Interpretacja indywidualna po wyroku sądu

– stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo:

1)ponownie rozpatruję sprawę Państwa wniosku z 28 lipca 2021 r., o wydanie interpretacji indywidualnej – uwzględniam przy tym wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 21 czerwca 2022 r. sygn. akt I SA/Po 1068/21 oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego z 13 czerwca 2025 r.sygn. akt II FSK 1209/22;

2)stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

28 lipca 2021 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, który dotyczył podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy składki na Fundusz Pomocowy odprowadzane przez Wnioskodawcę w latach 2016 - 2020 na rzecz Systemu Ochrony stanowią dla Banku koszt uzyskania przychodu.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego

Wnioskodawca - (dalej: „Wnioskodawca” lub „Bank”) jest podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. Niniejszy wniosek dotyczy możliwości zaliczania przez Bank do kosztów uzyskania przychodów opisanych poniżej wydatków Banku. Wnioskodawca jest jednym z banków spółdzielczych, które w dniu (…) r. podpisały „…” (dalej: „Umowa”). Umowa została zawarta na podstawie przepisów ustawy z dnia 7 grudnia 2000 r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających (dalej: „Ustawa”). Umowa stanowi „umowę systemu ochrony” w rozumieniu art. 22b ust. 1 Ustawy, zgodnie z którym banki zrzeszające lub banki spółdzielcze lub bank zrzeszający oraz zrzeszone z nim banki spółdzielcze mogą utworzyć system ochrony na podstawie umowy systemu ochrony. Banki, które utworzyły system ochrony, są jego uczestnikami. Uczestnikami systemu ochrony są również banki zrzeszające i banki spółdzielcze, które przystąpią do systemu ochrony po jego utworzeniu. Na podstawie Umowy został utworzony, z udziałem Banku (jako jednego z Uczestników), „system ochrony” w rozumieniu przepisów Ustawy (system ochrony utworzony na mocy Umowy zwany jest dalej „Systemem Ochrony”). System Ochrony został utworzony dla realizacji celu określonego w przepisie art. 22a ust. 1 Ustawy, zgodnie z którym, celem funkcjonowania systemu ochrony jest zapewnienie płynności i wypłacalności każdego jego uczestnika na zasadach określonych w ustawie i w umowie systemu ochrony, w szczególności przez udzielanie pożyczek, gwarancji i poręczeń na warunkach określonych w umowie systemu ochrony. Preambuła Umowy określa cele utworzenia Systemu Ochrony w następujący sposób: „(…)”.

Jednym z Uczestników, który utworzył System Ochrony jest (…) jest bankiem zrzeszającym zrzeszenia Spółdzielcza Grupa Bankowa (SGB), do którego to zrzeszenia należy Bank. Zgodnie z „(…)”, który stanowi integralną część Umowy, jednym z warunków które musi spełnić każdy bank spółdzielczy przystępujący do Systemu Ochrony jest podpisanie z A. (jako Bankiem Zrzeszającym) Umowy Zrzeszenia (tzn. przystąpienie do zrzeszenia SGB). Przepisy Ustawy oraz zapisy Umowy zobowiązują Bank z tytułu uczestnictwa w Systemie Ochrony do ponoszenia różnego rodzaju wydatków, w tym wydatków na fundusz pomocowy utworzony zgodnie z przepisem art. 22g Ustawy. Przepis ten stanowi, że w banku zrzeszającym albo jednostce zarządzającej tworzy się fundusz pomocowy w celu zapewnienia środków na finansowanie zadań systemu ochrony w zakresie pomocy finansowej dla uczestników systemu ochrony mającej na celu poprawę ich wypłacalności i zapobieżenie upadłości. Zgodnie z ust. 2 tego przepisu fundusz pomocowy jest tworzony z wpłat uczestników systemu ochrony wnoszonych kwartalnie w wysokości i na zasadach określonych w umowie systemu ochrony, a także z innych źródeł przewidzianych w tej umowie. Zgodnie z ust. 3 i 3a omawianego przepisu Ustawy wpłata dokonywana przez uczestnika systemu ochrony na fundusz pomocowy nie może być niższa niż wysokość obniżki składki, o której mowa w art. 286 ust. 1 ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji (Dz. U. z 2020 r. poz. 842), wynikająca z różnicy pomiędzy składką wyliczoną dla banku będącego uczestnikiem systemu ochrony oraz oszacowaną wielkością składki, w przypadku gdy bank ten nie uczestniczyłby w systemie ochrony, a Bankowy Fundusz Gwarancyjny przedstawia uczestnikom systemu ochrony wyliczoną różnicę, o której mowa w ust. 3. Informacja ta jest przekazywana do wiadomości uczestnika systemu ochrony oraz organu zarządzającego systemem ochrony. Fundusz pomocowy w rozumieniu przepisów Ustawy, utworzony w ramach Systemu Ochrony, zwany jest dalej: „Funduszem Pomocowym”.

