zw. z art. 14 ust. 1-3 u.p.d.o.p. Naruszenie to miało wpływ
na wynik sprawy. Natomiast niezasadne są zarzuty
naruszenia art. 14c § 1 i 2, 14e § 1 oraz 14 h O.p. poprzez brak
rozpatrzenia sprawy z wniosku Skarżącej i uznanie, że organ podatkowy
jest związany przyjętym wcześniej stanowiskiem, wyrażonym w innej
sprawie. Organ udzielający interpretacji pomimo
uznania, że niniejsza sprawa jest ,,tożsama ze sprawą dotyczącą
interpretacji indywidualnej Ministra Finansów z dnia 18 listopada 2011
r. nr IPPB3/423-729/11-3/PK1 podtrzymał prezentowane stanowisko w tej
interpretacji, jednakże wydając zaskarżoną interpretację indywidualną,
zawarł w niej ocenę stanowiska strony skarżącej wraz z uzasadnieniem
prawnym tej oceny, co czyni niezasadnym wskazane powyżej zarzuty
naruszenia przepisów Ordynacji podatkowej. Natomiast
należy zgodzić się ze stroną skarżącą, iż brak odniesienia się przez
Ministra Finansów do powołanych przez Skarżącą wyroków sądów
administracyjnych, na tej tylko podstawie iż zapadły w innych
indywidualnych sprawach - nie budzi zaufania do organu podatkowego oraz
narusza art. 121 O.p. W tym stanie rzeczy Sąd uchylił
zaskarżoną interpretację na podstawie art. 146 § 1 p.p.s.a. Wyrokiem z 7 października 2015 r., sygn. akt II FSK 1624/13
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną organu wniesioną
na przedmiotowy wyrok WSA. W wyniku ponownego
rozpatrzenia sprawy, po uwzględnieniu prawomocnego wyroku Wojewódzkiego
Sądu Administracyjnego z dnia 13 lutego 2013 roku, sygn. akt III SA/Wa
2139/12 w świetle obowiązującego stanu prawnego, stanowisko
Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia
przyszłego uznaje się za prawidłowe. Mając powyższe
na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej,
odstąpiono od uzasadnienia prawnego oceny stanowiska
wnioskodawcy. Interpretacja dotyczy zdarzenia
przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego
obowiązującego w dniu wydania interpretacji. Stronie
przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację
przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę
wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul.
Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu,
który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący
dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia
naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o
postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze
zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww.
ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu
na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił
odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia
wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie
lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na
adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w
Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock. Referencje wyświetla dokument o sygnaturze
IPPB3/423-1086/11-2/PK1, interpretacja indywidualna Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie
