Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

shutterstock
Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe - Interpretacja - null

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna - stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

29 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek z tego samego dnia o wydanie interpretacji indywidualnej. Uzupełnili go Państwo - w odpowiedzi na wezwanie - pismem z 4 września 2025 r. (wpływ tego samego dnia). Treść wniosku jest następująca:

Opis zdarzenia przyszłego

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w Polsce, podlegającą w Polsce obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wnioskodawca jest udziałowcem A. sp. z o.o. (dalej jako: „Spółka Dzielona”).

Głównym obszarem działalności Spółki Dzielonej jest działalność pożyczkowa. W tym zakresie, Spółka Dzielona pozyskuje finansowanie, celem wykorzystywania go w celu udzielania pożyczek obrotowych i inwestycyjnych. (…).

Dodatkowo, Spółka Dzielona zajmuje się szeroko rozumianą działalnością IT, polegającą na dostarczaniu usług informatycznych wspierających systemy płatnicze, ze szczególnym naciskiem na testowanie, bezpieczeństwo oraz zapewnienie zgodności z międzynarodowymi standardami, (…). (…).

Z uwagi na powyższe, w Spółce Dzielonej funkcjonują dwa odrębne działy, tj. dział pożyczkowy (dalej: „Dział Pożyczkowy”) oraz dział IT (dalej: „Dział IT”), które wyodrębnione zostały w strukturze Spółki Dzielonej uchwałą Zarządu Spółki Dzielonej.

Dział pożyczkowy

Dział Pożyczkowy wyodrębniony został w ramach struktur Spółki na podstawie Uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników A. sp. z o.o. z dnia (…) r., gdzie w strukturze wyodrębnione zostały Działy Pożyczkowy oraz Dział IT.

Na podstawie Uchwały Zarządu Spółki Dzielonej z dnia (…) r. w sprawie obsady kluczowych stanowisk w Spółce i wyznaczenia zakresów przypisanych im zadań do Działu Pożyczkowego przypisana jest 1 osoba - Prezes, który wykonuje de facto działalność Pożyczkową Spółki, w tym przyjmuje zlecenia i negocjuje warunki kolejnych transz kredytu, uruchamia transze pożyczek, wyszukuje nowych klientów, w tym zleca analizę ich zdolności kredytowej (tzw. scoring), zatwierdza udzielenie pożyczek, jak również obsługuje zobowiązania pożyczkowe Spółki.

Do Działu Pożyczkowego przypisane są również aktywa rzeczowe (tj. telefon, komputer oraz odpowiednia część wynajmowanej powierzchni biurowej).

Do Działu Pożyczkowego przypisane są konta księgowe, które pozwalają na alokację do Działu Pożyczkowego odpowiednich przychodów i kosztów z nim związanych.

Do Działu Pożyczkowego przypisane zostaną wszystkie umowy pożyczkowe zarówno, w przypadku których Spółka działa jako pożyczkodawca, jak i w stosunku do których działa jako pożyczkobiorca. Obecnie zawartych umów pożyczkowych jest (…), z czego (…) jest aktywnych.

Do Działu Pożyczkowego przypisane są również należności i zobowiązania związane z działalnością pożyczkową Spółki.

Do działalności pożyczkowej przypisana jest dedykowana tej działalności strona internetowa (…).

Do Działu Pożyczkowego Spółka przypisuje zgodnie z przyjętym kluczem alokacji (również proporcjonalnie) wydatki wspólne, związane z ogólną działalnością Spółki. Tym samym, w odniesieniu do Działu Pożyczkowego możliwe jest stworzenie odrębnego bilansu/rachunku zysków i strat.

Dział Pożyczkowy posiada własny rachunek bankowy, w wyniku czego wpływy i wydatki związane z działalnością Działu Pożyczkowego odbywają się z zastosowaniem dedykowanego rachunku bankowego, w tym przykładowo wynagrodzenie Prezesa czy też opłacenia kosztów odsetkowych.

Niezależnie od planowanego podziału przez wydzielenie, dla Działu Pożyczkowego obsługa księgowa, administracyjna, płacowo-kadrowa będzie prowadzona przez podmiot trzeci (na zasadzie outsourcingu), tak jak jest to prowadzone w chwili obecnej.

Dział IT

Dział IT jest obecnie wyodrębniony w ramach struktur Spółki, co wynika z Uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników A. sp. z o.o. z dnia (…) r., gdzie w strukturze wyodrębnione zostały Działy Pożyczkowy oraz Dział IT.

Na podstawie Uchwały Zarządu Spółki Dzielonej z dnia (…) r. w sprawie obsady kluczowych stanowisk w Spółce i wyznaczenia zakresów przypisanych im zadań do Działu IT przypisane są 3 osoby (kontraktorzy), wykonujące swoje obowiązki na podstawie umowy zawartej ze Spółką, których zadaniem jest wykonywanie usług w zakresie tworzenia i rozwoju systemów IT. Działem IT kieruje menedżer, którego zadaniem jest nadzorowanie prac wspomnianych powyżej osób (kontraktorów) i odpowiada za relacje (zlecenia) z klientami Działu IT.

Do Działu IT przypisane są umowy związane ze świadczeniem powyższych usług oraz z drugiej strony - zobowiązania z nimi związane czy umowy wynajmu sprzętu komputerowego, telefonicznego.

Do Działu IT przypisane są konta księgowe, które pozwalają na alokację do Działu IT odpowiednich przychodów i kosztów z nim związanych.

Do Działu IT przypisane są odpowiednie należności i zobowiązań stricte związane z działalnością IT Spółki.

Do działalności IT przypisana jest dedykowana tej działalności strona internetowa (…).

Do Działu IT Spółka przypisuje, zgodnie z przyjętym kluczem alokacji (również proporcjonalnie), wydatki wspólne związane z ogólną działalnością Spółki. Tym samym, w odniesieniu do Działu IT możliwe jest stworzenie odrębnego bilansu/rachunku zysków i strat.

Dział IT posiada własny rachunek bankowy, w wyniku czego wpływy i wydatki związane z działalnością Działu IT odbywają się z zastosowaniem dedykowanego rachunku bankowego, w tym przykładowo wynagrodzenie wypłacone kontraktorom, opłacenia kosztów wynajmu sprzętu komputerowego.

Niezależnie od planowanego podziału przez wydzielenie, dla Działu IT obsługa księgowa, administracyjna, płacowo-kadrowa będzie prowadzona przez podmiot trzeci (na zasadzie outsourcingu), tak jak jest to prowadzone w chwili obecnej.

Spółka wynajmuje powierzchnię biurową niezbędną do realizacji działalności prowadzonej przez oba działy Spółki.

Planowany jest podział Spółki Dzielonej, który przeprowadzony zostanie w sposób przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.), tj. podział przez wydzielenie (dalej: „Podział”). Podział ten będzie polegał na przeniesieniu Działu Pożyczkowego na podmiot przejmujący. Z kolei Dział IT pozostanie w Spółce Dzielonej.

W związku z planowanym Podziałem pomiędzy zarządem Spółki Dzielonej oraz zarządem Spółki Przejmującej uzgodniony został plan podziału.

Zgodnie z uzgodnionym planem podziału, w związku z Podziałem, spółka przejmująca przydzieli wyłącznie Wnioskodawcy udziały w wartości emisyjnej odpowiadającej wartości rynkowej majątku Spółki Dzielonej (Działu Pożyczkowego), który otrzyma spółka przejmującą. Równocześnie, wskutek Podziału dojdzie do unicestwienie udziałów dotychczas posiadanych przez Wnioskodawcę w Spółce Dzielonej i w ten sposób, drugi udziałowiec, któremu spółka przejmująca nie przydzieli udziałów w ramach Podziału, pozostanie jedynym udziałowcem Spółki Dzielonej.

Udziały w Spółce Dzielonej zostały zarówno nabyte w drodze transakcje kupna-sprzedaży, jak i objęte przez Wnioskodawcę w drodze wniesienia wkładu pieniężnego.

Decyzja o Podziale wynika z uwarunkowań biznesowych. Podział ma na celu wydzielenie ze Spółki Dzielonej Działu Pożyczkowego i pozostawienie wyłącznie Działu IT. Przedmiotowe wynika z konieczności dostosowania struktury Spółki Dzielonej, uwzględniający rozejście dotychczasowych udziałowców Spółki Dzielonej.

W ocenie Wnioskodawcy, przyjąć zatem należy, iż Podział zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a głównym ani jednym z głównych celów przeprowadzenia transakcji nie będzie osiągnięcie korzyści podatkowej czy też uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Przy czym, zastosowanie art. 12 ust. 13 i 14 ustawy CIT nie jest przedmiotem niniejszego wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego (a zatem ocena czy Podział zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych).

Wnioskodawca przyjmie dla celów podatkowych wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez Spółkę Przejmującą nie wyższej niż wartość udziałów w Spółce Dzielonej, jaka była przyjęta przez Wnioskodawcę dla celów podatkowych przed podziałem, tj. przyjmie dla celów podatkowych historyczną wartość wydatków na nabycie/objęcie udziałów Spółki Dzielonej, z uwagi na fakt, że całość jej udziałów w Spółce Dzielonej będzie unicestwiona w wyniku Podziału.

Całość składników majątkowych przyjmowanych przez Spółkę Przejmującą w wyniku Podziału zostanie przypisana do działalności prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Końcowo, w wyniku przeprowadzonego Podziału, zarówno Dział Pożyczkowy, jak i Dział IT będą funkcjonowały w sposób nieprzerwany w dotychczasowym zakresie działalności w ramach odpowiednio spółki przejmującej, jak i Spółki Dzielonej, tj. spółka przejmująca jako nabywca ZCP zamierza kontynuować działalność w zakresie udzielania pożyczek, prowadzonej dotychczas przez Spółkę Dzieloną (na podstawie umów, które przejdą w ramach z ZCP, jak również nowych umów), zaś Spółka Dzielona będzie dalej prowadzić działalność w zakresie wsparcia IT.

W uzupełnieniu wniosku z 4 września 2025 r. wskazali Państwo ponadto, że:

1. Na dzień podziału przez wydzielenie, zarówno Dział Pożyczkowy, jak i Dział IT będą wyodrębnione na płaszczyźnie funkcjonalnej, tj. będą stanowić niezależne przedsiębiorstwa samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Wyodrębnienie funkcjonalne oznacza w tym przypadku, że każda z działalności została wyposażona w odrębne, odpowiednio przypisane składniki materialne i niematerialne, zaplecze techniczne, organizacyjne oraz zasoby ludzkie, umowy B2B z kontrahentami niezbędne do prowadzenia aktywności gospodarczej, które umożliwiają samodzielne i niezależne wykonywanie przypisanych funkcji gospodarczych.