Szczegółowe zapisy dotyczące Funduszu Pomocowego zawarte są w „(…)” (zwanym dalej: „Regulaminem”). Regulamin stanowi integralną część Umowy. Z zapisów Regulaminu wynika m.in., że:

1.Fundusz Pomocowy składa się z (...);

2.źródłem tworzenia Funduszu Pomocowego w części składkowej są składki wnoszone w tym celu przez Uczestników (w tym Bank) do Spółdzielni (tzn. do spółdzielni zarządzającej Systemem Ochrony);

3.część składkowa oraz część dodatkowa Funduszu Pomocowego nie podlegają zwrotowi.

Ponadto Regulamin określa szczegółowe zasady ustalania wysokości i uiszczania składki na część składkową Funduszu Pomocowego (zwanej dalej: „Składką”). Bank dokonuje wyliczenia kwoty Składki oraz jej zapłaty w sposób zgodny z przepisami Ustawy oraz zapisami Umowy (w tym Regulaminu). Bank ponosił koszty składki na fundusz pomocowy w poszczególnych latach: 2016 – (…) złotych, 2017 - (…) złotych, 2018 – (…) złotych, 2019 – (…) złotych, 2020 – (…) złotych, razem: (…) złotych. Koszty te zostały w całości zapłacone. Bank w żadnym roku nie zaliczył tych kosztów do kosztów uzyskania przychodu.

Pytanie

Czy składki na Fundusz Pomocowy odprowadzane przez Wnioskodawcę w latach 2016 - 2020 na rzecz Systemu Ochrony stanowią dla Banku koszt uzyskania przychodu?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy, składki na Fundusz Pomocowy odprowadzone przez Wnioskodawcę w latach 2016 -2020 na rzecz Systemu Ochrony stanowią dla Banku koszt uzyskania przychodu. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r., poz. 1800), koszty ponoszone przez podatników stanowią dla nich koszt uzyskania przychodów w przypadku łącznego spełnienia następujących dwóch warunków:

1.koszt został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

2.koszt nie został wymieniony w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. w przepisie obejmującym katalog kosztów niestanowiących kosztu uzyskania przychodu.

