Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe - Interpretacja - 0114-KDIP2-2.4010.400.2025.1.AP

ShutterStock
Interpretacja indywidualna z dnia 6 października 2025 r., Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0114-KDIP2-2.4010.400.2025.1.AP

Temat interpretacji

Interpretacja indywidualna – stanowisko prawidłowe

Szanowni Państwo,

stwierdzam, że Państwa stanowisko w sprawie oceny skutków podatkowych opisanego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w podatku dochodowym od osób prawnych jest prawidłowe.

Zakres wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej

5 sierpnia 2025 r. wpłynął Państwa wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie zasad rozpoznawania różnic kursowych w przypadku zaciągnięcia kredytu, a następnie jego konwersji i przewalutowania oraz braku konieczności rozpoznania różnic kursowych i przychodu na zasadach ogólnych w dniu konwersji w przypadku rozliczeń Transakcji Pochodnych.

Treść wniosku jest następująca:

Opis stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego

„A.” Sp. z o.o. (dalej: „Spółka”) jest polską spółką kapitałową i polskim rezydentem podatkowym. Spółka oblicza różnice kursowe dla celów podatkowych stosując zasady wynikające z art. 15a Ustawy CIT i jej rok podatkowy pokrywa się rokiem kalendarzowym.

Spółka w dniu 13 maja 2024 roku zawarła Umowę Kredytu z B. Spółką Akcyjną (dalej: „Bank”).

Zgodnie z Umową Kredytu Bank udzielił Spółce:

a)Kredytu Budowlanego w PLN w maksymalnej kwocie określonej w Umowie Kredytu,

b)Kredytu Inwestycyjnego w EUR w maksymalnej kwocie określonej w Umowie Kredytu.

Na podstawie Umowy Kredytu Spółka uzyskała także tzw. Kredyt VAT, lecz niniejszy wniosek nie dotyczy tej części kredytu.

Na podstawie Umowy Kredytu Spółka została zobowiązana do przeznaczenia całości udzielonego jej kredytu:

a)w odniesieniu do Kredytu Budowlanego – na finansowanie lub refinansowanie kosztów realizowanej przez nią inwestycji deweloperskiej oraz odsetek od Kredytu Budowlanego i prowizji bankowych,

b)w odniesieniu do Kredytu Inwestycyjnego – na refinansowanie Kredytu Budowlanego.

Zgodnie z definicjami sformułowanymi w Umowie Kredytu:

  • Konwersja – oznacza przekształcenie Kredytu Budowlanego w Kredyt Inwestycyjny,
  • Dzień Konwersji – oznacza dzień, w którym zostanie wykonana konwersja Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny,
  • Okres Budowlany – oznacza okres od dnia podpisania Umowy Kredytu do Dnia Konwersji, w którym obiekt jest budowany i w którym powierzchnia w budynku jest przygotowywana dla najemców,
  • Okres Inwestycyjny – oznacza okres od Dnia Konwersji do dnia ostatecznej spłaty Kredytu Inwestycyjnego.

Warunki wypłaty Kredytu Budowlanego zostały określone w załączniku nr 2 do Umowy Kredytu. Spółka spełniła te warunki i otrzymała Kredyt Budowlany w walucie PLN. W Okresie Budowlanym Spółka korzystała z Kredytu Budowlanego.

W dniu (…) 2025 r. nastąpiła Konwersja Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny. Warunki Konwersji zostały opisane w załączniku nr 3 do Umowy Kredytu i zostały spełnione przez Spółkę. Zgodnie z postanowieniami Umowy Kredytu, kwota zadłużenia z Kredytu Budowlanego w Dniu Konwersji została przekształcona w zadłużenie z tytułu Kredytu Inwestycyjnego. W Umowie Kredytu wskazano: „Kredyt Budowlany może zostać przekształcony w Kredyt Inwestycyjny wyłącznie w formie jednorazowej Wypłaty Kredytu Inwestycyjnego”. Konwersja została przez Bank zaksięgowana jako wygaśnięcie Kredytu Budowlanego w PLN w dniu (…) 2025 r.

Zgodnie z Umową Kredytu: „Spłata zadłużenia z tytułu Kredytu Budowlanego ze środków udostępnionych w ramach Kredytu Inwestycyjnego następuje poprzez przeksięgowanie na rachunkach wewnętrznych Banku, bez udostępnienia środków pieniężnych Kredytobiorcy na jakimkolwiek jego rachunku”. I dalej: „Dla uniknięcia wątpliwości, (i) w żadnym czasie Zadłużenie z tytułu Kredytu Budowlanego oraz Zadłużenie z tytułu Kredytu Inwestycyjnego nie mogą występować równocześnie, oraz (ii) przekształcenie Kredytu Budowlanego w Kredyt Inwestycyjny, nie powoduje odnowienia zobowiązania ani zaciągnięcia przez Kredytobiorcę nowego zobowiązania ani otrzymania przez niego dodatkowej wypłaty”.

Dodatkowo, zgodnie z Umową Kredytu, w zakresie transakcji zabezpieczających ryzyko zmiany stopy procentowej i ryzyko walutowe Spółka zawrze:

„(i) przed pierwszą Wypłatą Kredytu Budowlanego, po spełnieniu pozostałych Warunków Wypłaty Kredytu Budowlanego, Transakcje Pochodne zabezpieczające ryzyko walutowe (zabezpieczenie przewalutowanie Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny) do minimum 90% (dziewięćdziesiąt procent) kwoty Kredytu Budowlanego, przy czym zawarcie przez Kredytobiorcę Transakcji Pochodnych zabezpieczających ryzyko walutowe przed pierwszą Wypłatą Kredytu Budowlanego może być ograniczone w taki sposób, że Kredytobiorca zawrze Transakcje Pochodne zabezpieczające ryzyko walutowe do minimum 90% pierwszej Transzy Kredytu Budowlanego (nie niższej jednak niż 5.000.000,00 PLN) oraz do minimum 90% każdej kolejnej Transzy; (…) Transakcje będą zawarte wyłącznie z Bankiem”.

Zgodnie z Umową Kredytu, „Transakcje Pochodne” oznacza transakcje pochodne zabezpieczające ryzyko zmiany stopy procentowej (odsetkowe) oraz transakcje pochodne zabezpieczające ryzyko walutowe, zawarte przez Spółkę z Bankiem w oparciu o Dokumentację Hedgingową.

Transakcje Pochodne zostały zawarte przez Spółkę z Bankiem. Konwersja Kredytu Budowlanego w PLN na Kredyt Inwestycyjny w EUR została dokonana po kursie EUR wynikającym z rozliczenia Transakcji Pochodnych (kurs faktycznie zastosowany). Celem zawarcia Transakcji Pochodnych było zabezpieczenie Spółki przed ryzykiem związanym z niekorzystnym ukształtowaniem się kursu EUR/PLN w momencie Konwersji. Transakcje Pochodne stanowiły kontrakty forward rzeczywiste.

Na skutek Konwersji, Spółka stała się kredytobiorcą Banku w odniesieniu do Kredytu Inwestycyjnego wyrażonego w EUR. Spółka jest obecnie zobowiązana do spłaty Kredytu Inwestycyjnego, a walutą rozliczeniową służącą do naliczania odsetek i dokonywania wszelkich płatności i spłat w odniesieniu do Kredytu Inwestycyjnego jest EUR.

Transakcje opisane powyżej stanowią stan faktyczny (miały już miejsce), natomiast dalsze spłaty Kredytu Inwestycyjnego, których Spółka dokonywać będzie w EUR stanowią zdarzenie przyszłe.

Pytania

1.Czy w związku z Konwersją Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny doszło do powstania dla Spółki podatkowych różnic kursowych?

2.Czy rozliczenie Transakcji Pochodnych w Dniu Konwersji, polegające na przeliczeniu kwoty Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny po z góry ustalonym kursie, było dla Spółki zdarzeniem neutralnym podatkowo, tj. nie prowadziło do powstania przychodu na zasadach ogólnych ani do powstania podatkowych różnic kursowych?

3.Czy w związku z dokonywaniem spłat Kredytu Inwestycyjnego w walucie EUR dla Spółki powstawać będą podatkowe różnice kursowe, a jeśli tak w jaki sposób Spółka powinna kalkulować te podatkowe różnice kursowe?

Państwa stanowisko w sprawie

Pytanie 1:

Zdaniem Spółki w związku z Konwersją Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny nie doszło do powstania dla Spółki podatkowych różnic kursowych w rozumieniu art. 15a Ustawy CIT.

Zgodnie z art. 15a ust. 2 pkt 3 i 5 Ustawy CIT dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

3)otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5,

5)kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Natomiast zgodnie z art. 15a ust. 3 pkt 3 i 5 Ustawy CIT ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

3)otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5,

5)kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Dodatkowo, na podstawie art. 15a ust. 9 Ustawy CIT, przepisy ust. 2 pkt 4 i 5 oraz ust. 3 pkt 4 i 5 stosuje się odpowiednio do kapitałowych rat kredytów (pożyczek).

Z powyżej przytoczonych przepisów Ustawy CIT wynika, iż aby doszło do powstania przychodu podatkowego (kosztu uzyskania przychodu) z tytułu różnic kursowych na podstawie art. 15a Ustawy CIT, musi zaistnieć jedna z sytuacji wymienionych w ust. 2 lub 3. Wyliczenia zastosowane w art. 15a ust. 2 i 3 Ustawy CIT mają charakter zamknięty (na co wskazuje brak użycia sformułowania „w szczególności”), co oznacza, iż każda sytuacja inna niż opisane w tych przepisach nie skutkuje powstaniem przychodu podatkowego (kosztu uzyskania przychodu).

W związku z powyższym w opinii Wnioskodawcy konwersja Kredytu Budowlanego wyrażonego w PLN na Kredyt Inwestycyjny wyrażony w EUR jako operacja niewymieniona w art. 15a ust. 2 i 3 Ustawy CIT nie skutkowała powstaniem po stronie Spółki przychodu podatkowego (kosztu uzyskania przychodu). Konwersja nie doprowadziła bowiem do spłaty udzielonego kredytu wyrażonego w walucie obcej. Kredyt Budowlany, zaciągnięty przed konwersją, był udzielony w PLN.

Pytanie 2:

Zdaniem Spółki rozliczenie Transakcji Pochodnych w Dniu Konwersji, polegające na przeliczeniu kwoty Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny po z góry ustalonym kursie, było dla Spółki zdarzeniem neutralnym podatkowo, tj. nie prowadziło do powstania przychodu na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 12 Ustawy CIT, ani do powstania podatkowych różnic kursowych zgodnie z art. 15a Ustawy CIT.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2024 r. poz. 722 tj.), instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są finansowe kontrakty terminowe oraz inne równoważne instrumenty finansowe rozliczane pieniężnie, umowy forward dotyczące stóp procentowych, swapy akcyjne, swapy na stopy procentowe, swapy walutowe.

Walutowe transakcje terminowe wykorzystywane są w celu zabezpieczenia podmiotów przed niekorzystnymi zmianami kursów walut w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Są to instrumenty pochodne, ponieważ ich cena (wartość) jest uzależniona od kształtowania się ceny instrumentu, na który opiewają. Cechą konstytutywną pochodnych instrumentów finansowych jest natomiast ich oparcie na tzw. instrumentach bazowych, w tym walutach obcych. Są to instrumenty dające prawo, możliwość lub powodujące zobowiązanie do zawarcia określonych transakcji walutowych w przyszłości. Do transakcji terminowych zalicza się m.in. forward, opcje, swap, oraz futures.

Normatywne definicje wszystkich tych instrumentów pochodnych zawiera rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 listopada 2024 r. w sprawie uznawania i metod wyceny oraz ujawniania i prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. z 2024 poz. 1750). Zgodnie z tym rozporządzeniem kontrakt forward to instrument pochodny nakładający na jedną stronę obowiązek dostarczenia, a na drugą odbioru określonych aktywów w określonym terminie w przyszłości i po określonej umownej cenie, w tym cenie zmiennej, ustalonej w momencie zawierania kontraktu.

Kontrakty forward nakładają na inwestora obowiązek rozliczenia ceny (kontrakty nierzeczywiste) lub nabycia instrumentu bazowego (kontrakty rzeczywiste) również wtedy, gdy jego cena nie będzie dla niego korzystna. W niniejszej sprawie mamy do czynienia z transakcjami o charakterze rzeczywistym.

Przechodząc do kwestii ewentualnego rozpoznania różnic kursowych w związku z rozliczeniem Transakcji Pochodnych należy wziąć pod uwagę przepisy art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. 3 pkt 3 Ustawy CIT, definiujące tzw. różnice kursowe od własnych środków pieniężnych.

Sens ekonomiczny różnic kursowych od własnych środków pieniężnych polega na odzwierciedleniu rzeczywistych przysporzeń i strat podatnika z tytułu obrotu własnymi środkami i wartościami pieniężnymi w walucie obcej. Powstanie różnic kursowych od środków własnych w walucie obcej jest oderwane od istoty ekonomicznej operacji gospodarczych skutkujących ruchem waluty na rachunku, tj. nie ma znaczenia czy związane są z zapłatą kosztu podatkowego. W konsekwencji, każda wypłata środków pieniężnych w walucie obcej skutkuje powstaniem tego rodzaju różnic. Co istotne, różnic takich nie ustala się na okoliczność otrzymania lub nabycia środków i wartości pieniężnych, lecz są one ustalane na okoliczność wypływu środków i wartości pieniężnych w sensie wyzbycia się ich. Dopiero porównanie wartości waluty obcej z dnia jej wpływu z wartością z dnia jej wypływu pozwala ocenić skutki ryzyka kursowego.

Różnice kursowe od własnych środków lub wartości pieniężnych ustala się w zależności od źródła pochodzenia walut (otrzymane, zakupione), co do zasady, po kursie faktycznie zastosowanym z odpowiednich dni (kursem fatycznym może być też kurs z kontraktu forward) lub w uzasadnionej sytuacji po urzędowym kursie średnim NBP na podstawie art. 15a ust. 4 Ustawy CIT, który to przepis stanowi, że: przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych, otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

W ocenie Spółki różnice walutowe, które wynikają z różnicy kursu umówionego (terminowego) i kursu bankowego z dnia transakcji (bieżącego), określane w praktyce jako różnice „na forwardzie” (w przypadku gdy kurs kupna/sprzedaży (kurs terminowy) waluty w dniu realizacji transakcji jest inny niż obowiązujący w tym dniu kurs bankowy kupna/sprzedaży) – nie stanowią podatkowych różnic kursowych, bo nie są to faktycznie zrealizowane różnice kursowe zdefiniowane w przepisach art. 15a Ustawy CIT. Jednocześnie wspomniane różnice „na forwardzie” rzeczywistym nie stanowią kategorii przychodów i kosztów podatkowych na tzw. ogólnych zasadach (odpowiednio z art. 12 i z art. 15 Ustawy CIT), lecz są wyłącznie kategoriami finansowymi.

Różnice kursowe zdefiniowane w art. 15a Ustawy CIT w rachunku podatkowym powstają w związku z rzeczywistym ruchem własnych środków walutowych. Dlatego, jeżeli w związku z dokonywanymi transakcjami zabezpieczającymi dochodzi do przepływu własnej waluty obcej, to w podatku dochodowym mogą powstać różnice kursowe. Zatem w przypadku rzeczywistych transakcji terminowych typu forward mogą powstać różnice kursowe od własnych środków walutowych. Należy jednak przy tym wyraźnie zaznaczyć, że takie różnice ustala się tylko na okoliczność wypływu waluty - jednoznacznie wskazują na to bowiem przepisy art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. 3 pkt 3 Ustawy CIT. Różnic kursowych od tzw. własnych środków nie ustala się na okoliczność wpływu waluty obcej na rachunek - takiej możliwości nie przewidują przepisy art. 15a Ustawy CIT.

Stanowisko powyższe zaprezentował Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 11 października 2018 r. o sygn. 0114-KDIP2-2.4010.382.2018.1.AG.

Pytanie 3:

Zdaniem Spółki w związku z dokonywaniem spłat Kredytu Inwestycyjnego w walucie EUR dla Spółki powstawać będą podatkowe różnice kursowe.

Będą to różnice kursowe, o których mowa w art. 15a ust. 2 pkt 3 i 5 oraz ust. 3 pkt 3 i 5 Ustawy CIT (tj. różnice dodatnie lub ujemne od środków własnych w walucie obcej oraz różnice dodatnie lub ujemne od spłaty kredytu walutowego).

Za tym, aby w chwili spłaty Kredytu Inwestycyjnego rozpoznawać różnice kursowe, o których mowa w art. 15a ust. 2 pkt 3 i 5 oraz ust. 3 pkt 3 i 5 Ustawy CIT, przemawia przedstawiona w opisie stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego procedura Konwersji kredytu. Kredyt Budowlany został udzielony w PLN, jednak w momencie jego konwersji na Kredyt Inwestycyjny w EUR Spółka przyjęła na siebie zobowiązanie do spłaty Kredytu Inwestycyjnego w EUR. W konsekwencji, w opinii Spółki art. 15a ust. 2 pkt 5 oraz art. 15a ust. 3 pkt 5 Ustawy CIT znajdują zastosowanie w przypadku spłaty tego kredytu.

Taką interpretację powyższych przepisów potwierdza wykładnia celowościowa, zgodnie z którą podatnicy powinni rozpoznawać dla celów podatkowych realny wpływ różnicy pomiędzy kursami walut na ich sytuację ekonomiczną.

Kredyt od chwili konwersji traktowany jest jako Kredyt Inwestycyjny udzielony w EUR i może zostać spłacony wyłącznie środkami pieniężnymi w tej walucie. W związku z tym spełnione będą warunki powstania różnic kursowych w związku z przyszłą spłatą kredytu.

W związku z przewalutowaniem kredytu, na Spółkę przesunięte zostało ryzyko zmiany kursu walutowego na dzień spłaty. W rezultacie, to Spółka odniesie ekonomiczną korzyść (stratę) w przypadku, gdy w momencie spłaty wartość kredytu wyrażonego w walucie obcej będzie niższa (wyższa) niż w momencie jego otrzymania.

Z tych względów Spółka stoi na stanowisku, że regulacje art. 15a ust. 2 pkt 5 oraz art. 15a ust. 3 pkt 5 Ustawy CIT dotyczące rozpoznawania różnic kursowych znajdą zastosowanie do spłaty Kredytu Inwestycyjnego.

