Temat interpretacji

W dniu 22.12.2003 r. Minister Infrastruktury wydał decyzję, w ktorej wyraził zgodę na wszczęcie wobec dłużnika Spółki postępowania restrukturyzacyjnego, poprzez zawarcie ugody restrukturyzacyjnej - w rozumieniu ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiebiorstwa państwowego. Jednocześnie - w decyzji Minister Infrastruktury zobowiązał wnioskodawcę (dłużnika) do przedłożenia Ministrowi d/s Transportu podpisanej ugody restrukturyzacyjnej (wraz ze stosowną uchwałą Zgromadzenia Wspólników) - w terminie 7 dni po jej podpisaniu.

Ugoda restrukturyzacyjna miała być zawarta najpóźniej w dniu 22.03.2004 r. Zgodnie z wymogami ustawy o rachunkowości Strona jest zobowiązana do utworzenia odpisu aktualizującego wartość należności, odpowiadajacego części wierzytelności, która ulegnie umorzeniu.Stosownie do przepisów art. 16 ust. 1 pkt 26a), w związku z art. 16 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych podatnik zalicza do kosztów uzyskania przychodów odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie o rachunkowości, od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie art. 16 ust. 2a pkt 1) tej ustawy . Z treści tych przepisów wynika, że koszt uzyskania przychodów powstaje nie wcześniej, niż w momencie uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności. Przypadki uznania uprawdopodobnienia nieściągalności danej wierzytelności określa art. 16 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wymieniono w tym przepisie m. in. sytuację, gdy na wniosek dłużnika zostało wszczęte postępowanie ugodowe w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków.

Pomimo, iż ustawodawca wśród przypadków uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności nie wymienił postępowania ugodowego w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji lecz pozostawił otwarty katalog tych przypadków, to należy przyjąć, iż gdy w danej sprawie zachodzą okoliczności podobne (analogiczne) do przewidzianych w ustawie, to wierzyciel winien dysponować dowodami na prawdopodobieństwo nieściągalności wierzytelności, wymienionymi w tej ustawie.

Zarówno w rozumieniu przepisów ustawy o restrukturyzacji, jak i ustawy o restrukturyzacji przedsiębiorstw i banków - celem postępowania restrukturyzacyjnego jest zawarcie ugody. Z obu tych ustaw o restrukturyzacji wynika, że z wnioskiem o wszczęcie postępowania występuje dłużnik, przedstawia propozycje ugodowe, a ugodę uważa się za zawartą, jeżeli zostanie ona zaakceptowana przez wierzycieli mających łącznie ponad 50 % ogólnej sumy wierzytelności objętych postępowaniem. Tak więc regulacje obu ustaw restrukturyzacyjnych, w zakresie postępowania ugodowego są analogiczne. Jednakże art. 16 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uznaje wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego za dowód uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności lecz stanowi, iż tym uprawdopodobnienim jest wszczęcie postępowania ugodowego. Stosownie do postanowień ustawy o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji, za wszczęcie postępowania ugodowego uważa się zawarcie ugody, tj. jej akceptację przez wierzycieli mających łącznie ponad 50 % ogólnej sumy wierzytelności. Wszczęcia tego postępowania nie można utożsamiać z poprzedzającym je wszczęciem postępowania restrukturyzacyjnego, którym jest wydanie decyzji przez Ministra Infrastruktury. W związku z tym za datę faktycznego uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności należy uznać dzień zawarcia ugody.

Z uwagi na okoliczność, iż w 2003 r. wydano wyłącznie decyzję o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego -odpis aktualizujący wartość należności można uznać za koszt uzyskania przychodów nie w 2003 r. lecz w 2004 r., tj. z chwilą zawarcia ugody.