W szczególności Dział Pożyczkowy obejmować będzie elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych i będzie posiadać zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy, a co za tym idzie umożliwiać Spółce Przejmującej kontynuowanie działalności pożyczkowej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa (tj. obsługiwania spłat pożyczek, pozyskiwanie finansowania w celu udzielenia nowych pożyczek, negocjowanie umów pożyczkowych i zmian do nich, prowadzenie korespondencji tak z pożyczkodawcami, jak i pożyczkobiorcami, rozliczania kwot otrzymywanych spłat pożyczek).

Z kolei Dział IT obejmować będzie elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych i będzie posiadać zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy, a co za tym idzie umożliwiać Spółce Dzielonej kontynuowanie działalności informatycznej w ramach dotychczas działającego przedsiębiorstwa (tj. (…)).

Wszystko powyższe oznacza, iż Spółka Przejmująca zostanie wyposażona we wszystkie składniki majątkowe i niemajątkowe umożliwiające samodzielne realizowanie zadań gospodarczych w ramach działalności pożyczkowej oraz w Spółce Dzielonej pozostaną wszystkie składniki majątkowe i niemajątkowe umożliwiające samodzielne realizowanie zadań gospodarczych w ramach działalności informatycznej.

2. Spółka Przejmująca, która przejmie Dział Pożyczkowy, będzie kontynuowała dotychczasową działalność (…) Spółki w zakresie Działu Pożyczkowego wyłącznie w oparciu o nabyte składniki bez konieczności angażowania innych składników lub podejmowania dodatkowych działań, przy czym Spółka Przejmująca posiada powierzchnię biurową (użytkowaną na podstawie umowy najmu).

3. W wyniku planowanego przeniesienia Działu Pożyczkowego, nie nastąpi przejęcie pracowników przez Spółkę Przejmującą w trybie art. 231 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 277 ze zm.).

4. W ramach Działu Pożyczkowego przejdą:

wyposażenie biurowe (w tym m.in. biurko, telefon, komputer);

środki pieniężne na rachunku bankowym przypisane do Działu Pożyczkowego;

należności z zawartych umów pożyczkowych (udzielonych);

zobowiązania z zawartych umów pożyczkowych (otrzymanych);

prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów pożyczkowych;

prawa i obowiązki z zawartych umów scoringowych oraz

licencje na programy komputerowe.

5. W ramach Działu IT pozostaną:

wyposażenie biurowe, w tym biurko, telefon, komputer wynikające z zawartych umów najmu, oraz umowa najmu powierzchni biurowej;

środki pieniężne na rachunku bankowym przypisane do Działu IT;

należności z zawartych umów informatycznych;

prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów na świadczenie usług informatycznych;

prawa i obowiązki z zawartych kontaktów B2B;

licencje na programy komputerowe oraz

udziały w spółce C. sp. z o.o.

Dodatkowo, w uzupełnieniu wniosku wyjaśnili Państwo rozbieżności w opisie sprawy i własnym stanowisku poprzez wskazanie, że w sposób prawidłowy przedstawiony został opis zdarzenie przyszłego, zgodnie z którym: „Zgodnie z uzgodnionym planem podziału, w związku z Podziałem spółka przejmująca przydzieli wyłącznie Wnioskodawcy udziały w wartości emisyjnej odpowiadającej wartości rynkowej majątku Spółki Dzielonej (Działu Pożyczkowego), który otrzyma spółka przejmującą. Równocześnie, wskutek Podziału dojdzie do unicestwienie udziałów dotychczas posiadanych przez Wnioskodawcę w Spółce Dzielonej i w ten sposób, drugi udziałowiec, któremu spółka przejmująca nie przydzieli udziałów w ramach Podziału, pozostanie jedynym udziałowcem Spółki Dzielonej”. Natomiast zmianie ulec powinno własne stanowisko w sprawie, w następujący sposób: „Niezależnie, Wnioskodawca wskazać pragnie, iż w specyficznej sytuacji Podziału, akcje Spółki przejmującej przydzielone zostaną wyłączenie Wnioskodawcy z uwagi na rozejście się udziałowców i w wyniku Podziału, drugi udziałowiec pozostanie jedynym wspólnikiem Spółki Dzielonej. Udziały dotychczas posiadane przez Wnioskodawcę w Spółce Dzielonej ulegną unicestwieniu w wyniku Podziału”.

Pytania

1. Czy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, stanowiący Dział Pożyczkowy, który zostanie wydzielony w wyniku podziału przez wydzielenie do Spółki Przejmującej, stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy CIT?

2. Czy zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, stanowiący Dział IT, który pozostanie w Spółce Dzielonej, stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy CIT?

3. Czy Podział przez wydzielenie, zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, nie będzie czynnością skutkującą powstaniem przychodu po stronie Wnioskodawcy, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT w zw. z art. 4a pkt 4 ustawy CIT?

4. Czy Podział przez wydzielenie, zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, nie będzie czynnością skutkującą powstaniem przychodu po stronie Wnioskodawcy, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8ba w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy CIT?

Państwa stanowisko w sprawie

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. Zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań stanowiący Dział Pożyczkowy, który zostanie wydzielony w wyniku podziału przez wydzielenie do Spółki Przejmującej, stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 278 ze zm., dalej: „ustawa CIT”).

2. Zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań stanowiący Dział IT, który pozostanie w Spółce Dzielonej, stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy CIT.

3. Podział przez wydzielenie, zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, nie będzie czynnością skutkującą powstaniem przychodu po stronie Wnioskodawcy, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT w zw. z art. 4a pkt 4 ustawy CIT.

4. Podział przez wydzielenie, zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, nie będzie czynnością skutkującą powstaniem przychodu po stronie Wnioskodawcy, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8ba w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy CIT.

Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytań nr 1 i 2

Zgodnie z art. 4a pkt 4 ustawy CIT, przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa (dalej: „ZCP”) rozumie się organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

(…)

Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w zasadzie racjonalności ustawodawcy oraz zaufania do państwa i stanowionego przez nie prawa. Potwierdzeniem takiego podejścia jest przykładowo interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 marca 2018 r. (Znak: 0111-KDIB2-1.4510.20.2018.1.JP), w której organ podatkowy, odstępując od uzasadnienia, podzielił stanowisko podatnika, zgodnie z którym „Na podstawie powyższych definicji, z art. 4a pkt 4 ustawy o PDOP i art. 2 pkt 27e ustawy o VAT, w doktrynie prawa podatkowego, jak i orzecznictwie sądów administracyjnych wskazuje się zespół przesłanek, których łączne spełnienie implikuje uznanie danych składników majątku za zorganizowaną część przedsiębiorstwa zarówno na gruncie przepisów o podatkach dochodowych, jak i podatku od wartości dodanej”.

W świetle powołanych przepisów należy wyodrębnić następujące przesłanki, po spełnieniu których określony zespół składników stanowi ZCP:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań;

zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych oraz

zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

ZCP stanowi zatem pewien zespół (kompleks) przedmiotów materialnych i niematerialnych, powiązanych ze sobą funkcjonalnie, o określonym stopniu organizacji i służący prowadzeniu działalności gospodarczej.

Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w wydawanych interpretacjach (potwierdzonym również ugruntowanym orzecznictwem sądów administracyjnych), dla określenia czy dany zespół składników tworzy ZCP szczególną uwagę trzeba zwrócić na trzy zasadnicze kryteria, które formułują warunki wyodrębnienia organizacyjnego, finansowego i funkcjonalnego ZCP, przesądzając o wyodrębnieniu zespołu składników majątkowych w istniejącym przedsiębiorstwie.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że ZCP nie jest sumą poszczególnych „niepowiązanych ze sobą” składników, przy pomocy których w przyszłości można będzie prowadzić działalność, lecz jest zorganizowanym zespołem tych składników, które pozostają wobec siebie w ścisłej organizacyjnej relacji. Ponadto, wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że ZCP ma swoje faktyczne/rzeczywiste miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako np. dział, wydział, oddział, pion czy departament. Dla celów dowodowych istotne jest również, czy wyodrębnienie organizacyjne jest uzewnętrznione w istniejących w danym podmiocie dokumentach, np. regulaminie, uchwale zarządu, wewnętrznych dokumentach IT/HR etc.

W zakresie wyodrębnienia finansowego, w orzecznictwie i doktrynie przyjmuje się, iż nie oznacza ono koniecznie samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do ZCP. Ponadto, pomocniczym kryterium świadczącym o wyodrębnieniu finansowym jest możliwość sporządzenia bilansu oraz rachunków i strat w odniesieniu do działalności danego zespołu składników materialnych i niematerialnych.

Ponadto, w świetle przytoczonych kryteriów, stanowiących o istnieniu ZCP, zespół majątkowy stanowiący ZCP winien być wyodrębniony funkcjonalnie. Oznacza to, że musi tworzyć zespół składników przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo realizujące te zadania, w sposób samodzielny (niezależny). Kryterium wyodrębnienia funkcjonalnego ZCP sprowadza się zatem w praktyce do ustalenia czy jako odrębna całość jest ona w stanie samodzielnie funkcjonować na rynku, już od momentu jej wyodrębnienia - przy czym przyjmuje się, że nie wszystkie funkcje wsparcia finansowego, administracyjnego, kadrowego (stanowiącego tzw. back-office) muszą znaleźć się w ramach ZCP. W praktyce przedsiębiorstw bowiem, powszechnym jest tzw. outsourcing funkcji wewnętrznych do wyspecjalizowanych zewnętrznych podmiotów zajmujących się poszczególnymi funkcjami typu back-office i tym samym, w przypadku ZCP przedmiotowe rozwiązanie jest również dopuszczalne.

a. Istnienie składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań

Zgodnie z utrwalonym podejściem organów podatkowych i sądów administracyjnych, składniki materialne i niematerialne tworzą ZCP wówczas, gdy pozostają w takich relacjach, które pozwalają stwierdzić, że nie mamy do czynienia z przypadkowym zbiorem składników. W tym zakresie za ZCP nie może zostać uznany dowolny zbiór składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa, ale zbiór ten musi stanowić wyodrębniony organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespół tych składników, który będzie zdolny do bycia samodzielnym przedsiębiorstwem.

Takie podejście znajduje potwierdzenie m.in. w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 26 stycznia 2016 r. (sygn. akt I SA/Wr 1823/15), w którym Sąd uznał, że: „(..) aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako ZCP, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym. Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki, będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole (wyszczególnienie Wnioskodawcy), a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego”.

Powyższe znajduje także potwierdzenie w praktyce organów podatkowych, w tym m.in. w interpretacjach indywidualnych Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 stycznia 2024 r. (Znak: 0114-KDIP1-1.4012.725.2023.1.AWY), z 8 września 2023 r. (Znak: 0114-KDIP1-1.4012. 390.2023.5.AKA) czy też z 9 czerwca 2022 r. (Znak: 0113-KDIPT1-2.4012.227.2022.1.KT).

Co istotne i często podkreślane w orzecznictwie sądów administracyjnych, ZCP, rozumiana jako zespół składników materialnych i niematerialnych, powinna istnieć w ramach już istniejącego przedsiębiorstwa, a nie kształtować się dopiero po wyodrębnieniu zespołu składników materialnych i niematerialnych z tego przedsiębiorstwa. Przykładowo, Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 10 stycznia 2017 r. (sygn. akt II FSK 2991/15) dotyczącym podatku dochodowego od osób fizycznych uznał, że: „Zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest więc dowolnym zbiorem składników majątkowych (materialnych i niematerialnych) wchodzących w skład przedsiębiorstwa, ale wyodrębnionym organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie zespołem tych składników, zdolnym do bycia oddzielnym przedsiębiorstwem, samodzielnie realizującym określone zadania gospodarcze. Podkreślić należy, że z art. 5a pkt 4 Ustawy o PIT wynika, wyodrębnienie musi istnieć już w ramach istniejącego przedsiębiorstwa, a nie dopiero kształtować się po „wyprowadzeniu” w jakikolwiek sposób zespołu składników materialnych i niematerialnych z tego przedsiębiorstwa”.

Stanowisko to jest akceptowane także w praktyce organów podatkowych (tak przykładowo m.in.: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 8 września 2023 r., Znak: 0114-KDIP1-1.4012.390.2023.5.AKA lub z 6 czerwca 2017 r., Znak: 0114-KDIP2-1.4010. 29.2017.1.JF).

Oprócz istnienia określonych relacji pomiędzy składnikami materialnymi i niematerialnymi, definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w części odnoszącej się do zakresu elementów tworzących ZCP, wymaga, aby w skład tego zbioru elementów wchodziły również zobowiązania.

Zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych, przedmiotem transferu nie muszą być wszystkie zobowiązania związane z wydzielanym ZCP, ale przynajmniej niektóre z nich. Stanowisko takie zaprezentował przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 maja 2011 r. (sygn. akt II FSK 2222/09), w którym Sąd uznał, że definicja ZCP zawarta w ustawie o CIT nie wymaga, aby dla uznania zespołu składników za ZCP, w jego skład musiały wchodzić wszystkie zobowiązania związane z wydzielaną częścią przedsiębiorstwa. Podobnie uznał m.in.: Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 26 stycznia 2016 r. (sygn. akt I SA/Wr 1823/15), Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 26 marca 2015 r. (sygn. akt III SA/Wa 2743/14).

Stanowisko tożsame z powyższym prezentują także organy podatkowe - tak m.in.: interpretacja indywidualna z 6 lipca 2018 r. (Znak: 0111-KDIB1-2.4010.171.2018.2.AK).

Dział Pożyczkowy

Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego, Dział Pożyczkowy spełnia definicję uznania za ZCP w zakresie pierwszej przesłanki, tj. istnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych.

Do Działu Pożyczkowego przypisana jest 1 osoba - Prezes, który wykonuje de facto działalność Pożyczkową Spółki, w tym przyjmuje zlecenia i negocjuje warunki kolejnych transz kredytu, uruchamia transze pożyczek, wyszukuje nowych klientów, w tym zleca analizę ich zdolności kredytowej (tzw. scoring), zatwierdza udzielenie pożyczek, jak również obsługuje zobowiązania pożyczkowe Spółki.

Do Działu Pożyczkowego przypisane zostaną wszystkie umowy pożyczkowe zarówno, w przypadku których Spółka działa jako pożyczkodawca, jak i w stosunku do których działa jako pożyczkobiorca. Obecnie zawartych umów pożyczkowych jest 30. Do Działu Pożyczkowego przypisane są należności i zobowiązania związane z działalnością pożyczkową Spółki.

Do Działu Pożyczkowego przypisane są również aktywa rzeczowe (telefon, komputer oraz odpowiednia część wynajmowanej powierzchni biurowej).

Co istotne, Dział Pożyczkowy jako zespół składników materialnych i niematerialnych funkcjonuje obecnie w ramach istniejącego przedsiębiorstwa Spółki.

Dlatego też, biorąc pod uwagę powyższe - w ocenie Wnioskodawcy - Dział Pożyczkowy spełnia przewidziane w przepisach ustawy VAT (winno być: „CIT”) uznania go za ZCP w zakresie istnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań w rozumieniu tych przepisów.

Dział IT

W ocenie Wnioskodawcy, Dział IT spełnia definicję uznania za ZCP w zakresie pierwszej przesłanki, tj. istnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych.

Do Działu IT przypisane są 3 osoby (kontraktorzy) wykonujące swoje obowiązki na podstawie umowy zawartej ze Spółką, których zadaniem jest wykonywanie usług w zakresie tworzenia i rozwoju systemów IT.

Działem IT kieruje menedżer, którego zadaniem jest nadzorowanie prac wspomnianych powyżej osób (kontraktorów) i odpowiada za relacje (zlecenia) z klientami Działu IT.

Do Działu IT przypisane są umowy związane ze świadczeniem powyższych usług oraz z drugiej strony - zobowiązania z nimi związane czy umowy wynajmu sprzętu komputerowego, telefonicznego.

Do Działu IT przypisane są odpowiednie należności i zobowiązań stricte związane z działalnością IT Spółki.

Co istotne Dział IT jako zespół składników materialnych i niematerialnych funkcjonuje obecnie w ramach istniejącego przedsiębiorstwa Spółki.

Dlatego też, biorąc pod uwagę powyższe - w ocenie Wnioskodawcy - Dział IT spełnia przewidziane w przepisach ustawy CIT przesłanki uznania go za ZCP w zakresie istnienia zespołu składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań w rozumieniu tych przepisów.

b. Wyodrębnienie organizacyjne

Dla możliwości uznania zespołu składników majątkowych za ZCP istotne jest również, aby zespół ten pozostawał wyodrębniony w ramach dotychczasowego przedsiębiorstwa podatnika.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa występuje w strukturze organizacyjnej podatnika, przy czym ocena ta musi być dokonywana według podstawowego kryterium, tj. ustalenia jaką rolę składniki majątkowe i związane z nimi prawa materialne odgrywały w funkcjonowaniu dotychczasowego przedsiębiorstwa (na ile stanowiły wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

W świetle powyższego, wyodrębnienie organizacyjne powinno przejawiać się w tym, że zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna mieć określone miejsce w strukturze organizacyjnej danego przedsiębiorstwa, co nie musi być równoznaczne z wyodrębnieniem prawnym. Takie stanowisko zaprezentował m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 10 marca 2016 r. (sygn. akt III SA/Wa 456/15), w którym Sąd stwierdził, że: „Wyodrębnienie organizacyjne oznacza zazwyczaj wyodrębnienie części majątku przedsiębiorstwa (wraz ze składnikami nie-materialnymi) w strukturze organizacyjnej całego podmiotu. Takie wyodrębnienie może przybrać formę np. oddziału, biura, zakładu, wydziału, departamentu, działu (wyszczególnienie Wnioskodawcy). Jednocześnie, należy uznać, że nawet w przypadku, gdy fakt wyodrębnienia składników nie wynika z żadnych zapisów zawartych w dokumentach konstytuujących dany podmiot lub też regulujących jego funkcjonowanie, a takie wyodrębnienie w praktyce jest dostrzegalne i ono, chociaż nie ma oparcia w dokumentach podatnika, faktycznie istnieje - możemy mieć do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa”.

Analogiczne stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 26 października 2020 r. (Znak: 0114-KDIP2-2.4010.209.2020.1.JG), w której przyznał rację podatnikowi, który argumentował, że „wyodrębnienie organizacyjne, o którym mowa w art. 4a pkt 4 Ustawy o CIT, nie musi być rozumiane jako wyodrębnienie formalno-prawne, np. jako wydzielony w danym podmiocie oddział, wydział lub inna jednostka organizacyjna. Żaden przepis prawa podatkowego nie przewiduje takiego wymogu. Do stwierdzenia wydzielenia organizacyjnego zorganizowanej części przedsiębiorstwa wystarczające powinno być (…) jej wyodrębnienie faktyczne i materialne - polegające na odrębnym określeniu przedmiotu jej działalności i przypisaniu do niej składników majątkowych pozwalających na jego realizowanie, tak, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła funkcjonować samodzielnie, niezależnie od pozostałych części przedsiębiorstwa”.

Do analogicznych wniosków doszedł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 14 listopada 2019 r. (sygn. akt II FSK 24/18), w którym stwierdził, że „oczywiście zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa może być np. zakład, wydział lub oddział przedsiębiorstwa (np. oddział przedsiębiorstwa sporządzający bilans) spełniający wszystkie warunki przewidziane w art. 5a pkt 4 Ustawy o PIT. Mamy tu bowiem do czynienia z wyodrębnieniem organizacyjnym (oddział) oraz finansowym (samodzielne sporządzenie bilansu). Dodać warto, że tego rodzaju zorganizowana część przedsiębiorstwa może zaciągać, posiadać i regulować swoje zobowiązania”.

Podobnie wskazał również Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 27 lutego 2020 r. (Znak: 0111-KDIB3-2.4012.41.2020.2.MD), w której uznał, że „wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział, itp.”.

Dział Pożyczkowy

Mając na uwadze powyższe - w ocenie Wnioskodawcy - Dział Pożyczkowy został faktycznie wyodrębniony organizacyjnie na podstawie uchwały Zarządu Spółki Dzielonej i spełnia zatem przedmiotową przesłankę.

Jednocześnie, istotnym czynnikiem świadczącym o wyodrębnieniu organizacyjnym jest przypisanie osoby Prezesa wchodzącego w skład Działu Pożyczkowego oraz przypisanie składników materialnych i niematerialnych.

Dział IT

Podobnie - w ocenie Wnioskodawcy - Dział IT został faktycznie wyodrębniony organizacyjnie na podstawie uchwały Zarządu Spółki Dzielonej i spełnia zatem przedmiotową przesłankę.

Jednocześnie, istotnym czynnikiem świadczącym o wyodrębnieniu organizacyjnym jest przypisanie 3 osób (kontraktorów) wykonujących swoje obowiązki na podstawie umów zawartych ze Spółką, w tym menedżera nadzorującego prace kontraktorów, dedykowanych do wykonywania zadań przypisanych Działu IT.

c. Wyodrębnienie finansowe

W odniesieniu do przesłanki wyodrębnienia finansowego wskazuje się, że wyodrębnienie finansowe cechuje się możliwością przypisania do konkretnego ZCP ponoszonych kosztów i osiąganych przychodów, a także zobowiązań przypisanych do ZCP i należności przysługujących przedsiębiorstwu w związku z działalnością prowadzoną przez ZCP. Istotna jest również możliwość sporządzenia bilansu oraz rachunku zysków i strat, których przedmiotem jest działalność danego zespołu składników majątkowych mających stanowić ZCP.

W tym kontekście, zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 20 stycznia 2017 r. (sygn. akt II FSK 2463/16), „wyodrębnienie finansowe nie oznacza bowiem samodzielności finansowej, lecz sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa”.

Analogicznie organy podatkowe, w odniesieniu do spełnienia warunku wyodrębnienia finansowego, w wydawanych interpretacjach indywidualnych często podkreślają, że: „wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa”. Stanowisko takie zostało zaprezentowane m.in. przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 9 sierpnia 2023 r. (Znak: 0111-KDIB3- 3.4012.207.2023.2.AW).

Dział Pożyczkowy

Niniejszym, na wyodrębnienie finansowe Działu Pożyczkowego wskazuje możliwość przypisania przychodów i kosztów związanych z funkcjonowaniem tego działu.

Za wyodrębnieniem finansowym przemawia także fakt, że - na wewnętrzne potrzeby Spółki - możliwe jest sporządzenie odrębnego rachunku zysków i strat.

Co również istotne, wyodrębnienie finansowe potwierdza także posiadanie przez Dział Pożyczkowy odrębnego rachunku bankowego.

Mając na uwadze powyższe, w szczególności z uwagi na fakt przyporządkowania przychodów i kosztów, a także należności i zobowiązań do Działu Pożyczkowego - w ocenie Wnioskodawcy - Dział Pożyczkowy spełnia przesłankę wyodrębnienia finansowego.

Dział IT

Podobnie - zdaniem Wnioskodawcy - na wyodrębnienie finansowe Działu IT wskazuje możliwość przypisania przychodów i kosztów związanych z funkcjonowaniem tego działu.

Za wyodrębnieniem finansowym przemawia także fakt, że - na wewnętrzne potrzeby Spółki - możliwe jest sporządzenie odrębnego rachunku zysków i strat.

Co również istotne, wyodrębnienie finansowe potwierdza także posiadanie przez Dział IT odrębnego rachunku bankowego.

Mając na uwadze powyższe, w szczególności z uwagi na fakt przyporządkowania przychodów i kosztów, a także należności i zobowiązań do Działu IT - w ocenie Wnioskodawcy - Dział IT spełnia przesłankę wyodrębnienia finansowego.

d. Wyodrębnienie funkcjonalne (niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze)

Zgodnie z definicją podatkową ZCP, składniki majątkowe tworzące ZCP muszą umożliwiać podatnikowi realizację określonych zadań gospodarczych (prowadzenie działalności gospodarczej w określonym zakresie).

W tym względzie organy podatkowe prezentują jednolite stanowisko, zgodnie z którym wyodrębnienie funkcjonalne powinno być rozumiane jako przeznaczenie zespołu do realizacji określonych zadań gospodarczych. Innymi słowy, ZCP musi obejmować elementy niezbędne do samodzielnego wykonywania działań gospodarczych, które realizuje w strukturze przedsiębiorstwa.

ZCP musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania na rynku jako samodzielny podmiot gospodarczy.

W interpretacji indywidualnej z 31 lipca 2023 r. (Znak: 0112-KDIL3.4012.298.2023.6.EW) wskazano: „oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjne i funkcjonalnie całość). Wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie”.

W zakresie analizy tej przesłanki, w praktyce wskazuje się, że aby zespół składników majątkowych mógł zostać uznany za ZCP, musi on posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład ZCP muszą zatem umożliwiać nabywcy tego zespołu składników majątkowych podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Jak wskazują organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, możliwość podjęcia samodzielnej działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa nie musi być pełna. W tym zakresie podkreśla się, że aby zespół składników mógł zostać uznany za samodzielne przedsiębiorstwo, nie musi on bezpośrednio dysponować wszystkimi elementami związanymi z prowadzoną działalnością gospodarczą. Przedsiębiorstwo takie może dodatkowo korzystać z usług zewnętrznych, bez potrzeby posiadania wszystkich składników majątkowych na własność.

W tym kontekście, należy wskazać przykładowo na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 10 marca 2016 r. (sygn. akt I SA/Gl 954/15), w którym Sąd uznał, że: „brak w przedsiębiorstwie wewnętrznych działów (np. obsługujących jego zadania kadrowe, informatyczne i finansowe) nie pozbawia tegoż przedsiębiorstwa możliwości realizacji określonych zadań gospodarczych”, a także interpretację Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 13 października 2020 r. (Znak: 0112-KDIL3.4012.533.2020.1.LS), w której organ ten wskazał, że: „Istotą przedsiębiorstwa, jako zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych, jest bowiem prowadzenie działalności gospodarczej, poprzez realizację określonych zadań gospodarczych, które mogą być wykonywane bez wewnętrznych działów obsługi kadrowej, informatycznej i finansowej przedsiębiorstwa, które to zadania mogą być przedmiotem obsługi dokonywanej przez firmy zewnętrzne (outsourcing). Usługi te bowiem jako niematerialne, nie decydują o realizacji przez przedsiębiorstwo jego zadań gospodarczych, lecz wspomagają jedynie jego funkcjonowania jako podmiotu gospodarczego”. Dodatkowo w interpretacji tej organ zaaprobował stanowisko wnioskodawcy, zgodnie z którym: „spełniona zostanie przesłanka wyodrębnienia funkcjonalnego. W ocenie Wnioskodawcy, bez znaczenia jest przy tym, że w momencie wydzielenia do Pionu Holdingu, jako podmiotu odpowiedzialnego za obsługę IT całej grupy zostanie przypisana całość sprzętu IT i oprogramowania należącego do Spółki”.

Z kolei, w interpretacji z 10 czerwca 2020 r. (Znak: 114-KDIP2-2.4010.63.2020.12.PP/RK), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że: „jak wskazał NSA, definicja zawarta w art. 4a pkt 4 Ustawy o CIT nie wymaga, aby zespół składników, o którym w niej mowa, obejmował wszelkie elementy obsługi funkcjonowania przedsiębiorstwa, gdyż zawęża ona pojęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa do składników materialnych i niematerialnych pozwalających na realizację określonych zadań gospodarczych, jako niezależne przedsiębiorstwo. Brak w przedsiębiorstwie wewnętrznych działów obsługujących jego zadania kadrowe czy informatyczne nie pozbawia tegoż przedsiębiorstwa możliwości realizacji określonych zadań gospodarczych. Ponadto trzeba wskazać, że istotą przedsiębiorstwa, jako zorganizowanego zespołu składników niematerialnych i materialnych, jest prowadzenie działalności gospodarczej poprzez realizację określonych zadań gospodarczych. Mogą być one wykonywane bez wewnętrznych działów obsługi kadrowej, informatycznej i finansowej przedsiębiorstwa, które to zadania, jak trafnie podniósł sąd I instancji, mogą być przedmiotem obsługi dokonywanej przez firmy zewnętrzne (outsourcing). Usługi te jako niematerialne, nie decydują o realizacji przez przedsiębiorstwo jego zadań gospodarczych, lecz wspomagają jedynie jego funkcjonowanie jako podmiotu gospodarczego (tak: Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 23 marca 2013 r., sygn. akt II FSK 1643/2010)”.

Dział Pożyczkowy

Mając na uwadze powyższe - w ocenie Wnioskodawcy - Dział Pożyczkowy spełnia warunek wyodrębnienia funkcjonalnego przez przypisanie mu działań gospodarczych w formie niezależnego przedsiębiorstwa. Jego działalność jest bowiem realizowana przy wykorzystaniu przypisanych do nich składników majątkowych i niemajątkowych, przy jednoczesnym zaangażowaniu Prezesa Spółki, który odpowiada za działalność pożyczkową Spółki. W konsekwencji, uznać należy, że Dział Pożyczkowy ma zdolność samodzielnego wykonywania zadań gospodarczych w zakresie zaciągania i udzielania pożyczek.

Dział IT

W ocenie Wnioskodawcy, Dział IT spełnia warunek wyodrębnienia funkcjonalnego przez przypisanie mu działań gospodarczych w formie niezależnego przedsiębiorstwa. Działalność Działu IT jest bowiem realizowana przy wykorzystaniu przypisanych do niego składników majątkowych i niemajątkowych, przy jednoczesnym zaangażowaniu alokowanego personelu. W konsekwencji - w ocenie Wnioskodawcy - Dział IT ma zdolność samodzielnego wykonywania zadań gospodarczych w zakresie świadczenia usług informatycznych.

W konsekwencji, zdaniem Wnioskodawcy, zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań, wydzielony do Spółki Przejmującej (Dział Pożyczkowy), jak również pozostający w Spółce Dzielonej (Dział IT), należy uznać za zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4 pkt 4a ustawy CIT.

Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania nr 3

Pytanie oznaczone w niniejszym wniosku nr 3 dotyczy analizy i interpretacji art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT w kontekście możliwości zastosowania tej regulacji do przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego, natomiast pytanie oznaczone nr 4 dotyczy analizy zdarzenia przyszłego w zakresie regulacji z art. 12 ust. 1 pkt 8ba oraz art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy CIT.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT, przychodem wspólnika spółki dzielonej jest ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału wartość emisyjna udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej przydzielonych udziałowcowi (akcjonariuszowi) spółki dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Dodatkowo do ustalenia wartości przychodu, na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT, stosować należy odpowiednio art. 14 ust. 2 ustawy CIT.

Zgodnie z art. 4a pkt 16a ustawy CIT, wartość emisyjna udziałów (akcji) oznacza cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).

Powyższa regulacja wprowadza zasadę, zgodnie z którą w przypadku podziału spółki kapitałowej przez wydzielenie, dla udziałowca spółki dzielonej, powstaje przychód w wysokości wartości emisyjnej udziałów spółki przejmującej (ustalonej na dzień poprzedzający dzień podziału) przydzielonych temu udziałowcowi. Przepis ten wskazuje jednak, że przychód ten powstaje jedynie w przypadku, gdy majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce dzielonej nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Innymi słowy, przychód określony w art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT nie powstanie po stronie udziałowca spółki podlegającej podziałowi przez wydzielenie, jeżeli zarówno majątek wydzielany, jak i pozostający w spółce dzielonej stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu ustawy CIT, która definiuje to pojęcia w art. 4a pkt 4 ustawy CIT (tj. Dział Pożyczkowy i Dział IT).

Niezależnie Wnioskodawca wskazuje, iż w specyficznej sytuacji Podziału, akcje Spółki przejmującej przydzielone zostaną wyłączenie Wnioskodawcy z uwagi na rozejście się udziałowców i w wyniku Podziału, drugi udziałowiec pozostanie jedynym wspólnikiem Spółki Dzielonej. Udziały dotychczas posiadane przez Wnioskodawcę w Spółce Dzielonej ulegną unicestwieniu w wyniku Podziału.

Przenosząc powyższe na grunt analizowanego zdarzenia przyszłego - w ocenie Wnioskodawcy - po jego stronie mógłby powstać przychód w wysokości wskazanej w art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT, tj. w wysokości wartości emisyjnej przydzielonych mu udziałów Spółki Przejmującej, ustalonej na dzień poprzedzający dzień podziału, gdyby majątek wydzielany z Spółki Dzielonej do Spółki Przejmującej nie stanowił ZCP lub gdyby majątek pozostający w Spółce Dzielonej po podziale przez wydzielenie nie stanowił ZCP, w świetle art. 4a pkt 4 ustawy CIT.

W ocenie Wnioskodawcy, zarówno Dział Pożyczkowy, jak i Dział IT tworzą zorganizowane części przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy CIT. Stanowisko Wnioskodawcy w tym zakresie zostało przedstawione w uzasadnieniu do pytań oznaczonych w tym wniosku nr 1 i 2, które Wnioskodawca zadał w celu potwierdzenia, że zarówno zespół składników materialnych i niematerialnych w postaci Działu Pożyczkowego, wydzielanych do Spółki Przejmującej, jak i zespół składników materialnych i niematerialnych w postaci Działu IT, pozostający w Spółce Dzielonej, spełniają definicję ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy CIT.

W konsekwencji, po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód do opodatkowania, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT w wysokości wartości emisyjnej udziałów Spółki Przejmującej przydzielonych Wnioskodawcy w związku z transakcją. Przepis ten, w przypadku podziału przez wydzielenie, reguluje powstanie przychodu po stronie udziałowca spółki dzielonej jedynie w przypadku, gdy majątek wydzielany lub pozostający w spółce nie stanowią ZCP. Zatem po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód z tego tytułu w związku z opisanym we wniosku zdarzeniem przyszłym.

Podejście takie zostało potwierdzone na gruncie stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2022 r. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 10 czerwca 2022 r. (Znak: 0111-KDIB1-1.4010.633.2021.1.AW), w której organ wskazał, iż: Jak już wskazano powyżej, skoro zespół składników materialnych i niematerialnych przeniesiony do spółki kapitałowej (...) w postaci segmentu sprzedaży hurtowej, jak również pozostający w spółce dzielonej (...) będą stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa, to po stronie udziałowca spółki dzielonej (...) nie powstanie w świetle art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych przychód podatkowy”.

W związku z powyższym, Wnioskodawca wnosi o potwierdzenie prawidłowości przedstawionego stanowiska, że transakcja podziału Spółki Dzielonej przez wydzielenie, zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, nie będzie czynnością skutkującą powstaniem przychodu po stronie Wnioskodawcy, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8b w zw. z art. 4a pkt 4 ustawy CIT.

Uzasadnienie stanowiska w zakresie pytania nr 4

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy CIT, przychodami jest ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość emisyjna udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej przydzielonych wspólnikowi spółki przejmowanej lub dzielonej w następstwie łączenia lub podziału podmiotów, z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 8b.

Jak wskazano wyżej, przez wartość emisyjną rozumie się, zgodnie z art. 4a pkt 16a ustawy CIT, cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji).

Powołana wyżej regulacja art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy CIT została wprowadzona do ustawy z dniem 1 stycznia 2022 r. jako przepis szczególny, wskazujący w jakiej wysokości należy ustalić przychód po stronie wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej w następstwie łączenia lub podziału podmiotów. Zgodnie ze wskazanym przepisem, przychodem wspólnika spółki podlegającej podziałowi jest ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału wartość emisyjna udziałów (akcji) spółki przejmującej przydzielonych wspólnikowi spółki dzielonej. Przy czym, przepis ten należy analizować z zastrzeżeniem art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT.

Analiza obu powołanych wyżej przepisów prowadzi do konkluzji, że regulacje te pozostają zbieżne zarówno w zakresie kategorii podmiotów jakich dotyczą, jak i w zakresie kategorii przychodu (tj. wartości emisyjnej udziałów spółki przejmującej przydzielonych wspólnikowi/udziałowcowi spółki dzielonej). Niemniej jednak, przepisy te regulują powstanie ww. przychodu po stronie udziałowca spółki dzielonej w różnych okolicznościach. W ocenie Wnioskodawcy, powołana regulacja art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy CIT stanowi bowiem przepis szczególny, mający zastosowanie do transakcji podziału przez wydzielenie, w sytuacji, gdy nie zostanie spełniona dyspozycja art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT. Należy zatem przyjąć, że przepis ten dotyczy sytuacji, gdy w przypadku podziału przez wydzielenie, zarówno majątek wydzielany, jak i majątek pozostający w spółce dzielonej stanowią zorganizowane części przedsiębiorstwa w świetle ustawy CIT.

Ustawodawca przyjął zatem, że po stronie udziałowca spółki dzielonej powstanie przychód na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy CIT w sytuacji, gdy majątek wydzielany bądź pozostający w spółce dzielonej nie stanowią ZCP w świetle ustawy CIT, co nie oznacza, że w przypadku, gdy zarówno majątek wydzielany, jak i pozostający w spółce dzielonej stanowią ZCP, po stronie udziałowca tej spółki nie powstanie przychód. Zdaniem Wnioskodawcy, w takim wypadku, po stronie udziałowca Spółki dzielonej może powstać przychód do opodatkowania na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy CIT.

Przenosząc powyższe na grunt analizowanego zdarzenia przyszłego - w ocenie Wnioskodawcy - na skutek podziału Spółki Dzielonej przez wydzielenie, po stronie Wnioskodawcy może na gruncie art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy CIT powstać przychód w wysokości ustalonej na dzień poprzedzający dzień podziału wartości emisyjnej udziałów Spółki Przejmującej przydzielonych Wnioskodawcy, mając na uwadze, że zarówno Dział Pożyczkowy wydzielany do Spółki Przejmującej, jak i Dział IT pozostające w Spółce Dzielonej, spełniają, w ocenie Wnioskodawcy, definicję ZCP w świetle art. 4a pkt 4 ustawy CIT.

Równocześnie, w myśl art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy CIT, w przypadku połączenia lub podziału spółek, do przychodów nie zalicza się przychodu wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej stanowiącego wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną, o którym mowa w ust. 1 pkt 8ba, jeżeli:

a) udziały (akcje) w podmiocie przejmowanym lub dzielonym nie zostały nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów oraz

b) przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną, nie jest wyższa niż wartość udziałów (akcji) w spółce przejmowanej lub dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia lub podziału.

Wyżej powołany przepis jest regulacją bezpośrednio powiązaną z art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy CIT, co wynika explicite z jego treści i wskazuje on warunki, jakie muszą zostać spełnione, aby dla udziałowca spółki dzielonej, jeżeli części dzielone stanowią odrębne ZCP, nie powstał przychód określony w art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy.

Innymi słowy, ustawa CIT wskazuje w art. 12 ust. 4 pkt 12, że dla udziałowca spółki dzielonej nie powstaje przychód w wysokości wartości emisyjnej udziałów przydzielonych temu udziałowcowi przez spółkę przejmującą, jeżeli spełnione są wskazane w tym przepisie warunki. Na gruncie analizowanego zdarzenia przyszłego oznacza to, że transakcja podziału Spółki Dzielonej przez wydzielenie nie będzie skutkować powstaniem przychodu po stronie Wnioskodawcy w wysokości wartości emisyjnej udziałów Spółki Przejmującej, które zostaną przydzielone Wnioskodawcy na skutek transakcji, jeżeli zostaną spełnione wskazane wyżej warunki neutralności podatkowej tej transakcji. W ocenie Wnioskodawcy, oba te warunki, wskazane w treści art. 12 ust. 4 pkt 12 lit. a) oraz b) ustawy CIT, będą spełnione w odniesieniu do rozważanego zdarzenia przyszłego, co Wnioskodawca wykazuje poniżej.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że warunek z art. 12 ust. 4 pkt 12 lit. a) zostanie spełniony z uwagi na to, iż udziały w Spółce Dzielonej zostały zarówno nabyte w drodze transakcji kupna-sprzedaży, jak i objęte przez Wnioskodawcę w drodze wniesienia wkładu pieniężnego . W konsekwencji, nie ulega wątpliwości, że udziały w Spółce Dzielonej nie zostały przez Wnioskodawcę nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów.

Przechodząc do analizy drugiego warunku, od spełnienia którego zależy neutralność podatkowa rozważanego zdarzenia przyszłego, Wnioskodawca wskazuje, że również warunek z art. 12 ust. 4 pkt 12 lit. b ustawy CIT zostanie spełniony w analizowanej sprawie, tj. przyjęta przez Wnioskodawcę dla celów podatkowych wartość udziałów przydzielonych przez Spółkę przejmującą nie będzie wyższa niż wartość udziałów Spółki Dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez Wnioskodawcę dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do podziału Spółki Dzielonej.

Ratio legis analizowanej regulacji sprowadza się do bezpośredniego wskazania w przepisie ustawy CIT tzw. zasady kontynuacji wyceny majątku, mającej zastosowanie do udziałowca spółki przejmowanej lub dzielonej. Innymi słowy, analizowany przepis wprowadza zasadę, zgodnie z którą neutralność podatkowa podziału przez wydzielenie dla udziałowca spółki dzielonej, jest warunkowana tym, aby udziałowiec przyjął dla celów podatkowych wartość udziałów otrzymanych od spółki przejmującej, w wysokości nie wyższej niż historyczna, podatkowa wartość udziałów spółki dzielonej (w części w jakiej korespondują one z wartością majątku wydzielanego w ramach podziału przez wydzielenie). Oznacza to, że udziałowiec, chcąc skorzystać z neutralności podatkowej podziału przez wydzielenie, nie może dla celów podatkowych urealnić wartości udziałów spółki przejmującej, otrzymanych w związku z podziałem przez wydzielenie, do ich wartości rynkowej, lecz jest zobligowany do przyjęcia ich dla celów podatkowych po tej samej wartości, co udziały spółki dzielonej (w odpowiedniej proporcji). Ustawa CIT przewiduje zatem opodatkowanie podziału przez wydzielenie, w ramach którego udziałowiec dokona urealnienia wartości podatkowej udziałów.

Należy przy tym podkreślić, że wyżej opisana zasada kontynuacji wartości podatkowej udziałów otrzymanych na skutek podziału przez wydzielenie, która została explicite wprowadzona do ustawy o CIT na gruncie przepisu art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy CIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., znajduje odzwierciedlenie w innych przepisach ustawy CIT, która także w stanie prawnym obowiązującym przed wspomnianą nowelizacją regulowała kwestię ustalania wartości podatkowej udziałów otrzymanych przez udziałowca na skutek podziału przez wydzielenie wskazując, jak należy ustalić wysokości kosztów podatkowych w odniesieniu do udziałów nabytych przez udziałowca spółki dzielonej na skutek takiej transakcji.

W tym zakresie należy powołać treść art. 16 ust. 1 pkt 8c ustawy CIT, który wskazuje, że wydatki poniesione na nabycie lub objęcie udziałów w spółce dzielonej, stają się kosztem uzyskania przychodu na moment zbycia udziałów w spółce przejmującej. Można zatem stwierdzić, że przepis ten konstytuuje zasadę kontynuacji wyceny udziałów, co prowadzi do wniosku, że jeżeli podatnik będący udziałowcem spółki dzielonej, przyjmie dla celów podatkowych wartość udziałów spółki przejmującej otrzymanych na skutek podziału przez wydzielenie, w wartości wynikającej z zasad opisanych w tym przepisie (art. 16 ust. 1 pkt 8c ustawy CIT), to zostanie w takim wypadku spełniony warunek neutralności podziału przez wydzielenie dla udziałowca spółki dzielonej wskazany w art. 12 ust. 4 pkt 12 lit. b) ustawy CIT. Można w zasadzie stwierdzić, że warunek ten, będzie spełniony zawsze w przypadku prawidłowego ustalenia przez udziałowca spółki dzielonej wysokości kosztów podatkowych na zbyciu udziałów spółki przejmującej, tj. zgodnie z treścią art. 16 ust. 1 pkt 8c ustawy CIT.

Powołany przepis wskazuje przy tym szczegółowo zasady (sposoby) ustalenia wysokości kosztu podatkowego na transakcji zbycia udziałów spółki przejmującej, który jest ustalany w odmienny sposób w zależności od tego, w jaki sposób udziałowiec nabył bądź objął udziały spółki dzielonej. Odnosząc powyższe do analizowanego zdarzenia przyszłego, należy wskazać, że w odniesieniu do ustalenia wartości podatkowej udziałów Spółki Dzielonej, Wnioskodawca powinien zastosować regulację art. 16 ust. 1 pkt 8c lit. c) ustawy CIT, ponieważ nabył udziały Spółki Dzielonej w drodze kupna/objął udziały Spółki Dzielonej w drodze wkładu pieniężnego. Zgodnie ze wskazanym przepisem, dla udziałowca spółki dzielonej, w przypadku odpłatnego zbycia udziałów spółki przejmującej, nabytych na skutek podziału przez wydzielenie, kosztem uzyskania przychodów są wydatki poniesione na nabycie udziałów w spółce dzielonej, w takiej proporcji, w jakiej pozostaje wartość wydzielanej części majątku spółki dzielonej do wartości jej majątku bezpośrednio przed podziałem. Z kolei pozostała część kwoty tych wydatków stanowi koszt uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) spółki podzielonej przez wydzielenie.

Przy czym, zauważyć należy, iż w zdarzeniu przyszłym będącym przedmiotem zapytania, w specyficznej sytuacji Wnioskodawcy, w związku z wydzieleniem Działu Pożyczkowego do Spółki Dzielonej unicestwieniu ulegnie całość udziałów posiadanych dotychczas przez Wnioskodawcę w Spółce Dzielonej, natomiast drugi z dotychczasowych udziałowców Spółki Dzielonej zachowa wszystkie swoje udziały posiadane w Spółce Dzielonej. Wydzieleniu w ramach podziału ulegnie cały Dział Pożyczkowy, którego wartość odpowiada wartości emisyjnej przydzielonych Wnioskodawcy udziałów w Spółce Przejmującej, w związku z czym Wnioskodawca nie będzie już udziałowcem Spółki Dzielonej. Nie będzie zatem kwoty wydatków poniesionych na nabycie/objęcie udziałów w Spółce Dzielonej do przyporządkowania do części udziałów posiadanych w Spółce Dzielonej z uwagi na fakt, iż takie udziały po stronie Wnioskodawcy przestaną istnieć. Tym samym, pełna kwota wydatków poniesionych na nabycie/objecie udziałów w Spółce Dzielonej, stanowić będzie wartość podatkową przydzielonych przez Spółkę Przejmującą udziałów Wnioskodawcy.

Mając całość powyższych rozważań na uwadze, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że w odniesieniu do analizowanego zdarzenia przyszłego jednoznacznie wykazał, iż warunek z art. 12 ust. 4 pkt 12 lit. b) ustawy CIT będzie spełniony, a w konsekwencji po stronie Wnioskodawcy nie powstanie przychód w wysokości wartości emisyjnej udziałów Spółki Przejmującej przydzielonych Wnioskodawcy na skutek podziału Spółki Dzielonej przez wydzielenie.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie należy zaznaczyć, że pytania postawione przez Państwa we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyznaczają zakres przedmiotowy tego wniosku. W związku z powyższym, organ informuje, że wydana interpretacja dotyczy tylko sprawy będącej przedmiotem wniosku (Państwa zapytania). Zatem inne kwestie wynikające z opisu sprawy i Państwa własnego stanowiska w sprawie, nie objęte pytaniami, nie zostały rozpatrzone w niniejszej interpretacji.

Z opisu sprawy wynika, że Państwa Spółka jest jednym ze wspólników w polskiej spółce ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: „Spółka Dzielona”).

Głównym obszarem działalności Spółki Dzielonej jest działalność pożyczkowa. W tym zakresie, Spółka Dzielona pozyskuje finansowanie, celem wykorzystywania go w celu udzielania pożyczek obrotowych i inwestycyjnych. Dodatkowo, Spółka Dzielona zajmuje się szeroko rozumianą działalnością IT, polegającą na dostarczaniu usług informatycznych wspierających systemy płatnicze.

Z uwagi na powyższe, w Spółce Dzielonej funkcjonują dwa odrębne działy, tj. dział pożyczkowy (dalej: „Dział Pożyczkowy”) oraz dział IT (dalej: „Dział IT”), które wyodrębnione zostały w strukturze Spółki Dzielonej uchwałą Zarządu Spółki Dzielonej.

Planowany jest podział Spółki Dzielonej, który przeprowadzony zostanie w sposób przewidziany w art. 529 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 18 ze zm.), tj. podział przez wydzielenie (dalej: „Podział”). Podział ten będzie polegał na przeniesieniu Działu Pożyczkowego na podmiot przejmujący. Z kolei Dział IT pozostanie w Spółce Dzielonej. Zgodnie z uzgodnionym planem podziału, spółka przejmująca przydzieli wyłącznie Państwa Spółce udziały w wartości emisyjnej odpowiadającej wartości rynkowej majątku Spółki Dzielonej (Działu Pożyczkowego), który otrzyma spółka przejmującą. Równocześnie, wskutek Podziału dojdzie do unicestwienie udziałów dotychczas posiadanych przez Państwa Spółkę w Spółce Dzielonej i w ten sposób, drugi udziałowiec, któremu spółka przejmująca nie przydzieli udziałów w ramach Podziału, pozostanie jedynym udziałowcem Spółki Dzielonej.

Udziały w Spółce Dzielonej zostały nabyte w drodze transakcji kupna-sprzedaży oraz objęte przez Państwa Spółkę w drodze wniesienia wkładu pieniężnego.

Podział zostanie przeprowadzony z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a głównym ani jednym z głównych celów przeprowadzenia transakcji nie będzie osiągnięcie korzyści podatkowej czy też uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania.

Państwa Spółka przyjmie dla celów podatkowych wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą nie wyższej niż wartość udziałów w Spółce Dzielonej, jaka była przyjęta przez Państwa Spółkę dla celów podatkowych przed podziałem, tj. przyjmie dla celów podatkowych historyczną wartość wydatków na nabycie/objęcie udziałów Spółki Dzielonej, z uwagi na fakt, że całość jej udziałów w Spółce Dzielonej będzie unicestwiona w wyniku Podziału.

W pierwszej kolejności Państwa wątpliwości w zakresie pytania nr 1 i nr 2 dotyczą kwestii ustalenia czy zarówno wydzielany ze Spółki Dzielonej do spółki przejmującej Dział Pożyczkowy, jak i pozostający w Spółce Dzielonej Dział IT będą stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisu art. 4a pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 278 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”).

Odnosząc się do powyższego, wskazać należy, że zgodnie z art. 4a pkt 4 ustawy o CIT,

ilekroć w ustawie jest mowa o zorganizowanej części przedsiębiorstwa - oznacza to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Podstawowym wymogiem wynikającym z powyższego przepisu jest więc to, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa stanowiła zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązań). Kolejnym warunkiem jest wydzielenie tego zespołu w istniejącym przedsiębiorstwie. Wydzielenie to ma zachodzić na trzech płaszczyznach: organizacyjnej, finansowej i funkcjonalnej (przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych). Elementami zespołu składników materialnych i niematerialnych, stanowiących zorganizowaną część przedsiębiorstwa, powinny być w szczególności aktywa trwałe, obrotowe, a także czynnik ludzki, czyli kadra pracownicza.

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że zorganizowana część przedsiębiorstwa ma swoje miejsce w strukturze organizacyjnej podatnika jako dział, wydział, oddział itp. Przy czym, w doktrynie zwraca się uwagę, że organizacyjne wyodrębnienie powinno być dokonane na bazie statutu, regulaminu lub innego aktu o podobnym charakterze. Organizacyjny aspekt wyodrębnienia oznacza, że składniki tworzące „część przedsiębiorstwa” powinny posiadać cechę zorganizowania. Cecha ta powinna występować w „istniejącym przedsiębiorstwie”, a więc w ramach prowadzonej działalności i dotyczyć określonego zespołu składników tworzących część tego przedsiębiorstwa.

Wyodrębnienie finansowe najpełniej realizowane jest w przypadku zakładu lub oddziału osoby prawnej. Wyodrębnienie finansowe nie oznacza samodzielności finansowej, ale sytuację, w której przez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Natomiast wyodrębnienie funkcjonalne należy rozumieć jako przeznaczenie do realizacji określonych zadań gospodarczych. Zorganizowana część przedsiębiorstwa musi stanowić funkcjonalnie odrębną całość - obejmować elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych, którym służy w strukturze przedsiębiorstwa. Aby zatem część mienia przedsiębiorstwa mogła być uznana za jego zorganizowaną część, musi ona - obiektywnie oceniając - posiadać potencjalną zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy. Składniki majątkowe materialne i niematerialne wchodzące w skład zorganizowanej części przedsiębiorstwa muszą umożliwić Nabywcy podjęcie działalności gospodarczej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa.

Ponadto wymagane jest, aby zorganizowana część przedsiębiorstwa mogła stanowić potencjalnie niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze, których realizacji służy w istniejącym przedsiębiorstwie. Powyższe oznacza, że przez zorganizowaną część przedsiębiorstwa można rozumieć wyłącznie tę część przedsiębiorstwa, która jest przede wszystkim wyodrębniona organizacyjnie, ale także posiada wewnętrzną samodzielność finansową.

Zatem, aby w rozumieniu przepisów podatkowych, określony zespół składników majątkowych mógł zostać zakwalifikowany jako zorganizowana część przedsiębiorstwa, nie jest wystarczające jakiekolwiek zorganizowanie masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością niezbędną do samodzielnego funkcjonowania w obrocie gospodarczym.

Zorganizowaną część przedsiębiorstwa tworzą więc składniki będące we wzajemnych relacjach, takich, by można było mówić o nich jako o zespole, a nie o zbiorze przypadkowych elementów, których jedyną cechą wspólną jest własność jednego podmiotu gospodarczego.

Oznacza to, że zorganizowana część przedsiębiorstwa nie jest sumą poszczególnych składników, przy pomocy których będzie można prowadzić odrębny zakład, lecz zorganizowanym zespołem tych składników, przy czym punktem odniesienia jest tutaj rola, jaką składniki majątkowe odgrywają w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa (na ile stanowią w nim wyodrębnioną organizacyjnie i funkcjonalnie całość).

Przesłanki takiego wyodrębnienia są spełnione w sytuacji organizacyjnego wyodrębnienia w wewnętrznej strukturze przedsiębiorstwa oraz ewidencjonowania zdarzeń gospodarczych w sposób pozwalający na przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań związanych z tą częścią przedsiębiorstwa.

Jednocześnie, zorganizowana część przedsiębiorstwa powinna być gospodarczo samodzielna, zanim dojdzie do podziału. Zatem wydzielona jednostka jeszcze przed transakcją powinna uzyskać samodzielność gospodarczą i realizować ją w praktyce. Skutki prawne po stronie zbywcy nie powinny bowiem zależeć od zdarzeń przyszłych i niepewnych (samodzielne realizowanie zadań gospodarczych) powstałych już w innym podmiocie (u nabywcy).

Mając na uwadze powyższe, wskazać należy, że nie wystarczy zatem zorganizowanie jakiejkolwiek masy majątkowej, ale musi się ona odznaczać pełną odrębnością organizacyjną i finansową, z możliwością samodzielnego funkcjonowania w razie zaistnienia takiej potrzeby w obrocie gospodarczym. W przeciwnym razie nie można bowiem uznać, że dojdzie do powstania zespołu składników, które mogłyby stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Reasumując, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mamy do czynienia ze zorganizowaną częścią przedsiębiorstwa, jeżeli spełnione są łącznie następujące przesłanki:

istnieje zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania;

zespół ten jest organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie;

składniki te przeznaczone są do realizacji określonych zadań gospodarczych;

zespół tych składników mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące ww. zadania gospodarcze.

Brak zaistnienia którejkolwiek z omawianych powyżej przesłanek wyklucza uznanie zespołu składników majątkowych przedsiębiorstwa za jego zorganizowaną część w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

Ponadto, przy ocenie czy składniki majątku powinny być uznane za zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT, uwzględnić należy następujące okoliczności:

zamiar kontynuowania przez nabywcę działalności prowadzonej dotychczas przez zbywcę przy pomocy składników majątkowych będących przedmiotem transakcji oraz

faktyczną możliwość kontynuowania tej działalności w oparciu o składniki będące przedmiotem transakcji.

Wskazanej oceny należy dokonać na moment przeprowadzenia podziału. Tym samym, w przypadku, gdy konieczne dla kontynuowania działalności gospodarczej jest angażowanie przez nabywcę innych składników majątku, które nie są przedmiotem transakcji lub podejmowanie dodatkowych działań, brak jest możliwości stwierdzenia, że w danym przypadku zespół składników majątkowych stanowi przedsiębiorstwo lub zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Ad 1 i 2

Przedstawione we wniosku okoliczności wskazują, że zarówno wydzielany ze Spółki Dzielonej do spółki przejmującej Dział Pożyczkowy, jak i pozostający w Spółce Dzielonej Dział IT będą cechowały się wyodrębnieniem organizacyjnym, finansowym oraz funkcjonalnym i zarazem mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwa samodzielnie realizujące przypisane im zadania.

Za wyodrębnieniem organizacyjnym zespołu składników materialnych i niematerialnych składających się na Dział Pożyczkowy i Dział IT przemawia w pierwszej kolejności fakt formalnego wyodrębnienia. Jak wskazali Państwo w opisie zdarzenia przyszłego, na podstawie Uchwały Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników Spółki Dzielonej z dnia (…) r. w strukturze Spółki Dzielonej wyodrębnione zostały Działy Pożyczkowy oraz Dział IT.

Na podstawie Uchwały Zarządu Spółki Dzielonej z dnia (…) r. w sprawie obsady kluczowych stanowisk w Spółce i wyznaczenia zakresów przypisanych im zadań do Działu Pożyczkowego przypisana jest 1 osoba - Prezes, który wykonuje de facto działalność Pożyczkową Spółki, w tym przyjmuje zlecenia i negocjuje warunki kolejnych transz kredytu, uruchamia transze pożyczek, wyszukuje nowych klientów, w tym zleca analizę ich zdolności kredytowej (tzw. scoring), zatwierdza udzielenie pożyczek, jak również obsługuje zobowiązania pożyczkowe Spółki.

Natomiast do Działu IT przypisane są 3 osoby (kontraktorzy), wykonujące swoje obowiązki na podstawie umowy zawartej ze Spółką, których zadaniem jest wykonywanie usług w zakresie tworzenia i rozwoju systemów IT. Działem IT kieruje menedżer, którego zadaniem jest nadzorowanie prac wspomnianych powyżej osób (kontraktorów) i odpowiada za relacje (zlecenia) z klientami Działu IT.

Dodatkowo, każdy z ww. działów Spółki Dzielonej będzie funkcjonował w oparciu o wyodrębnione składniki materialne i niematerialne związane prowadzoną przez niego działalnością.

W ramach planowanego podziału przez wydzielenie na spółkę przejmującą przejdą następujące składniki majątkowe składające się na Dział Pożyczkowy:

a) wyposażenie biurowe (w tym m.in. biurko, telefon, komputer);

b) środki pieniężne na rachunku bankowym przypisane do Działu Pożyczkowego;

c) należności z zawartych umów pożyczkowych (udzielonych);

d) zobowiązania z zawartych umów pożyczkowych (otrzymanych);

e) prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów pożyczkowych;

 f) prawa i obowiązki z zawartych umów scoringowych oraz

g) licencje na programy komputerowe.

Natomiast w Spółce Dzielonej w ramach Działu IT pozostaną:

a) wyposażenie biurowe, w tym biurko, telefon, komputer wynikające z zawartych umów najmu, oraz umowa najmu powierzchni biurowej;

b) środki pieniężne na rachunku bankowym przypisane do Działu IT;

c) należności z zawartych umów informatycznych;

d) prawa i obowiązki wynikające z zawartych umów na świadczenie usług informatycznych;

e) prawa i obowiązki z zawartych kontaktów B2B;

 f) licencje na programy komputerowe oraz

g) udziały w spółce C. sp. z o.o.

Powyższe świadczy o tym, że zarówno Dział Pożyczkowy, jak i Dział IT mają swoje miejsce w strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa - są odrębne i przeznaczone do wykonywania odmiennego rodzaju działalności.

Opisany we wniosku zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na Dział Pożyczkowy oraz zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na Dział IT na dzień podziału będą również wyodrębnione finansowo w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki Dzielonej, bowiem, jak Państwo wskazali we wniosku, zarówno do Działu Pożyczkowego, jak i Działu IT przypisane są konta księgowe, które pozwalają na alokację do poszczególnych działów odpowiednich przychodów i kosztów z nimi związanych. Ponadto, Dział Pożyczkowy posiada własny rachunek bankowy, w wyniku czego wpływy i wydatki związane z działalnością Działu Pożyczkowego odbywają się z zastosowaniem dedykowanego rachunku bankowego, w tym przykładowo wynagrodzenie Prezesa czy też opłacenia kosztów odsetkowych. Również Dział IT posiada własny rachunek bankowy, w wyniku czego wpływy i wydatki związane z działalnością Działu IT odbywają się z zastosowaniem dedykowanego rachunku bankowego, w tym przykładowo wynagrodzenie wypłacone kontraktorom, opłacenia kosztów wynajmu sprzętu komputerowego.

Oprócz wyodrębnienia organizacyjnego i finansowego, opisane zespoły składników majątkowych tworzące Dział Pożyczkowy i Dział IT będą również wyodrębnione funkcjonalnie w istniejącym przedsiębiorstwie Spółki Dzielonej.

Jak wskazali Państwo w uzupełnieniu wniosku, Dział Pożyczkowy obejmować będzie elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych i będzie posiadać zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy, a co za tym idzie, umożliwiać spółce przejmującej kontynuowanie działalności pożyczkowej w ramach odrębnego przedsiębiorstwa (tj. obsługiwania spłat pożyczek, pozyskiwanie finansowania w celu udzielenia nowych pożyczek, negocjowanie umów pożyczkowych i zmian do nich, prowadzenie korespondencji tak z pożyczkodawcami, jak i pożyczkobiorcami, rozliczania kwot otrzymywanych spłat pożyczek).

Z kolei Dział IT obejmować będzie elementy niezbędne do samodzielnego prowadzenia działań gospodarczych i będzie posiadać zdolność do funkcjonowania jako samodzielny podmiot gospodarczy, a co za tym idzie umożliwiać Spółce Dzielonej kontynuowanie działalności informatycznej w ramach dotychczas działającego przedsiębiorstwa (tj. (…)).

Zatem, Spółka Przejmująca zostanie wyposażona we wszystkie składniki majątkowe i niemajątkowe umożliwiające samodzielne realizowanie zadań gospodarczych w ramach działalności pożyczkowej oraz w Spółce Dzielonej pozostaną wszystkie składniki majątkowe i niemajątkowe umożliwiające samodzielne realizowanie zadań gospodarczych w ramach działalności informatycznej.

Ponadto, spółka przejmująca, która przejmie Dział Pożyczkowy, będzie kontynuowała dotychczasową działalność Spółki Dzielonej w zakresie Działu Pożyczkowego wyłącznie w oparciu o nabyte składniki, bez konieczności angażowania innych składników lub podejmowania dodatkowych działań.

Mając powyższe na względzie, wskazać należy, że zarówno opisany zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na Dział Pożyczkowy, jak i opisany zespół składników materialnych i niematerialnych składających się na Dział IT będą cechowały się wyodrębnieniem organizacyjnym, finansowym oraz funkcjonalnym i zarazem na moment wydzielenia mogłyby stanowić niezależne przedsiębiorstwa samodzielnie realizujące przypisane im zadania. W konsekwencji ww. Działy będą stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa, o której mowa w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

W związku z tym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 nr 2 jest prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do Państwa wątpliwości w zakresie skutków podatkowych planowanego podziału przez wydzielenie dla Państwa jako wspólnika Spółki Dzielonej na gruncie ustawy o CIT (pytanie nr 3 i nr 4) na wstępie wskazać należy, że stosownie do postanowień art. 528 § 1 KSH,

spółkę kapitałową można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych.

Natomiast zgodnie z art. 529 § 1 pkt 4 KSH,

podział może być dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie).

Jest to jedyny podział, który nie skutkuje rozwiązaniem spółki dzielonej (art. 530 § 1 i § 2 KSH).

Celem podziału przez wydzielenie jest to, że spółka dzielona nie przestaje istnieć, a następuje jedynie przeniesienie części jej majątku na inny podmiot.

Zasady opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych przy podziale lub podziale przez wydzielenie regulują przepisy ustawy o CIT.

Stosownie do art. 7 ust. 1 ustawy o CIT,

przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód stanowiący sumę dochodu osiągniętego z zysków kapitałowych oraz dochodu osiągniętego z innych źródeł przychodów. W przypadkach, o których mowa w art. 21, art. 22 i art. 24b, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Jednocześnie, jak stanowi art. 7 ust. 2 ustawy o CIT,

dochodem ze źródła przychodów, z zastrzeżeniem art. 11c, art. 11i, art. 24a, art. 24b, art. 24ca, art. 24d i art. 24f, jest nadwyżka sumy przychodów uzyskanych z tego źródła przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy o CIT,

przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: ustalona na dzień poprzedzający dzień łączenia lub podziału wartość emisyjna udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej przydzielonych wspólnikowi spółki przejmowanej lub dzielonej w następstwie łączenia lub podziału podmiotów, z zastrzeżeniem pkt 8b.

Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT,

przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności: ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału wartość emisyjna udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej przydzielonych udziałowcowi (akcjonariuszowi) spółki dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie - majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa, przy czym przepis art. 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio.

W myśl art. 4a pkt 16a ustawy o CIT,

ilekroć w ustawie jest mowa o wartości emisyjnej udziałów (akcji) - oznacza to cenę, po jakiej obejmowane są udziały (akcje), określoną w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku - w innym dokumencie o podobnym charakterze, nie niższą od wartości rynkowej tych udziałów (akcji);

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT,

w przypadku połączenia lub podziału spółek, do przychodów nie zalicza się przychodu wspólnika spółki przejmowanej lub dzielonej stanowiącego wartość emisyjną udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną, o którym mowa w ust. 1 pkt 8ba, jeżeli:

a) udziały (akcje) w podmiocie przejmowanym lub dzielonym nie zostały nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów oraz

b) przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną, nie jest wyższa niż wartość udziałów (akcji) w spółce przejmowanej lub dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia lub podziału.

Odnosząc się do Państwa wątpliwości w zakresie skutków podatkowych planowanego podziału przez wydzielenie dla Państwa, jako wspólnika Spółki Dzielonej wskazać należy, że art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT należy analizować łącznie z art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy o CIT.

Zarówno w powyżej powołanym art. 12 ust. 1 pkt 8ba, jak i w art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT ustawodawca odwołał się do pojęcia „wartości emisyjnej”.

Należy zauważyć, że zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r., poz. 2105), wprowadzone zmiany miały na celu uszczelnienie systemu podatkowego m.in. poprzez zagwarantowanie neutralności dla tych czynności reorganizacyjnych, w których kontynuowana jest wycena restrukturyzowanego majątku. W uzasadnieniu tym wskazano bowiem, że:

W tym zakresie projekt przewiduje regulacje dotyczące reorganizacji podmiotów (w ramach wymiany udziałów, łączenia, podziału, aportu), w tym mającej charakter transgraniczny, poprzez uszczelnienie obecnie istniejących przepisów, tj. zapewnienie neutralności podatkowej restrukturyzacji w przypadku kontynuacji wyceny restrukturyzowanego majątku a w przypadku udziałów (akcji) zapewnienie tej neutralności dla pierwszej wymiany udziałów, łączenia lub podziału (str. 163 uzasadnienia).

Jak wynika z ww. cytatu, wymienione przez projektodawcę transakcje wymiany udziałów, łączenia i podziału od 1 stycznia 2022 r. mają być ograniczone co do ich neutralności podatkowej w podatku dochodowym w zakresie drugiej tego typu transakcji, w ramach której dochodzi do emisji udziałów lub akcji oraz w sytuacji, gdy nie zostanie zrealizowana zasada kontynuacji wyceny.

Z normy prawnej wyrażonej w przepisach ustawy o CIT obowiązujących od 1 stycznia 2022 r. wynika, że co do zasady czynności reorganizacyjne (połączenia, podziały spółek oraz wymiana udziałów) generują przychód podlegający opodatkowaniu bez względu na status majątku przejętego, wydzielonego oraz majątku pozostającego po wydzieleniu w spółce dzielonej, tj. bez względu czy ww. majątek spełnia warunki zorganizowanej części przedsiębiorstwa, w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

Zakładając racjonalność ustawodawcy, właśnie w tym celu ustawą zmieniającą dodano do ustawy o CIT powołane powyżej art. 12 ust. 1 pkt 8b, 8ba oraz art. 12 ust. 4 pkt 12.

Z literalnego brzmienia art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy o CIT wynika, iż ma on zastosowanie z zastrzeżeniem pkt 8b.

W celu wyjaśnienia skutków zastosowania w ww. przepisie wyrażenia „z zastrzeżeniem” należy wskazać, że przepis aktu prawnego interpretuje się uwzględniając treść innych przepisów, które mogą modyfikować zakres przepisu interpretowanego. Niektóre z przepisów modyfikujących, wskazuje się przez użycie w przepisie centralnym wyrażenia „z zastrzeżeniem”, wskazując (co najmniej niektóre) przepisy modyfikujące przepis centralny. To czy - w efekcie uwzględnienia przepisu modyfikującego - powstanie sytuacja zwężenia zakresu obowiązków zawartych w przepisie centralnym, czy ich rozszerzenie, zależy od treści tego przepisu, którego uwzględnienie owo zastrzeżenie wymaga.

Uwzględniając powyższe należy uznać, że w wyniku użycia w przepisie art. 12 ust. 1 pkt 8ba, wyrażenia „z zastrzeżeniem pkt 8b”, dokonano modyfikacji jego zakresu poprzez ograniczenie stosowania przepisu jedynie do restrukturyzacji m.in. w przypadku polegającym na podziale przez wydzielenie, w której majątek pozostający w spółce, jak i przejmowany, stanowią ZCP w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

Wprowadzenie dwóch przepisów odnoszących się do przychodu ustalanego na podstawie „wartości emisyjnej udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej przydzielonych udziałowcowi (akcjonariuszowi) spółki dzielonej” wyklucza stosowanie znaczenia któregokolwiek z nich a contrario.

Przyjęcie wykładni art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT a contrario czyniłoby treść zawartą w art. 12 ust. 1 pkt 8ba w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT regulacją martwą, a to podważałoby zasadę racjonalnego ustawodawcy, który przepisów martwych lub nieistotnych czy zbędnych nie ustanawia.

Jak wskazano wyżej, stosownie do art. 12 ust. 1 pkt 8ba ustawy o CIT, przychodem jest ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału wartość emisyjna udziałów (akcji) spółki przejmującej przydzielonych wspólnikowi spółki dzielonej w następstwie podziału podmiotów, z zastrzeżeniem pkt 8b.

Wskazać w tym miejscu należy, że z przytoczonego przepisu art. 12 ust. 1 pkt 8b ww. ustawy wynika, że opodatkowanie dochodu w momencie podziału spółek uzależnione jest od statusu majątku przejmowanego oraz pozostającego w spółce na skutek podziału. Jeśli będzie miał miejsce podział spółek, a majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce (w przypadku podziału przez wydzielenie) nie będzie stanowić zorganizowanej część przedsiębiorstwa, to przychód udziałowca (akcjonariusza) spółki dzielonej będzie stanowić przydzielona wartość emisyjna udziałów (akcji) spółki przejmującej lub nowo zawiązanej, ustalona na dzień poprzedzający dzień podziału.

Jak już wskazano w uzasadnieniu do pytania nr 1 i nr 2, zarówno składniki majątku tworzące Dział Pożyczkowy, które w ramach planowanego podziału przez wydzielenie zostaną wydzielone do spółki przejmującej oraz składniki majątku tworzące Dział IT, których działalność będzie kontynuowana po podziale przez wydzielenie przez Spółkę Dzieloną, będą stanowić zorganizowaną część przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 4a pkt 4 ustawy o CIT.

Tym samym po Państwa stronie (wspólnika Spółki Dzielonej) nie powstanie przychód na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8b ustawy o CIT.

Niemniej jednak, neutralność podatkową uzyskamy, gdy przychód ustalony na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 8ba zostanie wyłączony z przychodów podlegających opodatkowaniu po spełnieniu warunków określonych w art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT.

Z przywołanego powyżej art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT wynika, że - aby nie wystąpił dla wspólnika spółki dzielonej przychód podatkowy - muszą być spełnione następujące warunki:

a) udziały (akcje) w podmiocie przejmowanym lub dzielonym nie zostały nabyte lub objęte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów oraz

b) przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą lub nowo zawiązaną nie jest wyższa niż wartość udziałów (akcji) w spółce przejmowanej lub dzielonej, jaka byłaby przyjęta przez tego wspólnika dla celów podatkowych, gdyby nie doszło do łączenia lub podziału.

Podkreślić należy, że obydwie te przesłanki (lit. a i b) muszą być spełnione łącznie.

We wniosku wskazali Państwo, że udziały w Spółce Dzielonej zostały nabyte w drodze transakcji kupna-sprzedaży oraz objęte przez Państwa Spółkę w drodze wniesienia wkładu pieniężnego.

Powyższe oznacza, że udziały w Spółce Dzielonej nie zostały nabyte w wyniku wymiany udziałów albo przydzielone w wyniku innego łączenia lub podziału podmiotów.

Z opisu sprawy wynika również, że dla celów podatkowych przyjmą Państwo wartość udziałów (akcji) przydzielonych przez spółkę przejmującą w wartości nie wyższej niż wartość udziałów w Spółce Dzielonej, jaka była przyjęta przez Państwa Spółkę dla celów podatkowych przed podziałem, tj. przyjmą Państwo dla celów podatkowych historyczną wartość wydatków na nabycie/objęcie udziałów Spółki Dzielonej, z uwagi na fakt, że całość jej udziałów w Spółce Dzielonej będzie unicestwiona w wyniku Podziału.

W związku z tym, wskazać należy, że w Państwa przypadku obie przesłanki z art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT zostały spełnione. W konsekwencji nie powstanie dla Państwa Spółki przychód z art. 12 ust. 1 pkt 8ba, w zw. z art. 12 ust. 4 pkt 12 ustawy o CIT.

Zatem, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 i nr 4 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Zauważyć należy, że zbadanie przesłanek i celów planowanego podziału przez wydzielenie jest w pełni możliwe dopiero w ramach ewentualnego postępowania kontrolnego lub podatkowego. Tym samym stwierdzenie, że przedstawiony przez Państwa w opisie zdarzenia przyszłego podział przez wydzielenie dokonany będzie z uzasadnionych przyczyn ekonomicznych, a jego głównym bądź jednym z głównych celów nie będzie uniknięcie lub uchylenie się od opodatkowania, nie może podlegać ocenie organu, w trybie i na zasadach przewidzianych dla instytucji interpretacji indywidualnej. Z tego też względu powyższą informację przyjęto jako niepodlegający weryfikacji przez organ interpretacyjny element opisu zdarzenia przyszłego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych oraz wyroków sądów administracyjnych stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach innych podmiotów i nie wiążą Organu w sprawie będącej przedmiotem wniosku.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

   - Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.

   - Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

   - Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA).

Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

   - w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo

   - w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.