Pogląd o uznawaniu pożyczek udzielonych w PLN, ale przewalutowanych na walutę obcą, za spełniające definicję „pożyczek w walucie obcej” został potwierdzony w prawomocnym wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 20 czerwca 2013 r., sygn. I SA/Wr 398/13, gdzie stwierdzono: „Jednakże w trakcie trwania umowy dokonano jej zmiany, w wyniku której doszło do przekształcenia zobowiązania na wyrażone w EURO, w której to walucie doszło do spłaty. Doszło więc do istotnego przekształcenia zobowiązania. Niewątpliwe w wyniku zmiany tej umowy (przewalutowania kredytu) z chwilą dokonania tej zmiany, należność Spółki była należnością dewizową, skoro będąca przedmiotem umowy suma pieniężna określona została w walucie obcej, a więc o charakterze innym niż zobowiązanie pierwotne (...) Oznacza to tym samym, że po dacie przewalutowania mogły wystąpić – oczywiście w momencie otrzymania spłaty – u Skarżącej różnice kursowe, które mają wpływ na uzyskany dochód”.

Zgodnie z art. 15a ust. 4 Ustawy CIT, przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Znaczenie powyższego przepisu jest takie, że jeżeli podatnik nie kupuje, ani nie sprzedaje waluty lub nie następuje faktyczne (rzeczywiste) zastosowanie kursu waluty – tj. nie dochodzi do przewalutowania otrzymywanej należności lub płaconego zobowiązania (np. przez bank do przeliczenia wpływu środków z tytułu otrzymywanej należności lub wypływu środków z tytułu zapłaty zobowiązania po konkretnym, rzeczywistym kursie przeliczeniowym), wówczas stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Jak wskazano w opisie sprawy, w związku z konwersją Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny nastąpiło przewalutowanie kredytu z PLN na EUR.

W związku z powyższym, Spółka – na dzień spłaty Kredytu Inwestycyjnego lub jego części – powinna kalkulować różnice kursowe wpływające na wynik podatkowy Spółki przy użyciu:

a)kursu, po jakim faktycznie pozyskała Kredyt Inwestycyjny w EUR, tj. kursu ustalonego dla Transakcji Pochodnych, który miał zastosowanie do przewalutowania Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny,

b)kursu, po jakim Spółka zakupi EUR w celu dokonania spłaty Kredytu Inwestycyjnego lub jego części w chwili dokonania tej spłaty. Jeśli Spółka wykorzysta do spłaty własne środki pieniężne posiadane w EUR, kursem właściwym będzie kurs średni Narodowego Banku Polskiego z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień spłaty Kredytu Inwestycyjnego.

Zgodnie z art. 15a ust. 2 pkt 5 Ustawy CIT, dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni. Natomiast zgodnie z art. 15a ust. 3 pkt 5 Ustawy CIT, ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Stanowisko zaprezentowane przez Spółkę znajduje potwierdzenie w interpretacjach indywidualnych organów podatkowych, m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 kwietnia 2015 r. o sygn. IBPBI/2/4510-57/15/JD, w której organ uznał za prawidłową następującą argumentację: „Zdaniem Spółki, w chwili dokonania konwersji nie doszło do powstania różnic kursowych dla celów podatkowych. Różnice kursowe, o których mowa w art. 15a ust. 2 pkt 3 i 5 oraz ust. 3 pkt 3 i 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851 z późn. zm., dalej „ustawa o CIT”) mogą natomiast powstawać w momencie spłat poszczególnych rat kredytu. (…) Sama konwersja kredytu opisanego w stanie faktycznym nie stanowi przesłanki powstania w dniu jej dokonania podatkowych różnic kursowych. Nie dochodzi bowiem do spłaty udzielonego kredytu wyrażonego w walucie obcej. Kredyt Budowlany, zaciągnięty przed konwersją był bowiem udzielony w złotówkach”. Tak samo interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 10 kwietnia 2015 r., sygn. IBPBI/2/4510-112/15/JD oraz interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 11 października 2018 r. o sygn. 0114-KDIP2-2.4010.382.2018.1.AG.

Ocena stanowiska

Stanowisko, które przedstawili Państwo we wniosku jest prawidłowe.

Uzasadnienie interpretacji indywidualnej

Na wstępie zaznaczyć należy, że istota różnic kursowych polega na zwiększeniu lub zmniejszeniu równowartości w złotówkach kwoty wyrażonej w innej walucie, wynikającej z zastosowania do jej przeliczenia na złotówki w różnych momentach innych kursów walut.

Zgodnie z art. 9b ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 278, ze zm., dalej: „updop”):

Podatnicy ustalają różnice kursowe na podstawie:

1)art. 15a, albo

2)przepisów o rachunkowości, pod warunkiem że w okresie, o którym mowa w ust. 3, sporządzane przez podatników sprawozdania finansowe będą badane przez firmy audytorskie.

W związku z tym, że rachunkowość prowadzona jest w złotych, a podatnik może ponosić koszty lub uzyskiwać przychody także w walutach obcych, zachodzi konieczność stosowania odpowiednich przeliczeń celem ustalenia rzeczywiście poniesionego kosztu bądź osiągniętego przychodu. Jak wynika z powołanego przepisu sposób rozliczania według reguł określonych w art. 15a updop jest obowiązujący dla podatników podatku dochodowego od osób prawnych, chyba, że spełniając przesłanki ustawowe, dokonają oni wyboru metody według przepisów o rachunkowości.

Jak wynika z opisu sprawy, obliczają Państwo różnice kursowe dla celów podatkowych stosując zasady wynikające z art. 15a updop.

W myśl art. 15a ust. 1 updop:

Różnice kursowe zwiększają odpowiednio przychody jako dodatnie różnice kursowe albo koszty uzyskania przychodów jako ujemne różnice kursowe w kwocie wynikającej z różnicy między wartościami określonymi w ust. 2 i 3.

Stosownie do art. 15a ust. 2 updop:

Dodatnie różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

1)przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;

2)poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;

3)otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest niższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;

4)kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;

5)kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

Natomiast art. 15a ust. 3 updop stanowi, że:

Ujemne różnice kursowe powstają, jeżeli wartość:

1)przychodu należnego wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest wyższa od wartości tego przychodu w dniu jego otrzymania, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;

2)poniesionego kosztu wyrażonego w walucie obcej po przeliczeniu na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski jest niższa od wartości tego kosztu w dniu zapłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tego dnia;

3)otrzymanych lub nabytych środków lub wartości pieniężnych w walucie obcej w dniu ich wpływu jest wyższa od wartości tych środków lub wartości pieniężnych w dniu zapłaty lub innej formy wypływu tych środków lub wartości pieniężnych, według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni, z zastrzeżeniem pkt 4 i 5;

4)kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego udzielenia jest wyższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego zwrotu, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni;

5)kredytu (pożyczki) w walucie obcej w dniu jego otrzymania jest niższa od wartości tego kredytu (pożyczki) w dniu jego spłaty, przeliczonej według faktycznie zastosowanego kursu waluty z tych dni.

W przepisach art. 15a ust. 2 i 3 ustawy ustawodawca przewidział zamknięty katalog przypadków, w których powstają różnice kursowe dla celów podatkowych. A zatem, dla podatników ustalających różnice kursowe na podstawie art. 15a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (różnice kursowe podatkowe), różnice kursowe powiększające odpowiednio przychody albo koszty uzyskania przychodów powstają wyłącznie w powyższych przypadkach. Powołane powyżej przepisy określają sytuacje, kiedy powstają podatkowe różnice kursowe mające wpływ na wysokość podstawy opodatkowania, m.in.:

·gdy wartość przychodu należnego w walucie obcej w dniu jego powstania dla celów podatkowych jest inna niż jego wartość w dniu faktycznego otrzymania;

·gdy wartość kosztu podatkowego w walucie obcej w dniu jego zarachowania jest inna niż jego wartość w dniu zapłaty;

·wartość środków (wartości pieniężnych) w walucie obcej w dniu ich nabycia (wpływu na rachunek bankowy) jest inna niż ich wartość w dniu ich wypływu z tego rachunku.

Podkreślenia wymaga, że w świetle przepisów art. 15a ust. 2 i ust. 3 updop – dla powstania podatkowych różnic kursowych koniecznym jest, aby jednocześnie dane zdarzenie było wyrażone w walucie obcej i zapłata nastąpiła w walucie obcej. Niespełnienie któregoś z tych warunków skutkuje tym, że nie powstają różnice kursowe dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

Przepisy art. 15a ust. 2 i ust. 3 updop pozwalają zarówno po stronie przychodów, jak i po stronie kosztów wyodrębnić następujące kategorie różnic kursowych:

  • różnice kursowe wprost związane z działalnością gospodarczą, której skutkiem jest powstanie należnych przychodów bądź poniesienie kosztów – tzw. różnice kursowe transakcyjne (art. 15 ust. 2 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 pkt 1 i 2 updop);
  • różnice kursowe od posiadanych w walucie obcej własnych środków pieniężnych lub wartości pieniężnych (substytutów pieniądza w postaci papierów wartościowych, jak np. akcje, obligacje, a także środków płatniczych, jak np. czeki, akredytywy i inne) z tytułu obrotu tych środków pieniężnych lub wartości pieniężnych – tzw. różnice kursowe od własnych środków pieniężnych (art. 15a ust. 2 pkt 3 i ust. 3 pkt 3 updop);
  • różnice kursowe związane z operacjami finansowymi w formie udzielenia/otrzymania kredytu/pożyczki (art. 15a ust. 2 pkt 4 i 5 oraz ust. 3 pkt 4 i 5 updop).

Są to niezależne od siebie kategorie różnic kursowych, jednak w przypadku zapłaty za zobowiązania w walucie obcej (koszty) mogą występować równocześnie różnice transakcyjne oraz różnice kursowe od własnych środków pieniężnych.

Ponadto, jak stanowi art. 15a ust. 4 updop:

Przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego, Spółka w 2024 r. zawarła Umowę Kredytu z Bankiem. Zgodnie z Umową Kredytu Bank Udzielił Spółce Kredytu Budowlanego w PLN w maksymalnej kwocie określonej w Umowie Kredytu oraz Kredytu Inwestycyjnego w EUR w maksymalnej kwocie określonej w Umowie Kredytu.

Spółka spełniła warunki wypłaty i otrzymała Kredyt Budowlany w walucie PLN. W Okresie Budowlanym Spółka korzystała z Kredytu Budowlanego. W 2025 r. nastąpiła Konwersja Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny. Zgodnie z postanowieniami Umowy Kredytu, kwota zadłużenia z Kredytu Budowlanego w Dniu Konwersji została przekształcona w zadłużenie z tytułu Kredytu Inwestycyjnego.

Na skutek Konwersji, Spółka stała się kredytobiorcą Banku w odniesieniu do Kredytu Inwestycyjnego wyrażonego w EUR. Spółka jest obecnie zobowiązana do spłaty Kredytu Inwestycyjnego, a walutą rozliczeniową służącą do naliczania odsetek i dokonywania wszelkich płatności i spłat w odniesieniu do Kredytu Inwestycyjnego jest EUR.

ad 1

Państwa wątpliwości w zakresie dotyczącym zadanego pytania nr 1 dotyczą ustalenia, czy w związku z Konwersją Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny doszło do powstania po stronie Spółki podatkowych różnic kursowych.

Podatnik ma prawo do uwzględnienia w podstawie opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych różnic kursowych związanych ze spłatą kredytu walutowego przy łącznym spełnieniu następujących przesłanek:

1.kredyt otrzymano w walucie obcej,

2.spłata kredytu jest zrealizowana w walucie obcej,

3.powstaną różnice pomiędzy przeliczoną na polską walutę wartością kredytu w dniu jego otrzymania oraz w dniu jego uregulowania.

Niespełnienie któregoś z ww. warunków skutkuje tym, że nie powstają różnice kursowe dla celów podatku dochodowego od osób prawnych.

Nie są bowiem uznawane za różnice kursowe dla celów podatkowych różnice wynikające z kursów walut, jeśli np. zobowiązanie kredytowe czy należność kredytowa wyrażone są w walucie obcej (przy czym przez wyrażone w walucie obcej należy tu rozumieć, że realizowane są w takiej walucie), a sama zapłata (w jakiejkolwiek formie) następuje w złotówkach lub odwrotnie – zobowiązanie bądź należność wyrażone są w złotówkach a zapłata dokonywana jest w walucie obcej. Inaczej rzecz ujmując, podatkowe różnice kursowe mogą powstać wyłącznie wówczas, gdy płatności związane z daną transakcją dokonywane są w wartościach pieniężnych ujętych w walutach obcych.

W przypadku Konwersji Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny nie powstaną różnice kursowe, ponieważ otrzymanie Kredytu Budowlanego nastąpiło w złotówkach, co sprawia, że nie zostają łącznie spełnione przesłanki do powstania różnic kursowych.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 1 jest prawidłowe.

ad 2

Jak wskazano również w opisie stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, Spółka dodatkowo zawrze zgodnie z Umową Kredytu, transakcje pochodne zabezpieczające ryzyko zmiany stopy procentowej (odsetkowe) oraz transakcje pochodne zabezpieczające ryzyko walutowe.