Powyższe warunki spełnione są w przypadku kosztów Składek, których dotyczy niniejszy wniosek, ponieważ obowiązek dokonywania wpłat na „fundusz pomocowy” przez banki spółdzielcze należące do „systemu ochrony” w rozumieniu Ustawy wynika jednoznacznie z art. 22g Ustawy. Dokonywanie wpłat Składki jest zatem ustawowym obowiązkiem Banku, będącym konsekwencją uczestnictwa Banku w Systemie Ochrony. Wobec powyższego, istnieje bezpośredni związek pomiędzy ponoszeniem kosztu Składek a korzyściami uzyskiwanymi przez Bank w związku z uczestnictwem w Systemie Ochrony, określonymi m.in. w art. 22a ust. 1 Ustawy oraz preambule Umowy. Nie ulega zatem wątpliwości, że wynikający z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych warunek związku z przychodami Banku jest w przypadku kosztu Składek spełniony. Dodatkowym argumentem przemawiającym za uznaniem, że istnieje związek pomiędzy ponoszeniem przez Bank kosztu Składek a uzyskiwanymi przez Bank przychodami jest fakt, że uczestnictwo Banku w Systemie Ochrony warunkuje dalszą przynależność Banku do zrzeszenia SGB. Zgodnie bowiem z art. 22b ust. 12 Ustawy, w zrzeszeniu, w którym został utworzony system ochrony do którego przystąpił bank zrzeszający, dotychczasowa umowa zrzeszenia w odniesieniu do banków, które nie przystąpiły do systemu ochrony, wygasa w terminie 36 miesięcy od dnia zawarcia umowy systemu ochrony. Bank uzyskuje w związku z przynależnością do zrzeszenia korzyść w postaci wsparcia uzyskiwanego od banku zrzeszającego w zakresie opisanym w art. 19 ust. 2 Ustawy. Gdyby Bank nie przystąpił do Systemu Ochrony i w konsekwencji przestał być członkiem zrzeszenia SGB, w praktyce najprawdopodobniej okazałoby się, że - w związku z koniecznością ponoszenia kosztów samodzielnej realizacji przez Bank czynności wykonywanych obecnie na rzecz Banku przez Bank zrzeszający - Bank nie mógłby się utrzymać na rynku. Dodatkowo wskazać należy, że składki nie zostały wymienione w żadnym z punktów przepisu art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Dodatkowym argumentem potwierdzającym prawidłowość stanowiska Banku jest fakt, że ustawodawca, wprowadzając do Ustawy przepisy o „funduszach pomocowych”, jednoznacznie wyartykułował swoją wolę, by wszelkie wpłaty na te fundusze stanowiły dla banków spółdzielczych koszty uzyskania przychodów. W uzasadnieniu do projektu ustawy o zmianie ustawy o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających oraz niektórych innych ustaw (Druk Sejmowy Sejmu RP VII kadencji nr 3150, pkt 2, s. 11) znajduje się bowiem następujące stwierdzenie: „Fundusz pomocowy, z którego środki przeznaczane będą na finansowanie zadań systemu ochrony w zakresie pomocy finansowej dla uczestników systemu ochrony mającej na celu poprawę ich wypłacalności i zapobieżenie upadłości będzie tworzony z wpłat uczestników systemu ochrony, którzy te wpłaty będą uznawać jako koszt uzyskania przychodu (...)”. Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za w pełni uzasadnione.

Interpretacja indywidualna

W dniu 12 października 2021 r. rozpatrzyłem Państwa wniosek i wydałem interpretację indywidualną Znak: 0111-KDIB1-2.4010.363.2021.1.SK, w której uznałem Państwa stanowisko za nieprawidłowe.

Interpretację doręczono Państwu 13 października 2021 r.

Skarga na interpretację indywidualną

Pismem z 12 listopada 2021 r., które wpłynęło do organu 16 listopada 2021 r. wnieśli Państwo skargę na tę interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu.

Formułując zarzuty skargi, wnieśli Państwo o uchylenie zaskarżonej interpretacji oraz zasądzenie na Państwa rzecz kosztów postępowania sądowego.

Pismem z 15 grudnia 2021 r. Znak: 0111-KDIB1-2.4010.363.2021.3.SK udzieliłem odpowiedzi na Państwa skargę.

Postępowanie przed sądem administracyjnym

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną – wyrokiem z 21 czerwca 2022 r., sygn. akt I SA/Po 1068/21.

Organ wniósł skargę kasacyjną od tego wyroku do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie – wyrokiem z 13 czerwca 2025 r. sygn. akt II FSK 1209/22, oddalił skargę kasacyjną organu.

Wyrok, który uchylił interpretację indywidualną stał się prawomocny od 13 czerwca 2025 r. i wpłynął do mnie 19 sierpnia 2025r.

Ponowne rozpatrzenie wniosku – wykonanie wyroku

Zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.):

Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie organy, których działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia, a także sądy, chyba że przepisy prawa uległy zmianie.

Wykonuję obowiązek, który wynika z tego przepisu, tj.:

  -  uwzględniam ocenę prawną i wskazania dotyczące postępowania, które wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w oraz Naczelny Sąd Administracyjny w ww. wyrokach;

  -  ponownie rozpatruję Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej – stwierdzam, że stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Odstępuję od uzasadnienia prawnego tej oceny.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

-   Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

-   Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n Ordynacji podatkowej nie stosuje się, jeśli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej jest elementem czynności, które są przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

-   Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

-   w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

-   w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.).

Podstawą prawną dla odstąpienia od uzasadnienia interpretacji jest art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej.