Nieodpłatna praca osób pozbawionych wolności na rzecz Wnioskodawcy nie stanowi nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu przepisów o CIT

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

14 marca 2022 r. wpłynął Państwa wniosek z 9 marca 2022 r. o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczy ustalenia, czy nieodpłatna praca osób skazanych na karę ograniczenia wolności polegająca na wykonywaniu pracy społecznie użytecznej na rzecz Wnioskodawcy jest nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, które należy wycenić według wynagrodzenia należnego za taką pracę i zaliczyć do przychodów podatkowych Spółki. Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca jest spółką prawa handlowego ze 100% udziałem Gminy Miasto. Podstawowym przedmiotem jej działalności jest świadczenie usług w zakresie lokalnego transportu zbiorowego na rzecz Gminy Miasto, a nadto Spółka realizuje również publiczny transport zbiorowy na rzecz Gmin – Stron Porozumienia komunalnego.

Na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 1 czerwca 2010 r. w sprawie podmiotów, w których jest wykonywana kara ograniczenia wolności oraz praca społecznie użyteczna (Dz. U. z 2010 r. Nr 98 poz. 634) zgodnie z potrzebami przedstawionymi właściwemu organowi samorządu terytorialnego, tj. Prezydentowi Miasta przez Sąd Rejonowy, Spółka wyznaczona została jako zakład, w którym osoby skazane będą wykonywać pracę fizyczną. Zgodnie z art. 56 § 1-2 Kodeksu karnego wykonawczego, w celu wykonania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne sąd przesyła odpis orzeczenia właściwemu sądowemu kuratorowi zawodowemu. Właściwy wójt, burmistrz lub prezydent miasta, wyznacza miejsca, w których może być wykonywana nieodpłatna, kontrolowana praca na cele społeczne; podmioty, dla których organ gminy, powiatu lub województwa jest organem założycielskim, a także państwowe lub samorządowe jednostki organizacyjne oraz spółki prawa handlowego z wyłącznym udziałem Skarbu Państwa lub gminy, powiatu bądź województwa, mają obowiązek umożliwienia skazanym wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne.

W oparciu o powyższe uregulowanie, do Spółki kierowane są osoby z zasądzonym wyrokiem zobowiązującym ich do wykonywania prac społecznie użytecznych, które pracują nieodpłatnie przy prostych pracach fizycznych. Obowiązkiem Spółki jest zorganizowanie stanowiska pracy oraz nadzorowanie przebiegu prac osób skazanych.

Pytanie

Czy nieodpłatna praca osób skazanych na karę ograniczenia wolności polegająca na wykonywaniu pracy społecznie użytecznej na rzecz Wnioskodawcy jest nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, które należy wycenić według wynagrodzenia należnego za taką pracę i zaliczyć do przychodów podatkowych Spółki?

Państwa stanowisko w sprawie

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 cytowanej powyżej ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodem jest „wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...)”.

W przytoczonej powyżej ustawie nie zdefiniowano, co należy rozumieć pod użytym pojęciem „nieodpłatnego świadczenia”. Ograniczono się w tym względzie jedynie do wskazania w ust. 6 i ust. 6a art. 12 ww. ustawy, sposobu i kryteriów ustalania ich wartości. Opierając się na dotychczasowym orzecznictwie można wyciągnąć wniosek, że pojęcie „nieodpłatnego świadczenia” użyte w art. 12 ust. 1 pkt 2 omawianej ustawy, ma szeroki zakres, obejmuje wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Oznacza to, że na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za przychód może być uznane tylko takie przysporzenie majątkowe, które zostało uzyskane przez podatnika w wyniku otrzymania przez niego nieodpłatnego świadczenia, a nie w wyniku każdego zdarzenia, którego skutkiem jest nieekwiwalentne przysporzenie; powstanie przysporzenia w majątku podatnika nie jest równoznaczne z otrzymaniem przez niego świadczenia.

W analizowanej sytuacji, nie wystąpi nieodpłatne świadczenie, ponieważ Wnioskodawca ponosi wydatki związane z organizacją i przebiegiem prac skazanych. W przedmiotowej sprawie nie dojdzie więc do uzyskania przez Spółkę wymiernej korzyści majątkowej niezwiązanej z poniesieniem wydatków.

Zdaniem Spółki powyższe oznacza, że nieodpłatna praca osób pozbawionych wolności świadczona na rzecz Wnioskodawcy nie jest nieodpłatnym świadczeniem w myśl przepisu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a zatem Spółka nie uzyskuje z ww. tytułu przychodu podatkowego podlegającego opodatkowaniu tym podatkiem.

Na potwierdzenie swojego stanowiska Wnioskodawca wskazuje interpretacje indywidualne:

*Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 29 grudnia 2011 r., Znak: ILPB3/423-445/11-4/JG,

*Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 21 marca 2018 r., Znak: 0111-KDIB1-2.4010. 30.2018.2.ANK,

*Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 31 grudnia 2018 r., Znak: 0111-KDIB2-1. 4010.452.2018.1.AT.

Zgodnie z art. 123a § 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy, za prace porządkowe oraz pomocnicze wykonywane na rzecz jednostek organizacyjnych Służby Więziennej, a także za prace na cele społeczne na rzecz samorządu terytorialnego w wymiarze nieprzekraczającym 90 godzin miesięcznie, skazanemu nie przysługuje wynagrodzenie.

Stosownie do art. 123a § 2 Kodeksu karnego wykonawczego, skazanemu, za jego pisemną zgodą lub na jego wniosek, dyrektor zakładu karnego może zezwolić na nieodpłatne zatrudnienie przy pracach, o których mowa w § 1, w wymiarze przekraczającym 90 godzin miesięcznie lub przy pracach na cele społeczne na rzecz podmiotów, o których mowa w art. 56 § 3, oraz innych organizacji pożytku publicznego.

Przechodząc na grunt ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej: „updop”) wskazać należy, że nie zawiera ona definicji przychodu, natomiast w art. 12 wymieniono przykładowe przysporzenia, których wystąpienie wiąże się z powstaniem przychodu. Przykładowe przysporzenia wymienione w art. 12 updop, nie stanowią katalogu zamkniętego, o czym świadczy użyte w treści tego przepisu sformułowanie „w szczególności”.

I tak, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 updop, przychodem jest w szczególności wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie.

Stanowiąc o wartości nieodpłatnych świadczeń, jako o przychodzie kształtującym podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, ustawodawca nie sprecyzował bliżej tego, co należy rozumieć przez nieodpłatne świadczenia, ograniczając się jedynie do wskazania sposobu i kryteriów ustalania ich wartości.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 6 updop, wartość świadczeń w naturze, w tym nieodpłatnych świadczeń, ustala się:

1.jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;

2.jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;

3.jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu – w wysokości równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu;

4.w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.

W świetle powyższych przepisów, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych, stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do nawiązania stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe.

Jak wcześniej wskazano, ustawodawca nie sprecyzował, co należy rozumieć pod pojęciem „świadczenie nieodpłatne”, a więc w celu zdefiniowania tego pojęcia pomocne jest odwołanie do wykładni gramatycznej, a także poglądów orzecznictwa i doktryny. Zgodnie z pojęciem słownikowym odpłacać to „oddawać komuś coś w zamian”, odpłatny natomiast to „taki, za który się płaci, wymagający zapłacenia, zwrot kosztów” (Nowy słownik języka polskiego PWN, Warszawa 2002). W orzecznictwie natomiast ugruntował się pogląd, iż przez nieodpłatne świadczenie rozumieć należy takie zdarzenia prawne i gospodarcze, dotyczące działalności gospodarczej, których skutkiem jest świadczenie nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku osoby prawnej, mające konkretny wymiar finansowy.

Tym samym, podstawową cechą świadczenia nieodpłatnego jest brak zobowiązania otrzymującego takie świadczenie do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Innymi słowy świadczenie uzyskiwane przez podatnika w sytuacji, gdy spełniający świadczenie uzyskuje albo ma uzyskać od podatnika w przyszłości wzajemnie jakieś inne przysporzenie majątkowe, nie ma charakteru nieodpłatnego. Przychód ze świadczeń nieodpłatnych powstanie natomiast zawsze wtedy, gdy podatnik otrzyma rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw, bez obowiązku świadczenia wzajemnego.

Spółka wyznaczona została jako zakład, do którego kierowane są osoby skazane wyrokami sądu karnego na karę ograniczenia wolności. W oparciu o powyższe uregulowanie, do Spółki kierowane są osoby z zasądzonym wyrokiem do prac społecznie użytecznych i pracują nieodpłatnie przy prostych pracach fizycznych. Obowiązkiem Spółki jest zorganizowanie stanowiska pracy oraz nadzorowanie przebiegu prac skazanych.

Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że w sytuacji, o której mowa we wniosku, nieodpłatna praca osób pozbawionych wolności na rzecz Wnioskodawcy nie stanowi nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu przepisów updop.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznaczyć należy, że zgodnie z art. 123a § 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny wykonawczy (Dz. U. z 2021 r. poz. 53 ze zm.; dalej: „Kkw”):

Stosownie do art. 123a § 2 Kkw:

W myśl art. 56 § 1-2 Kkw:

Przechodząc na grunt ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm.; dalej: „updop”) wskazać należy, że nie zawiera ona definicji przychodu, natomiast w art. 12 wymieniono przykładowe przysporzenia, których wystąpienie wiąże się z powstaniem przychodu. Przykładowe przysporzenia wymienione w art. 12 updop nie stanowią katalogu zamkniętego, o czym świadczy użyte w treści tego przepisu sformułowanie „w szczególności”.

I tak, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 updop:

Stanowiąc o wartości nieodpłatnych świadczeń, jako o przychodzie kształtującym podstawę opodatkowania podatkiem dochodowym, ustawodawca nie sprecyzował bliżej tego, co należy rozumieć przez nieodpłatne świadczenia, ograniczając się jedynie do wskazania sposobu i kryteriów ustalania ich wartości.

Zgodnie z przepisem art. 12 ust. 6 updop:

W świetle powyższych przepisów, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych, stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do nawiązania stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe.

Jak wcześniej wskazano, ustawodawca nie sprecyzował, co należy rozumieć pod pojęciem „świadczenie nieodpłatne”, a więc w celu zdefiniowania tego pojęcia pomocne jest odwołanie do wykładni gramatycznej, a także poglądów orzecznictwa i doktryny. Zgodnie z pojęciem słownikowym odpłacać to „oddawać komuś coś w zamian”, odpłatny natomiast to „taki, za który się płaci, wymagający zapłacenia, zwrot kosztów” (Nowy słownik języka polskiego PWN, Warszawa 2002). W orzecznictwie natomiast ugruntował się pogląd, że przez nieodpłatne świadczenie rozumieć należy takie zdarzenia prawne i gospodarcze, dotyczące działalności gospodarczej, których skutkiem jest świadczenie nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku osoby prawnej, mające konkretny wymiar finansowy.

Tym samym, podstawową cechą świadczenia nieodpłatnego jest brak zobowiązania otrzymującego takie świadczenie do wykonania jakiegokolwiek świadczenia wzajemnego. Innymi słowy świadczenie uzyskiwane przez podatnika w sytuacji, gdy spełniający świadczenie uzyskuje albo ma uzyskać od podatnika w przyszłości wzajemnie jakieś inne przysporzenie majątkowe, nie ma charakteru nieodpłatnego. Przychód ze świadczeń nieodpłatnych powstanie natomiast zawsze wtedy, gdy podatnik otrzyma rzeczy lub prawa, bądź inne świadczenia lub też możliwość korzystania z rzeczy lub praw, bez obowiązku świadczenia wzajemnego.

Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 1 czerwca 2010 r. w sprawie podmiotów, w których jest wykonywana kara ograniczenia wolności oraz praca społecznie użyteczna, Spółka wyznaczona została jako zakład, w którym osoby skazane będą wykonywać pracę fizyczną. W oparciu o powyższe uregulowanie, do Spółki kierowane są osoby z zasądzonym wyrokiem zobowiązującym ich do wykonywania prac społecznie użytecznych, które pracują nieodpłatnie przy prostych pracach fizycznych. Obowiązkiem Spółki jest zorganizowanie stanowiska pracy oraz nadzorowanie przebiegu prac osób skazanych.

Biorąc pod uwagę przytoczony stan prawny oraz opis sprawy przedstawiony we wniosku, w ocenie tut. Organu, skoro Wnioskodawca jest podmiotem wyznaczonym jako zakład, w którym osoby skazane będą wykonywać pracę fizyczną, w tym konkretnym przypadku praca osób skazanych wyrokami sądów nie będzie stanowić w Spółce nieodpłatnego świadczenia.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

·Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.). Aby interpretacja mogła pełnić funkcję ochronną: Państwa sytuacja musi być zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i muszą się Państwo zastosować do interpretacji.

·Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w  ... . Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2022 r. poz. 329 ze zm., dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

·w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

·w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a i art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 ze zm.).