Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 26.09.2003, sygn. PB1/423/20/03/KW, Urząd Skarbowy Kraków-Śródmieście
Temat interpretacji
Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście w odpowiedzi na pismo Spółki bez znaku z dnia 26.08.2003 r. (data wpływu do Urzędu: 27.08.2003 r.) w sprawie dot. zaliczania do przychodów i kosztów uzyskania przychodów dodatnich i ujemnych różnic kursowych, powstałych w wyniku kompensaty w drodze potrącenia należności ze zobowiązaniem kontrahenta - działając w trybie art. 14a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz.U. Nr 137, poz. 926 ze zm.) przekazuje poniższe informacje:
Przychodami stosownie do przepisu art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne w tym również różnice kursowe. Ust. 3 tego art. stanowi, że jeżeli przychody wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich uzyskania i dniem faktycznego otrzymania występują różne kursy walut, przychody te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu kupna walut z dnia faktycznego otrzymania przychodów, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał uzyskujący przychód, oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia uzyskania przychodu.
Natomiast zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 cyt. wyżej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Koszty poniesione w walutach obcych przelicza się na złote polskie wg kursów średnich ogłaszanych przez Narodowy Bank Polski z dnia poniesienia kosztu. Jeżeli koszty wyrażone są w walutach obcych, a między dniem ich zarachowania a dniem zapłaty występują różne kursy walut, koszty te odpowiednio podwyższa się lub obniża o różnice wynikające z zastosowania kursu sprzedaży walut z dnia zapłaty, ustalonego przez bank, z którego usług korzystał ponoszący koszt oraz z zastosowania kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z dnia zarachowania kosztów.
Z analizy przytoczonych powyżej przepisów podatkowych wynika więc, iż rozliczenie podatkowe obejmuje jedynie różnice kursowe zrealizowane i jako takie mogą zwiększać lub zmniejszać przychód bądź koszt uzyskania przychodu. Kompensaty wzajemnych zobowiązań i należności dokonywane pomiędzy kontrahentami nie są związane z przepływem środków pieniężnych, skutkujących - w ujęciu kasowym - utratą bądź wzrostem wartości waluty. Różnice powstałe między dniem powstania przychodu (kosztu) a dniem kompensaty należności (zobowiązania), jako niezrealizowane mogą zostać uwzględnione jedynie w bilansowym rachunku podatnika.
W przepisach podatkowych nie zostało zdefiniowane słowo "zapłata" w związku z czym należy posłużyć się gramatyczną wykładnią przepisów podatkowych. W myśl definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego PWN zapłata jest to uiszczenie należności za coś, zapłacenie. Zapłacić natomiast to dać pieniądze jako należność za pracę, towar, wynagrodzić w pieniądzach, uiścić należność. A zatem użyte w przepisach podatkowych słowo zapłata należy rozumieć jako zapłatę w pieniądzu, a nie w jakiejkolwiek innej formie np. poprzez kompensatę wzajemnej wierzytelności (zobowiązania). Odwołanie się przez ustawodawcę w przepisach podatkowych do kursu kupna (sprzedaży) waluty z dnia otrzymania przychodu (zapłaty) stosowanego przez bank z którego usług korzystał uzyskujący przychód (ponoszący koszt) potwierdza, iż ma to miejsce jedynie w przypadku otrzymania przychodu lub regulowania zobowiązań w pieniądzu za pośrednictwem banku. W przypadku innych form rozliczeń np. poprzez wzajemne potrącenie - strony transakcji nie korzystają z usług banków a tym samym nie można ustalić kursu wg którego winny być ustalone różnice kursowe dla potrzeb podatku dochodowego od osób prawnych.
Reasumując, stwierdzić należy, iż w sytuacji gdy rozliczenia pomiędzy kontrahentami następują na zasadzie wzajemnych potrąceń należności (zobowiązań) nie wystąpią różnice kursowe, które miałyby wpływ na podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.