Informacja o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego z dnia 15.03.2004, sygn. PD.III/423-1/04, Urząd Skarbowy w Głogowie

Temat interpretacji

Ad. 1.
W oparciu o przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w sytuacji, gdy ustały przyczyny, dla których dokonano odpisu aktualizującego np. gdy dłużnik ureguluje należność, równowartość takiego odpisu, uprzednio zaliczonego do kosztów uzyskania przychodów, stanowi przychód podlegający opodatkowaniu. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 1 pkt 4e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j. t. Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.), do przychodów zalicza się równowartość odpisów aktualizujących wartość należności, uprzednio zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, w przypadku ustania przyczyn, dla których dokonano tych odpisów. Tak więc w opisanej sprawie zwrócona część należności stanowi przychód dla celów podatku dochodowego od osób prawnych. Nadto, zgodnie z art. 35c ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (j. t. Dz. U. z 2002 r., Nr 76, poz. 694 ze zm.), równowartość całości lub części uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego zwiększa wartość danego składnika aktywów i podlega zaliczeniu odpowiednio do przychodów operacyjnych lub przychodów finansowych.

Ad. 2.
W myśl art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Z treści art. 16 ust. 1 pkt 26a tej ustawy wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym, że kosztem uzyskania są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1. Zgodnie z tym przepisem nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną w przypadku określonym w ust. 1 pkt 26a, w szczególności jeżeli:
a) dłużnik zmarł, został wykreślony z ewidencji działalności gospodarczej, postawiony w stan likwidacji lub została ogłoszona jego upadłość obejmująca likwidację majątku, albo
b) zostało wszczęte postępowanie upadłościowe z możliwością zawarcia układu w rozumieniu przepisów prawa upadłościowego i naprawczego lub na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków, albo
c) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowania na drogę postępowania egzekucyjnego, albo
d) wierzytelność jest kwestionowana przez dłużnika na drodze powództwa sądowego.

Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszty uzyskania przychodów są potrącalne tylko w tym roku podatkowym, którego dotyczą, tj. są potrącalne także koszty uzyskania poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy, lecz dotyczące przychodów roku podatkowego oraz określone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, które zostały zarachowane, chociaż ich jeszcze nie poniesiono, jeżeli odnoszą się do przychodów danego roku podatkowego, chyba że ich zarachowanie nie było możliwe; w tym przypadku są one potrącalne w roku, w którym zostały poniesione.
W świetle powyższego jednostka powinna zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpis aktualizujący w momencie jego dokonania (tj. w okresie kiedy wystąpiły przyczyny, dla których tego odpisu dokonano, oczywiście w przypadku, gdy nastąpiło spełnienie ww. warunków zezwalających na zaliczenie go do kosztów uzyskania przychodów, a najpóźniej winna to uczynić do końca roku podatkowego, w którym zdarzenia te wystąpiły
Zatem nie ma podstaw do potrącania go w latach następnych.