Transakcje Pochodne zostały zawarte przez Spółkę z Bankiem. Konwersja Kredytu Budowlanego w PLN na Kredytu Inwestycyjny w EUR została dokonana po kursie EUR wynikającym z rozliczenia Transakcji Pochodnych (kurs faktycznie zastosowany). Celem zawarcia Transakcji Pochodnych było zabezpieczenie Spółki przed ryzykiem związanym z niekorzystnym ukształtowaniem się kursu EUR/PLN w momencie Konwersji. Transakcje Pochodne stanowiły kontrakty forward rzeczywiste.

W związku z powyższym w zakresie pytania nr 2 zgłosili Państwo wątpliwość dotyczącą ustalenia, czy rozliczenie Transakcji Pochodnych w Dniu Konwersji, polegające na przeliczeniu kwoty Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny po z góry ustalonym kursie, było dla Spółki zdarzeniem neutralnym podatkowo.

Mając na uwadze ww. wątpliwość należy w pierwszej kolejności zaznaczyć, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 722 ze zm.):

Instrumentami finansowymi w rozumieniu ustawy są niebędące papierami wartościowymi opcje, kontrakty terminowe, swapy, umowy forward na stopę procentową, inne instrumenty pochodne, których instrumentem bazowym jest papier wartościowy, waluta, stopa procentowa, wskaźnik rentowności, uprawnienie do emisji lub inny instrument pochodny, indeks finansowy lub wskaźnik finansowy, które są wykonywane przez dostawę lub rozliczenie pieniężne, z wyłączeniem instrumentów pochodnych, o których mowa w art. 10 rozporządzenia 2017/565.

W aspekcie podatku dochodowego od osób prawnych walutowe transakcje terminowe wykorzystywane są w celu zabezpieczenia firm przed niekorzystnymi zmianami kursów walut w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Są to instrumenty pochodne, ponieważ ich cena (wartość) jest uzależniona od kształtowania się ceny instrumentu, na który opiewają. Cechą konstytutywną pochodnych instrumentów finansowych jest natomiast ich oparcie na tzw. instrumentach bazowych, w tym walutach obcych. Są to instrumenty dające prawo, możliwość lub powodujące zobowiązanie do zawarcia określonych transakcji walutowych w przyszłości. Do transakcji terminowych zalicza się m.in. forward, opcje, swap, oraz futures.

Normatywne definicje wszystkich tych instrumentów pochodnych zawiera wydane na podstawie ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2023 r. poz. 120 ze zm.) rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 listopada 2024 r. w sprawie uznawania i metod wyceny oraz ujawniania i prezentacji instrumentów finansowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1750 ze zm.).

W myśl tego rozporządzenia kontrakt forward – to instrument pochodny nakładający na jedną stronę obowiązek dostarczenia, a na drugą odbioru określonych aktywów w określonym terminie w przyszłości i po określonej umownej cenie, w tym cenie zmiennej, ustalonej w momencie zawierania kontraktu.

Kontrakty forward nakładają na inwestora obowiązek rozliczenia ceny (kontrakty nierzeczywiste) lub nabycia instrumentu bazowego (kontrakty rzeczywiste) również wtedy, gdy jego cena nie będzie dla niego korzystna.

W przypadku transakcji terminowych wyróżniamy transakcje:

  • rzeczywiste, w których następuje faktyczne przeniesienie prawa własności ze sprzedającego na kupującego w drodze fizycznego dostarczenia instrumentu bazowego kupującemu przez sprzedającego, w określonym terminie i miejscu w zamian za ekwiwalent pieniężny oraz
  • nierzeczywiste, w których nie następuje fizyczna dostawa instrumentu bazowego, natomiast realizacja transakcji jest dokonywana poprzez rozliczenie między stronami różnicy cen.

W rozpatrywanej sprawie, jak wynika z jej opisu, mamy do czynienia z transakcjami o charakterze rzeczywistym.

Skutki transakcji terminowych są efektywne podatkowo. Z uwagi na to, że celem tych transakcji (poza transakcjami o charakterze spekulacyjnym) jest zabezpieczenie się przed wahaniami kursów walut, tj. przed ryzykiem kursowym, a zatem zabezpieczenie źródła przychodów – to należy uznać, że w tym przypadku realizowana jest podstawowa przesłanka kosztu podatkowego, określona w art. 15 ust. 1 updop, zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Różnice wynikające z wyceny instrumentu bazowego pomiędzy wartością przewidzianą w kontrakcie i wartością w dniu jego realizacji mogą stanowić zysk będący przychodem podatkowym lub stratę zaliczaną do kosztów podatkowych.

Kontrakty walutowe są jednak rozliczane w specyficzny sposób, co jest źródłem wielu kontrowersji związanych ze sposobem ich opodatkowania, w tym odzwierciedlenia przeprowadzonych operacji w rachunku podatkowym zgodnie z ich ekonomicznym sensem. Konsekwencje podatkowe (sposób i moment ujęcia w przychodach i kosztach) zależą przede wszystkim od tego czy transakcja ma charakter rzeczywisty, czy też nierzeczywisty – a mianowicie syntetycznie rzecz ujmując:

·przy kontraktach rzeczywistych dochodzi do zamiany aktywów (złotych na walutę lub odwrotnie), a rzeczywisty przepływ środków pieniężnych nie spowoduje powstania ani przychodu, ani kosztu podatkowego. Wypływ waluty – któremu towarzyszy przeniesienie prawa własności – spowoduje obowiązek wyliczenia podatkowych różnic kursowych wynikających z kontraktu, które w rachunku podatkowym ustalane są jako przychód lub koszt. Różnice kursowe w rozumieniu updop mogą występować jedynie w związku z wydatkowaniem (wypływem) waluty uprzednio nabytej na podstawie takiego kontraktu, np. zapłaty swoich zobowiązań. W związku ze sprzedażą walut obcych (wypływ) powstaną różnice kursowe od własnych środków walutowych, wynikające z różnicy wartości w dacie wpływu waluty obcej oraz jej wypływu. Składnikiem wyniku podatkowego są ponadto inne elementy związane z kontraktem, jak np. zapłacona premia opcyjna (o ile występuje) czy inne wydatki, które są ujmowane odpowiednio po stronie kosztów lub przychodów podatkowych;

·przy kontraktach nierzeczywistych, tj. gdy nie ma miejsca dostawa instrumentu bazowego, różnice z wyceny instrumentu bazowego lub inaczej kwota rozliczenia (wartość z kontraktu i wartość z dnia realizacji) może być natomiast ujęta w przychodach podatkowych (zysk) lub w kosztach uzyskania przychodów (strata).

Przechodząc do kwestii ewentualnego rozpoznania różnic kursowych w związku z rozliczeniem transakcji FX Forward należy wziąć pod uwagę przepisy art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. pkt 3 updop, definiujące tzw. różnice kursowe od własnych środków pieniężnych.

Sens ekonomiczny różnic kursowych od własnych środków pieniężnych polega na odzwierciedleniu rzeczywistych przysporzeń i strat podatnika z tytułu obrotu własnymi środkami i wartościami pieniężnymi w walucie obcej. Powstanie różnic kursowych od środków własnych w walucie obcej jest oderwane od istoty ekonomicznej operacji gospodarczych skutkujących ruchem waluty na rachunku, tj. nie ma znaczenia czy związane są z zapłatą kosztu podatkowego. W konsekwencji, każda wypłata środków pieniężnych w walucie obcej skutkuje powstaniem tego rodzaju różnic. Co istotne, różnic takich nie ustala się na okoliczność otrzymania lub nabycia środków i wartości pieniężnych, lecz są one ustalane na okoliczność wypływu środków i wartości pieniężnych w sensie wyzbycia się ich. Dopiero porównanie wartości waluty obcej z dnia jej wpływu z wartością z dnia jej wypływu pozwala ocenić skutki ryzyka kursowego.

Samo przechowywanie przez podatnika walut obcych i zmiana ich kursu nie powoduje powstania tego rodzaju różnic kursowych.

Różnice kursowe od własnych środków lub wartości pieniężnych ustala się w zależności od źródła pochodzenia walut (otrzymane, zakupione), co do zasady, po kursie faktycznie zastosowanym z odpowiednich dni (kursem fatycznym może być też kurs z kontraktu forward) lub w uzasadnionej sytuacji po urzędowym kursie średnim NBP na podstawie art. 15a ust. 4 updop.

Natomiast art. 15a ust. 4 updop stanowi, że:

Przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Znaczenie przytoczonego wyżej przepisu jest takie, że jeżeli podatnik nie kupuje, ani nie sprzedaje waluty lub nie następuje faktyczne (rzeczywiste) zastosowanie kursu waluty – tj. nie dochodzi do przewalutowania otrzymywanej należności lub płaconego zobowiązania (np. przez bank do przeliczenia wpływu środków z tytułu otrzymywanej należności lub wypływu środków z tytułu zapłaty zobowiązania po konkretnym, rzeczywistym kursie przeliczeniowym), wówczas stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

W rozpatrywanej sprawie – jeśli chodzi o różnice kursowe z tytułu rzeczywistych transakcji forward – przede wszystkim należy zwrócić uwagę na następującą kwestię. Spółka podała we wniosku, że stosuje tzw. podatkową metodę ustalania różnic kursowych, określoną w art. 15a updop. W związku z tym podkreślenia wymaga, że różnice walutowe, które wynikają z różnicy kursu umówionego (terminowego) i kursu bankowego z dnia transakcji (bieżącego), określane w praktyce jako różnice „na forwardzie” (w przypadku gdy kurs kupna/sprzedaży (kurs terminowy) waluty w dniu realizacji transakcji jest inny niż obowiązujący w tym dniu kurs bankowy kupna/sprzedaży) – nie stanowią podatkowych różnic kursowych, bo nie są to faktycznie zrealizowane różnice kursowe zdefiniowane w przepisach art. 15a updop. Jednocześnie wspomniane różnice „na forwardzie” rzeczywistym nie stanowią kategorii przychodów i kosztów podatkowych na tzw. ogólnych zasadach (odpowiednio z art. 12 i z art. 15 updop), lecz są wyłącznie kategoriami finansowymi.

Jak już wskazano wcześniej, skutki podatkowe rozliczenia walutowych kontraktów terminowych zależą wprost od tego czy transakcja ma charakter rzeczywisty, czy nierzeczywisty. Wskazano też, że w myśl rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 17 listopada 2024 r. w sprawie uznawania i metod wyceny oraz ujawniania i prezentacji instrumentów finansowych, który to akt prawny zawiera najpełniejsze definicje normatywne kontraktów terminowych – kontrakt forward jest instrumentem pochodnym nakładającym na jedną stronę obowiązek dostarczenia, a na drugą odbioru określonych aktywów w określonym terminie w przyszłości i po określonej umownej cenie, w tym cenie zmiennej, ustalonej w momencie zawierania kontraktu.

W świetle tej definicji należy uznać, że w przypadku realizacji przez Spółkę rzeczywistych transakcji forward, czyli z dostawą waluty nie powstanie przychód podatkowy, gdyż przy tego typu transakcjach dochodzi jedynie do zamiany aktywów (złotych na walutę lub odwrotnie). W przypadku kontraktów rzeczywistych wynik na transakcjach rzeczywistych ma swoje odzwierciedlenie w przychodach i kosztach uzyskania przychodów jedynie poprzez różnice kursowe, ustalone zgodnie z zasadami obowiązującymi podatnika dla celów podatku dochodowego.

Różnice kursowe zdefiniowane w art. 15a updop w rachunku podatkowym powstają w związku z rzeczywistym ruchem własnych środków walutowych. Dlatego, jeżeli w związku z dokonywanymi transakcjami zabezpieczającymi dochodzi do przepływu własnej waluty obcej, to w podatku dochodowym mogą powstać różnice kursowe. Zatem w przypadku rzeczywistych transakcji terminowych typu forward mogą powstać różnice kursowe od własnych środków walutowych. Należy jednak przy tym wyraźnie zaznaczyć, że takie różnice ustala się tylko na okoliczność wypływu waluty – jednoznacznie wskazują na to bowiem przepisy art. 15a ust. 2 pkt 3 i art. 15a ust. 3 pkt 3 updop. Różnic kursowych od tzw. własnych środków nie ustala się na okoliczność wpływu waluty obcej na rachunek – takiej możliwości nie przewidują przepisy art. 15a updop.

A zatem, odpowiadając wprost na zadane we wniosku pytanie nr 2 stwierdzić należy, że w związku z rozliczeniem Transakcji Pochodnych w Dniu Konwersji nie byli Państwo zobowiązani do rozpoznania różnic kursowych dla celów podatkowych. Jednocześnie, w związku z rozliczeniem Transakcji Pochodnych nie powstał po Państwa stronie w Dniu Konwersji przychód podatkowy na zasadach ogólnych wynikających z art. 12 updop.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 2 jest prawidłowe.

ad 3

W przedmiotowym wniosku zgłosili Państwo również wątpliwość dotyczącą tego, czy w związku z dokonywaniem spłat Kredytu Inwestycyjnego w walucie EUR powstawać będą podatkowe różnice kursowe, a jeśli tak w jaki sposób należy je kalkulować.

Odnosząc się do skutków podatkowych powstałych w związku ze spłatą Kredytu Inwestycyjnego zauważyć należy, że od Dnia Konwersji, zobowiązanie wobec Banku zostało ustalone w walucie obcej, a jego spłata również będzie dokonywana w walucie obcej, tym samym będą Państwo zobowiązani do rozpoznawania różnic kursowych dla celów podatkowych w momencie spłaty Kredytu Inwestycyjnego.

W Państwa sprawie zastosowanie znajdą tylko powołane na wstępie przepisy art. 15a ust. 2 pkt 5 oraz ust. 3 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Oznacza to, że zobowiązani będą Państwo w związku ze spłatą Kredytu Inwestycyjnego na rzecz Banku, do rozpoznawania przychodów, bądź kosztów podatkowych z tytułu różnic kursowych, czyli:

  • w przypadku gdy, w dniu spłaty kredytu na rzecz Banku, jego wartość będzie wyższa od wartości kredytu w momencie jego otrzymania, rozpoznają Państwo koszt podatkowy;
  • w przypadku gdy, w dniu spłaty kredytu na rzecz Banku, jego wartość będzie niższa od wartości kredytu w momencie jego otrzymania, rozpoznają Państwo przychód podatkowy.

W związku z powyższym, w dniu spłaty Kredytu Inwestycyjnego w EUR powstaną różnice kursowe wpływające na wynik podatkowy Spółki.

Zgodnie z przywołanym już art. 15a ust. 4 updop, przy obliczaniu różnic kursowych, o których mowa w ust. 2 i 3, uwzględnia się kursy faktycznie zastosowane w przypadku sprzedaży lub kupna walut obcych oraz otrzymania należności lub zapłaty zobowiązań. W pozostałych przypadkach, a także gdy do otrzymanych należności lub zapłaty zobowiązań nie jest możliwe uwzględnienie faktycznie zastosowanego kursu waluty w danym dniu, stosuje się kurs średni ogłaszany przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Jak zauważono ponadto w uzasadnieniu do pytania nr 2, znaczenie powyższego przepisu jest takie, że jeżeli podatnik nie kupuje, ani nie sprzedaje waluty lub nie następuje faktyczne (rzeczywiste) zastosowanie kursu waluty – tj. nie dochodzi do przewalutowania otrzymywanej należności lub płaconego zobowiązania (np. przez bank do przeliczenia wpływu środków z tytułu otrzymywanej należności lub wypływu środków z tytułu zapłaty zobowiązania po konkretnym, rzeczywistym kursie przeliczeniowym), wówczas stosuje się kurs średni ogłaszany przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego ten dzień.

Jak wynika z opisu sprawy, w związku z konwersją Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny nastąpiło przewalutowanie kredytu z PLN na EUR. Zatem, w związku przewalutowaniem kredytu zastosowanie znajdzie kurs faktycznie zastosowany, po którym Spółka otrzymała Kredyt Inwestycyjny.

Należy zatem uznać za prawidłowe Państwa stanowisko, zgodnie z którym, na dzień spłaty Kredytu Inwestycyjnego lub jego części – powinni Państwo kalkulować różnice kursowe wpływające na wynik podatkowy Spółki przy użyciu:

a)kursu, po jakim faktycznie pozyskali Państwo Kredyt Inwestycyjny w EUR, tj. kursu ustalonego dla Transakcji Pochodnych, który miał zastosowanie do przewalutowania Kredytu Budowlanego na Kredyt Inwestycyjny,

b)kursu, po jakim zakupią Państwo EUR w celu dokonania spłaty Kredytu Inwestycyjnego lub jego części w chwili dokonania tej spłaty. Jeśli wykorzystają Państwo do spłaty własne środki pieniężne posiadane w EUR, kursem właściwym będzie kurs średni Narodowego Banku Polskiego z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień spłaty Kredytu Inwestycyjnego.

Tym samym, Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 3 jest prawidłowe.

Dodatkowe informacje

Informacja o zakresie rozstrzygnięcia

Interpretacja dotyczy:

  • stanu faktycznego, który Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązywał w dacie zaistnienia zdarzenia;
  • zdarzenia przyszłego, które Państwo przedstawili i stanu prawnego, który obowiązuje w dniu wydania interpretacji.

Pouczenie o funkcji ochronnej interpretacji

  • Funkcję ochronną interpretacji indywidualnych określają przepisy art. 14k-14nb ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 111 ze zm.). Interpretacja będzie mogła pełnić funkcję ochronną, jeśli Państwa sytuacja będzie zgodna (tożsama) z opisem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego i zastosują się Państwo do interpretacji.
  • Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności, będących przedmiotem decyzji wydanej:

1) z zastosowaniem art. 119a;

2) w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;

3) z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

·Zgodnie z art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej:

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych.

Pouczenie o prawie do wniesienia skargi na interpretację

Mają Państwo prawo do zaskarżenia tej interpretacji indywidualnej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego (…). Zasady zaskarżania interpretacji indywidualnych reguluje ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 935 ze zm.; dalej jako „PPSA”).

Skargę do Sądu wnosi się za pośrednictwem Dyrektora KIS (art. 54 § 1 PPSA). Skargę należy wnieść w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia interpretacji indywidualnej (art. 53 § 1 PPSA):

  • w formie papierowej, w dwóch egzemplarzach (oryginał i odpis) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Warszawska 5, 43-300 Bielsko-Biała (art. 47 § 1 PPSA), albo
  • w formie dokumentu elektronicznego, w jednym egzemplarzu (bez odpisu), na adres Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/wnioski albo /KIS/SkrytkaESP (art. 47 § 3 i art. 54 § 1a PPSA).

Skarga na interpretację indywidualną może opierać się wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 57a PPSA).

Podstawa prawna dla wydania interpretacji

Podstawą prawną dla wydania tej interpretacji jest art. 13 § 2a oraz art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.