Interpretacja indywidualna z dnia 25.10.2011, sygn. IPPB3/423-597/11-4/GJ, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie
Temat interpretacji
Czy zapłacone odszkodowanie stanowi koszt uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych?
Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 08.07.2011r. (data wpływu 18.07.2011r.), uzupełnionym w dniu 23.09.2011r. (data wpływu 26.09.2011r.) na wezwanie z dnia 16.09.2011r. Nr IPPB3/423-597/11-2/GJ udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów - jest nieprawidłowe.
UZASADNIENIE
W dniu 18.07.2011r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.
W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:
W dniu 23 marca 2006 roku oświadczeniem powołano osobę na funkcję Prezesa Zarządu Spółki F. na okres 5 lat. Jednocześnie zgodnie z treścią zawartego aneksu do aktu powołania Prezesa Zarządu Spółki F. ustalono, iż z tytułu pełnienia funkcji Prezes Zarządu będzie pobierał od Spółki comiesięczne wynagrodzenie. Zastrzeżono, w zawartym aneksie, iż w przypadku odwołania z funkcji Prezesa Zarządu Spółki przed upływem 5 letniej kadencji z przyczyn innych niż niewywiązywanie się lub nienależyte wywiązywanie się z obowiązków Prezesa Zarządu, Spółka zobowiązuje się wypłacić na jego rzecz odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia, które przysługuje do wygaśnięcia mandatu Prezesa Zarządu.
W związku z restrukturyzacją i dynamicznym rozwojem działalności Spółki F. z dniem 31 grudnia 2007 roku odwołano z funkcji Prezesa Zarządu i wypłacano kwotę odszkodowania w wysokości dotychczasowego wynagrodzenia do czasu wygaśnięcia mandatu Prezesa Zarządu. Kwotę wypłacanego odszkodowania, Spółka kwalifikowała w księgach jako koszty nie stanowiące kosztu uzyskania przychodu w okresie od stycznia 2010 roku do marca 2011 roku.
Uzupełniając powyższy stan faktyczny na wezwanie organu Spółka podała:
Powołany w dniu 23 marca 2006r. Prezes w ramach pełnienia swojej funkcji zobowiązany był zgodnie z zakresem powierzonych mu obowiązków m.in. do: reprezentowania Spółki na zewnątrz wobec sądów, organów, instytucji, urzędów, osób fizycznych oraz prawnych; prowadzenie bieżących spraw Spółki związanych z administrowaniem i organizowaniem pracy Spółki; zapewnienie prawidłowego funkcjonowania Spółki - zgodnie z jej celem, umową Spółki oraz kierunkami przyjętymi przez wspólników a także koordynowanie i nadzorowanie pracy poszczególnych pionów w celu osiągnięcia przez Spółkę jak najlepszej efektywności i zamierzonych wyników finansowych. W związku z faktem iż w latach 2006-2007 roku Spółka bardzo mocno rozwinęła swoją działalność, przychody Spółki zostały zwielokrotnione, dowodem są sprawozdania finansowe, co wymagało od powołanego Prezesa zwiększonych kontaktów z instytucjami państwowymi oraz kontrahentami, a tym samym wiązało się z licznymi podróżami służbowymi zarówno na terenie kraju jak i poza nim, niejednokrotnie kilkudniowymi, a także wielogodzinnymi negocjacjami z kontrahentami. Powołany Prezes ze względu na ciągły pogarszający się stan zdrowia, nie był w stanie podołać licznym obowiązkom a tym samym zadań związanych z zajmowanym stanowiskiem bez szkody dla Spółki. W związku z zaistniałym stanem faktycznym z dniem 31 grudnia 2007 roku osoba ta została odwołana z funkcji Prezesa Zarządu Spółki F.. Spółka odwołując z funkcji dotychczasowego Prezesa Zarządu i powołując w to miejsce osoby młode i dynamiczne planowała osiągnąć zwiększone przychody poprzez osiągnięcie większego rynku do prowadzenia podstawowej działalności podmiotu, co zostało w Spółce zrealizowane. Spółka rozszerzyła swoją działalność na obszary wszystkich województw, w których w kolejnych latach funkcjonowania nowego zarządu zwiększyły się przychody i zyski Spółki.
W związku z powyższym zadano pytanie:
Czy zapłacone odszkodowanie stanowi koszt uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych...
W ocenie Spółki przedmiotowe odszkodowanie stanowi podatkowy koszt uzyskania przychodów bowiem ustawodawca w katalogu kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów nie wymienił odszkodowań z tytułu odwołania z funkcji Prezesa Zarządu. Kwestię zaliczenia do kosztów podatkowych w Spółce zapłaconego odszkodowania reguluje art. 15 ust. 1 ustawy u.p.d.o.p. według, którego kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Zgodnie z tymi uregulowaniami Spółka ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem iż wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.
Zdaniem Spółki wydatek nie musi skutkować wygenerowaniem przychodu, wystarcza, jeśli przyczynia się do zabezpieczenia albo do zachowania źródła przychodu, a wypłacone odszkodowanie miało na celu optymalizacje kosztów poprzez zmniejszenie ryzyka poniesienia straty z działalności gospodarczej.
W świetle powyższego Spółka musi spełnić następujące warunki:
- wydatek został poniesiony przez podatnika - Spółka pokryła wydatek z zasobów majątkowych Spółki,
- wydatek jest definitywny (rzeczywisty) - wartość poniesionego wydatku nie została zwrócona Spółce w jakikolwiek sposób,
- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiąganych przychodów - Spółka odwołując z funkcji Prezesa Zarządu w wyniku przeprowadzonej restrukturyzacji i dynamicznego rozwoju miała na celu osiągnąć zwiększone przychody z działalności,
- został właściwie udokumentowany - Spółka zawarła oświadczenie na mocy, którego odwołuje z dniem 31 grudnia 2007 roku powołanego uprzednio, z funkcji Prezesa Zarządu;
- nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. Odszkodowanie nie znajduje się w wyłączeniach tego artykułu.
W związku z powyższym Spółka zasadnie powinna zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wypłacone odszkodowanie (odszkodowanie płatne było w wysokości wynagrodzenia) wynikające z odwołania z funkcji Prezesa Zarządu.
Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam, co następuje:
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych dalej updop ( t.j. Dz.U z 2011r. Nr 74, poz. 397 z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1. Warunkiem koniecznym pozwalającym zakwalifikować dany wydatek do kosztów podatkowych jest zatem poniesienie wydatku w jednym z celów wymienionych w art. 15 ust. 1 updop oraz braku tego wydatku w katalogu wydatków (art. 16 ust. 1 updop) wyłączonych z kosztów podatkowych.
Wykładnia gramatyczna użytego przez ustawodawcę ww. przepisie pojęcia koszty uzyskania przychodów, jako koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów oznacza, że podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków pod warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Z przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że jakkolwiek podmioty gospodarcze mogą dowolnie i swobodnie podejmować decyzje finansowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej kierując się kryteriami rachunku ekonomicznego, to jednakże kwalifikacja wydatków do kosztów podatkowych winna opierać się na przepisach prawa podatkowego. Ponieważ ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodu z celem ich poniesienia, jakim jest osiągnięcie przychodu lub zabezpieczenie bądź zachowanie źródła przychodów, cel ten musi być wyraźnie widoczny, zaś poniesione wydatki winny go bezpośrednio lub pośrednio realizować lub co najmniej winny go zakładać jako realny.
Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy należy zgodzić się ze Spółką, że odszkodowanie wypłacone w związku z odwołaniem Prezesa Zarządu nie zostało wymienione przez ustawodawcę w katalogu kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów. A zatem w celu dokonania kwalifikacji prawnej wydatku w postaci odszkodowania należy zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. W przedmiotowej sprawie powołano osobę na okres 5 lat na funkcję Prezesa Zarządu ustalając, że z tytułu pełnienia funkcji, Prezes będzie pobierał comiesięczne wynagrodzenie. Jednak w zasadzie już po ponad roku odwołano go wypłacając zastrzeżone przy powołaniu odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia, które przysługiwałoby do czasu wygaśnięcia mandatu Prezesa Zarządu. Spółka jednocześnie powołała w jego miejsce nowe osoby. Spółka uzasadnia powyższe decyzje niemożnością podołania licznym obowiązkom przez dotychczasowego Prezesa. Powołując nowe osoby Spółka planowała osiągnięcie zwiększonych przychodów, co nastąpiło poprzez rozszerzenie działalności Spółki na obszary wszystkich województw. W ten sposób wydatek w postaci odszkodowania zdaniem Spółki został poniesiony w celu uzyskania przychodów, bowiem Spółka odwołując z funkcji Prezesa Zarządu miała na celu osiągnąć zwiększone przychody z działalności oraz zmniejszyć ryzyko poniesienia straty z działalności gospodarczej. W ocenie organu stanowisko Spółki jest nieprawidłowe, albowiem Spółka upatruje związku odszkodowania na rzecz byłego Prezesa z osiąganiem przychodów z działalności, gdy tymczasem przychody te są wynikiem pracy nowych osób, które jak należy przypuszczać również otrzymują z tego tytułu wynagrodzenie. A zatem w tym samym czasie trwającym od momentu odwołania Prezesa do czasu wygaśnięcia jego mandatu, chociaż odszkodowanie równe wynagrodzeniu za ten czas wypłacono jednorazowo, Spółka ponosi podwójne koszty. O ile wynagrodzenie nowych osób jako pozostające w związku z osiąganiem przychodów Spółki jest jak najbardziej uzasadnione, to odszkodowaniu tak rozumianego związku między wydatkiem a przychodem nie można przypisać. Odszkodowanie w żaden sposób nie przełoży się na przychody Spółki. Jak wskazała Spółka odszkodowanie miało na celu optymalizację kosztów poprzez zmniejszenie ryzyka poniesienia straty z działalności. W ocenie organu nie można racjonalne powiązać wydatków poniesionych na wypłatę odszkodowania z przychodami bieżącymi jak również tymi, jakie Spółka zamierza osiągnąć w przyszłości bądź z zachowaniem lub zabezpieczeniem przychodów. Nawet w przypadku, gdy odwołanie Prezesa miało na celu zapobieżenie wystąpieniu straty lub jej ograniczenie taki związek nie zachodzi i dlatego wypłacone z tego tytułu odszkodowanie nie stanowi kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy. Z treści tego przepisu wynika, że nie obejmuje on swoją dyspozycją działań "negatywnych" zmierzających do ograniczenia straty, lecz wyłącznie działania o charakterze pozytywnym zmierzające do uzyskania przychodu ewentualnie do zachowania lub zabezpieczenia jego źródeł (por. prawomocny wyrok NSA z dnia 20.07.2011r. , sygn akt II FSK 460/10).
A zatem w ocenie organu wydatek poniesiony na wypłatę odszkodowania nie spełnia przesłanek art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i Spółka nie może zaliczyć go do kosztów podatkowych.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.
Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.
Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock
Wniosek ORD-IN
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie